İş makinesi yüzde 50 daraldı, umudu KDV indirimine bağladı

İMDER Yönetim Kurulu Başkanı Rızanur Meral, iş makineleri sektörünün yüzde 8'e indirilen KDV'nin '3 aylık süre için yüzde 1'e inmesi' talebini dile getirirken, alış-satış arasında ortaya çıkan yüzde 10 KDV farkını da devletin vermesi gerektiğini savundu.

Satışların çoğunlukla leasing ile yapıldığı iş makineleri sektöründe bazı ürünlerde yüzde 18'den yüzde 8'e inen KDV oranları sektörün beklentilerini karşılamaya yetmedi. İş Makineleri Distribütörleri ve İmalatçıları Derneği (İMDER) Yönetim Kurulu Başkanı Rızanur Meral, 2008 ve 2009 yıllarında kriz nedeniyle sektörün yüzde 50 oranında daraldığını kaydederek, taleplerini 'KDV'nin 3 aylığına yüzde 1'e indirilmesi' olarak iletti.

Yüzde 8 KDV yetmedi

Paris'teki Intermat 2009 Fuarı'nda, sorularımızı yanıtlayan Rızanur Meral, krizin iş makineleri sektörüne olan olumsuz etkilerini anlatırken, hükümetten bazı alanlarda anlayış ve yardım beklediklerini kaydetti. "Bir ara kapımızı çalan yoktu. Firmalar yeni yeni fiyat sormaya başladı" diyen Meral, alımların ise KDV indirimi beklentisiyle ertelendiğini anlattı. Meral, hükümetin iş makinalürıyla ilgili olarak KDV'yi yüzde 18'den 8'e indirdiğini ancak bunun sektörü tetiklemediğini vurguladı.

3 aylık indirim yeter

"Üç aylık süre için KDV'nin yüzde 1'e inmesini talep ediyoruz" diyen Meral, şöyle konuştu: "3 ay için böyle bir fırsat gerekli. Piyasada likiditenin dönmeye ihtiyacı var. Aynı bölgedeki hafriyat şirketlerinden biri makinesini değiştirse bile bu olumlu etki yapar. Onun değiştirdiğini gören ve geride kalmak istemeyen rakip firmalar da değiştirir ve bu da pazara hareketlilik getirir."

Yerli sanayicinin bu dönemde daha çok desteklenmesi gerektiğini vurgulayan Meral, bir başka talebi de şöyle aktardı: "Firmalar tüm girdileri yüzde 18 KDV ile satın alınıyor. Meydana gelen son ürün ise yüzde 8 KDV ile satılıyor. Her üründe yüzde 10'luk KDV birikmesi söz konusu. Biriken KDV'nin devletten alınması gerekiyor ama alamıyoruz. İhraç amaçlı ürünlerde KDV geri alınıyor ama bunda da aksamalar oluyor."

Tek umut Kuzey Afrika

Dünya genelinde de büyük bir daralma yaşandığına da değinen Meral, şunları söyledi: "İspanya'da yüzde 90, Rusya'da yüzde 95 daralma yaşanıyor. Şu anda sektör için Kuzey Afrika dışında ihracat yapılabilecek bir bölge yok. Sektörün beklentisi 2010'un ikinci çeyrekten itibaren düzelme bekliyor."

Avrupa'da yenileme Türkiye'de tamir ucuz

TÜRKİYE'de pazarda 80 bin iş makinesinin bulunduğunu kaydeden Rızanur Meral bu makinelerin 40 bininin çalışır durumda olduğunu, ancak Amerika'daki 400 bin, İtalya'da 350 bin makine ile karşılaştırınca makine parkının son derece küçük olduğunu belirtti. Türkiye'de makinelerin kullanım süresi daha önce 30 yıla kadar çıkabildiğini, ekonomik gelişmeyle önce 20, sonra 15 yıla düştüğünü söylerken, Avrupa'da ise makine ömrünün 7-10 yıl arasında olduğuna dikkat çekti. Meral, bu farkı da faizler ile açıkladı. Avrupa'da tamir ve bakım daha masraflı, faizler daha düşük olduğu için eskiyen makine yerine hemen yenisi alınıyor. Türkiye'de ise tamir ucuz, faizler yüksek olduğu için daha uzun süre kullanılıyor.

