İslami finansta melek yatırımcılık hamlesi!
Para Dergisi’nden Baybars Altuntaş, bu hafta sayfasında melek yatırımcı konusunu kaleme aldı. İşte yazının detayları…
Türkiye İslami finansın melek yatırımcılık alanında liderlik yapabilecek dünyadaki tek ülke. Melek yatırımcılık birikiminin özellikle Körfez ülkeleriyle paylaşılmasının Türkiye’ye çok şey kazandıracağına inanıyorum...
BU yılki Dünya Melek Yatırım Forumu’nda küresel ölçekte tartışmaya açılan konulardan biri de melek yatırımcılığın islami finans enstrümanı olarak nasıl kullanılabileceği idi. Bahreyn Eski Ekonomi Bakam ile Albaraka CEO’su Melikşah Utku’nun konuşmacı olarak katıldıkları oturumu Dünya Bankası’nın IFC islami Finans Direktörü Dubai’den gelerek yönetti. Çok ilgi gören bu oturumun çıktılarını paylaşmadan evvel melek yatırımcılık ile islami finans ekosisteminin uyumluluğu hakkında birkaç şey söylemek istiyorum.
EBAN’ın istatistiklerine göre, Avrupa’da geçen yıl 340 bin melek yatırımcı start-up’lara 6.8 milyar euro yatırım yaptı. ABD’de ise bu tutar 320 bin melek yatırımcı tarafından 26 milyar dolar olarak gerçekleşti. Peki, islami coğrafyadaki ekonomilerde kaç melek yatırımcı var ve ne kadar yatırım yaptılar?
EN UYGUN ENSTRÜMAN
işte bu sorunun cevabı hiç iç açıcı değil. Çünkü neredeyse yok denecek kadar az yatırımcı çok az miktarda yatırım gerçekleştirmiş durumda. Yani, islami coğrafyanın sermaye açısından en güçlü olan bölgelerinde (Katar, Kuveyt, Birleşik Arap Emirlikleri, Bahreyn, Suudi Arabistan, Yemen gibi) bile hala girişimcilerin hayallerine yatırım yapmak yerine gayrimenkule ve emlak sektörüne yatırım tercih ediliyor.
Halbuki, melek yatırımcılık temel prensipleri itibariyle yüzde yüz islami yatırım enstrümanı. Çünkü, melek yatırımcı, yatırım yaptığı start-up’a ortak oluyor, yani borç para verip geri istemiyor, işin içinde faiz yok. Ayrıca, yatırım yaptığı girişimciye sermayenin yanı sıra know-how, networking ve mentorluk da sağlıyor. Aslında, islami yatırım enstrümanları içinde İslami yatırım prensipleriyle en uyumlu olan enstrüman melek yatırımcılık.
Bu durumu Jakarta’da yapılan İslam Kalkınma Teşkilatı’nm yıllık kongresinde Başbakan Yardımcımız Mehmet Şimşek bizzat dile getirdi ve İslam Kalkınma Bankası’nın takip etmesi gereken beş önemli konudan biri olarak melek yatırımcılık gündeme girmiş oldu.
TÜRKİYE İÇİN LİDERLİK ALANI
Tüm bunlara rağmen, melek yatırımcılığın özellikle Körfez ülkelerinde hiç gelişmemiş olmasının sebeplerini Dünya Melek Yatırım Forumu’nun bu önemli oturumunda teker teker tartıştılar ve bu konuda Türkiye’nin önemine işaret ettiler. Neticede Türkiye’nin de yüzde 99’u Müslüman ve islami yatırım enstrümanlarının tamamı katılım bankaları tarafından sunuluyor. Ve Türkiye geçen yıl 512 milyon euro’luk melek yatırım tutarıyla Avrupa’nın beşinci büyük pazarı oldu. Bu yüzden, İslam coğrafyası dediğimizde Türkiye bu anlamda diğer ekonomiler arasından pozitif olarak ayrılıyor.
Aslında bu durum, Türkiye’ye önemli bir liderlik alanı da açmış oluyor. Hem islami finans enstrümanlarının tamamının uygulanabildiği bir ülke olması sebebiyle, hem Avrupa’da start-up’lara yatırım yapılması konusunda beşinci büyük pazar olması sebebiyle, hem de melek yatırımcılık kanununa sahip dünyadaki tek Müslüman ülke olması sebebiyle İslam ekonomilerine melek yatırımcılık konusunda liderlik yapabilecek ve deneyimlerini paylaşabilecek bir pozisyon yakalamış durumda.
işte, bunu küresel ölçekte harekete geçirebilmek için Mehmet Şimşek gibi saygın politika yapıcıların yanı sıra bizzat sektörün içinden konuyu ele alacak isimlere ihtiyaç vardı. Bence bu oturumun en önemli çıktısı da Albaraka’mn CEO’su Melikşah Utku’nun bu konuyu küresel ölçekte bizzat sahipleneceğini duyurması oldu. Garaj projesiyle girişimcilere ve start-up’lara kapılarını açan banka, şimdi de melek yatırımcılık konusunu tüm katılım bankalarının ve uluslararası finans sektörünün dikkatine taşımaya hazırlanıyor.
Açıkçası, Türkiye’deki melek yatırımcılık birikiminin özellikle Körfez ülkeleriyle paylaşılmasının hem finansal hem kültürel hem de sosyal anlamda Türkiye’ye çok şey kazandıracağına inanıyorum. Kendi bölgemizde ve İslam ekonomilerinde melek yatırım ağlarının ortaya çıkması ve kamusal desteğin alınmasıyla Türkiye girişimcilik ekosisteminin de Albaraka’nın bu hamlesinden çok kazançlı çıkacağını öngörüyorum.
Haftaya görüşmek üzere...