İnternetten ev ararken bunlara dikkat!
Emlakçılara yetki belgesi koşulu getiren düzenleme hayata geçse de internet portallarında ‘yetkisiz’ kişiler hala dolaşıyor. İlan portallarına yeni üye olacak emlakçıların yetki belgesi sorgulanıyor fakat mevcut üyelerden yetki belgesi talep edilmiyor.
Emlak sektöründe faaliyet gösteren işletmelerin taşıması gereken özellikleri belirleyen ve yetki belgesi koşulu getiren ‘Taşınmaz Ticareti Hakkında Yönetmelik’ 5 Haziran 2018’de yayımlanmıştı. Posta'dan Meltem Kara Söyleyenoğlu'nun haberine göre; yetki belgesi alınması için son tarih ise 31 Ağustos 2020 olarak açıklanmıştı. Bu tarihten itibaren yetki belgesi olmayanlar emlakçılık faaliyetinde bulunamayacaktı. Yönetmelik, bu mesleği icra eden kişilere standartlar, yayınlanan ilanlara da belli kurallar getirdi.
Hizmetlere standart
Örneğin, mal sahibi ile yetkilendirme sözleşmesi imzalayan emlakçılar, taşınmazlar için ilan çıkabiliyor. Böylece bir taşınmaz için mükerrer ilan verilemiyor. Ayrıca internet portalları yetki belgesi olmayanları üye olarak almıyor. Düzenleme ile vatandaşın yanıltılmasının engellenmesinin planladığı fakat bazı kötü niyetli işletmeler, yasadaki boşluktan faydalanarak vatandaşı kandırmayı sürdürüyor.
Yenilere kontrol
Yönetmelikte, internet ortamında taşınmaz ticaretine yönelik ilan verilmesine aracılık yapan portallar için ‘işletmelerin üyeliğinden önce yetki belgesi kontrolü yaparak yetki belgesine sahip olmayan işletmeleri üye yapmamak’ koşulu yer alıyor. İşte yönetmelikteki bu cümle, internet portallarına yeni üye olacak emlakçıların yetki belgesini sorgulatıyor. Daha önce kayıt olmuş, mevcut üyelere yönelik geriye dönük bir uygulama gerçekleştirilmiyor.
Dolandırma yöntemleri
Durum böyle olunca sitelerde üyeliğini önceden yapmış, yetki belgesi olmayan, kötü niyetli emlakçılar, vatandaşı kandırmaya devam ediyor. Bazı emlakçılar, gerçek olmayan çok cazip fiyatlı ilanlarla konut arayanları ofislerine çağırıyor, daha sonra yüksek fiyatlı başka evlere yönlendirip satmaya çalışıyoru. Bir başka yöntem de gerçekte var olmayan ilanlar için kapora alarak vatandaşı dolandırmak.
Eski üyelerin belgesi de sorgulanmalı
Tüm Girişimci Emlak Müşavirleri Derneği (TÜGEM) Başkanı Hakan Akdoğan, yönetmeliğin ilan portallarına sorumluluk yüklediğini dile getirerek, “Yönetmelik ‘yetki belgesi olan emlak işletmelerini ilan portallarına üye yapabilirsiniz, ilan girişlerine izin verebilirsiniz’ diyor. Ancak eskiden üyeliğini almış kişilerin yetki belgesi olmasa da üyelikleri devam ettiriliyor” şeklinde konuştu.
Bakanlığa şikayet
Portalların yönetmeliğin yürürlüğe girmesine rağmen, yetki belgesi olmayan işletmelere üyelik açmayı sürdürdüklerine vurgu yapan Akdoğan, “Bu durumu Ticaret Bakanlığı’na bildirdik ve alenen 12’nci maddenin ihlal edildiğini söyledik. Bu ihbarımız üzerine, Ticaret Bakanlığı uyarıda bulundu, artık yetki belgesi olmayanlara üyelik açmıyorlar, bunu durdurdular” dedi.
Vatandaşı koruyun
Portalların vatandaşı koruması gerektiğinin altını çizen Akdoğan, şunları kaydetti:
“O mecralar kirli kalmamalı. Mecralar kirli kaldığı müddetçe, düzenleme de işe yaramıyor. Bu portallarda, internette bu emlakçılara yer verilmezse, vatandaşın karşısına kolay kolay çıkamazlar. Portallar, yetki belgesi olmayan emlak işletmelerini vatandaşın karşısına çıkarmasınlar.”
İhbar hattı talebi
Kötü niyetli eylemlerle karşı karşıya kalmamak için emlakçınıza mutlaka yetki belgesi sorulmalı. Yetki belgesinde bulunan numarayı ve işletmenin unvanı https://ttbs.gtb.gov.tr/Home/BelgeSorgula adresinden sorgulanabiliyor. Belgeyi internetten sorgulamak mümkün olsa da vatandaşların yanıltıcı ilanlar ve bu ilanları yayınlayan kişilere karşı daha hızlı hareket edebilmesi için Ticaret Bakanlığı’ndan ‘ihbar hattı’ açması isteniyor.
Mükerrer ilanlar tek tek siliniyor
Yönetmelik kapsamında, bir taşınmaz için mal sahibi ile emlakçı arasında yetkilendirme sözleşmesi imzalandığı durumda sitelere ilan verilebiliyor. Mükerrer ilan olduğu durumda, mal sahibi ile kim yetki belgesi sözleşmesi imzalamış ise onun ilanı yayında kalmaya devam ediyor. Hakan Akdoğan, yetkilendirme sözleşmesi olan emlakçıların sitelerdeki mükerrer ilanları şikayet ettiğine dikkat çekerek, şu ifadeleri kullandı:
“İlanın yetkili emlakçısı siteye ulaşıp ‘mükerrer ilanı kaldırın’ diyor. Portallar da diğer ilan sahiplerinden belli bir süre içerisinde belgelerini istiyor. Belge ibraz edenlerin ilanı kalıyor, belge gelmezse mükerrer ilanlar portaldan kaldırılıyor. Bunun örneği çok yaşandı.”
İnternetten ev bakarken bunlara dikkat!
Emlakçının yetki belgesini sorgulayın.
Sadece ilan üzerinden beğendiğiniz evi fiziki olarak görmeden kapora yatırmayın.
Gerçek olamayacak kadar uygun fiyatlı evlere aldanmayın. Bölgedeki diğer ilanların da fiyatlarını inceleyin.
Adresi iyi sorgulayın. Haritada gösterilen adresle evin gerçek yeri aynı olmayabilir.
Mal sahibiyle ‘yetkilendirme sözleşmesi’ imzalamış emlakçıları tercih edin.
Yetki belgesiz emlak işletmelerine dikkat!