Satışlar 4'te 1'e indi istihdam yüzde 30 düştü

Kriz öncesinde 2007'de 11 bini bulan yıllık iş makinesi satışlarının 2009'da 2 bin 500'e inmesi bekleniyor. Sektörün istihdamında da yüzde 30'a varan azalma oldu. Rızanur Meral, sektörün canlanması için özellikle kamu yatırımlarına ağırlık verilmesi gerektiğini ancak, hükümetin bütçe açığı endişeleri ile birlikte yeni projelerin gelmeyeceği görüşünde. Türkiye'den 20 firmanın katıldığı fuarda, Intermat ve İMDER ortak bir etkinlik de düzenledi. Türkiye'nin Paris Büyükelçisi Osman Korutürk'ün, Dış Ticaret Müsteşarlığı ve Yatırım Kalkınma Ajansı temsilcilerinin de katıldığı etkinlikte Türkiye'deki yatırım imkanları ve fırsatları katılımcılara anlatıldı.
(Hürriyet)

Konuyla ilgili diğer gazetelerde yer alan haberler:

Müşteri iş makinesi sormaya başladı teşvik için KDV yüzde 1'e indirilsin

Ekonomik kriz, inşaatla birlikte iş makineleri sektörünü de vurdu. Piyasalardaki olumsuz gelişmeler ilk önce bu sektörü etkiliyor. Toparlanmadan nasibini de en son inşaat ve iş makineleri alıyor. İş Makineleri Distribütörleri ve İmalatçıları Derneği (İMDER) Yönetim Kurulu Başkanı Rızanur Meral, 2008 ve 2009 yıllarında sektörün yüzde 50 oranında daraldığını açıkladı.
 
Para piyasalarındaki bazı olumlu işaretlerin çok az da olsa hissedildiğini belirten Meral, "Firmalar iş makinesi yatırımlarını yeniden düşünmeye başladı. Ancak bunun karar aşamasına geçmesi için KDV'de yeni indirim bekleniyor." dedi. Rızanur Meral, Fransa'nın başkenti Paris'te düzenlenen İş Makineleri Fuarı'nda (INTERMAT) sektörle ilgili değerlendirmelerde bulundu. Hükümetin KDV'yi yüzde 18'den 8'e indirdiğini ancak bunun sektörü tetiklemediğini dile getirerek, üç aylık süre için KDV'nin yüzde 1'e inmesini istediklerini ifade etti. İMDER Başkanı "Bu fırsat üç ay için geçerli olmalı. Piyasada likiditenin dönme ihtiyacı var. Aynı bölgedeki hafriyat şirketlerinden biri makinesini değiştirse diğeri de değiştirir ve bu da hareketlilik getirir." diye konuştu.

İş makinesi alımlarının yüzde 90'ı leasingle yapılıyor. Geçen dönemde KDV yüzde 18'e çıkarılmıştı. Daha sonra tekrar yüzde 8'e düşürüldü. Bu gelişmeler sektörü ciddi manada etkiledi. İnşaatın altın yılı 2007'de 11 bin, 2008'de ise 5 bin 500 iş makinesi satıldı. Rakamın bu yıl 2 bin 500'e inmesi bekleniyor. Sektörün istihdamında da yüzde 30'a varan azalma oldu. Dernek Başkanı Rızanur Meral, sektöre nefes aldırmak için biriken KDV'lerin bir an önce ödenmesi gerektiğini kaydetti. Meral, "Firmalar için tüm girdiler yüzde 18 KDV ile alınıyor. Yüzde 8 KDV ile satılıyor. Her üründe yüzde 10'luk bir birikme söz konusu. Biriken KDV'nin devletten alınması gerekiyor ama alamıyoruz. İhraç amaçlı ürünlerde KDV geri alınıyor ama bunda da aksamalar oluyor." diye konuştu. Türk iş makineleri sektörü için şu anda Kuzey Afrika dışında ihracat yapılabilecek başka bir bölge yok. Firmalar, iç piyasada işlerin 2010'un ikinci çeyreğinden itibaren toparlanmasını bekliyor.

80 bin makinenin yarısı faal durumda

Rızanur Meral'in verdiği bilgiye göre Türkiye'de halen 80 bin iş makinesi bulunuyor. Bunların 40 bini faal. Amerika'da makine sayısı 400 bin, İtalya'da ise 350 bin civarında. Türkiye'de makinelerin kullanım süresi 30 yıla kadar çıkabiliyordu. Bu süre şimdilerde 15 yıla düştü. Avrupa'da ise 7-10 yıl arasında. Avrupa'da tamir ve bakım daha masraflı, faizler de daha düşük olduğu için eskiyen makinenin yerine yenisi alınıyor. Türkiye'de ise tamir ucuz, faizler ise yüksek olduğu için daha uzun süre kullanılıyor.

İndirimden yararlandı makine parkını yeniledi

Leasing ile iş makinesi alımında yapılan KDV indiriminden faydalanan firmalar da oldu. Sürat Kargo, indirimden sonra da 9 adet forklift kiraladı. 10 adet de istif makinesi satın aldı. Böylece KDV indirimi sayesinde bir makine şirkete ücretsiz gelmiş oldu. Hükümetin bu adımıyla makine parkını yenileyen firma, altyapısını daha da güçlendirmeyi hedefliyor. Şirket, 24 aktarma merkezi, 460 şube ve 1.100 araç filosuyla hizmet veriyor.
(Zaman)