İstanbul 110.sıradaymış!
Bu ay içerisinde bir gazetede okudum..Anadolu Ajansı kaynaklı bir habere göre; İngiliz The Economist dergisi tarafından bir araştırma yapılmış..
Dünya'daki şehirler yaşanabilirlik sıralamasına göre, hayat kalitesinin yüksekliği baz alınarak, 30 ayrı kritere göre bir araştırma yapılmış..ve sonuç olarak Dünya üzerinde 140 şehir arasından Kanada'nın Vancouver şehri 1.olarak seçilmiş.. İstanbul ise ancak 110.cu olabilmiş! Kanada'nın Vancouver şehri bilinen ve duyulan bir şehir değil..peki nasıl oluyor da 1.olabiliyor dersiniz? Haberden devam edelim..
'' Dünya üzerinde modern şehirler arasında hayat kalitesi yüksek ve yaşanabilir şehirler arasında 30 ayrı kritere göre değerlendirme yapan uzmanlar 140 şehir belirlemiş..çalışma kriterleri olarak ta; istikrar, sağlık hizmetleri, kültürel hizmetler-çevre, eğitim ve altyapı olarak sıralayarak 5 ana kategoride ele almış. 100 puan alan şehirler ideal şehir, 1 puan da tahammül edilemeyecek kadar kötü olarak sınıflandırılmış. Bu kriterlere göre İstanbul 60.6 puan alarak Dünya da yaşanabilirlik sıralamasında 110.olabilmiş. Bölgesel olarak Batı Avrupa şehirleri hayat kalitesi açısından ortalamanın üzerinde puan tuttururken, bu bölgeyi Kuzey Amerika, Asya, Avustralya, Doğu Avrupa, Latin Amerika ve Afrika izliyor. Yunanistan'ın başşehri Atina da 63.sıradan listeye girebilmiş ve Avrupa ortalamasına göre de çok geriler de kalmış. The Economist' in yaşanabilirlik sıralamasında 1.sıraya oturan Vancouver' ı, 2.Viyana, 3.Melbourne, 4.Toronto ve 5. sırada da Perth şehirleri izliyor. İlk 5 te yer alan şehirlerin ardından Calgary, Helsinki, Cenevre, Sidney, Zürich ilk 10 nu oluşturuyor. Paris 17., Kopenhag 21., Amsterdam 26., Brüksel 27., Washington 35., Madrid 41., Dublin 49., Londra 51., Roma 52., Lizbon 57., Seul 58., Prag 60., Buenos Aires 61., Moskova 69., Abu Dabi 74., Pekin 76., Tel Aviv 77., Sofya 79., Şanghay 84., Budapeşte 85., Dubai 87., Meksiko 105., Bakü 109., İstanbul'da 110. sırada yer alıyor. Riyad, Şam, Kahire, Cidde, Taşkent, Cakarta, Bogota, Tahran, Dakar, Katmandu, Karaçi, Dakka ve son olarak 140.sırada ise Zimbabwe nin başşehri Harare sıralanıyor.''
Her halde bu işi bir 10 sene evvel yapsalardı sıralamada ki yerimiz daha da düşük seviyelerde olurdu..şükürler olsun bu işi 2009 yılı içinde yapmışlar!
Dikkat edilirse ilk 5 in içinde 2 tane Kanada, 2 tane de Avustralya'dan şehirler var. Yeni dünya şehirleri arasında ise eski Dünya dan Viyana 2.sırada kendine yer bulabilmiş.
İlk 5 te bulunan şehirler sessiz, sakin, düzenli, trafik problemi olmayan, imar ve şehirleşme planları daha işin başında yapılmış yeni Dünyanın şehirleri..en fazla da 200-300 yıllık geçmişi olan şehirler..tabi Viyana hariç.
İstanbul ise 5000 yıllık bir geçmişi olan, medeniyetler üzerine kurulmuş, tarihi dokuları barındıran, her yıl milyonlarca insanın ziyaret ettiği, 200 km uzunluğunda, 50 km eninde, 12 milyon insanın yaşadığı trafik, altyapı, ulaşım ve saymakla bitmeyecek problemi olan bir şehir. Yaşamsal kalite anlamında ise mükemmel bir şehir..ama bu tabloya göre iş zor..yukarıda ki kriterlere ve seçime gelince maalesef şehir sınıfta kalıyor. Hem geçmişten kaynaklanan problemler hem de kentleşme politikalarının şehri ucube ve yaşanmaz bir hale getirdiğini unutmazsak tabloda ki yerini aslında yadırgamamak lazım..
Aslında geçmişe bakıldığında şehirleşme, altyapı ve imar planları hakkında ne kadar kifayetsiz ve bilgisiz işler yapıldığı bugün daha iyi anlaşılıyor. Mesela
banliyö kavramı iyi anlaşılamadığı için imar planlamaları yapılırken önce ulaşım ve altyapının bitirilmesinin önceliğini bilerek veya bilmeyerek işin sonuna bıraktıkları için problemler yumağı katlanarak günümüze kadar gelmiştir. Çok değil, daha yakın zamana kadar raylı sistem ve metro gibi hızlı ulaşım araçları ülke ve şehrin gündeminde hiç yoktu. İşin başında değil de işin sonundan başlamak gibi bir huyumuz var nedense! Tabi bu problemlerin neredeyse tamamı geçmişten gelen yanlış ve eksik planlamalar ve yatırımlar ile o zaman ki yöneticilerin basiretsiz ve vizyonsuz mantalitelerden kaynaklandığını söyleyebiliriz. Zamana matuf projeksiyonlarla değil kısa vadeli ve günü kurtarma adına yapılan işlerle bu millete ne kadar büyük faturalar çıkarıldığı da görülmelidir.
Bu konuda samimi olmak ve fikirlerimizi sarf etmek durumundayız. İstanbul'da son 10 senede inanılmaz işler yapıldı..çağdaş ve yaşanabilir bir şehir olma yolunda hızla ilerliyor olması gerçekten çok güzel..ancak yeterli değil. Şehri daha da yaşanabilir bir hale getirmek için kent olgusunun ve bilincinin okullardan itibaren öğretilmesi..topluma her zaman büyük projeler ve hedeflerin sunulması gerekmiyor mu?
Tebrizli Şems'in bir sözü ile bu konuyu bağlayalım; ''Şehirler sakinlerinin yüreklerini yansıtırlar, devasa aynalar gibi''.
Şimdi önümüzde ki günlerde bir fırsat var, 2010 kültür başkenti proğramı çerçevesinde tüm Dünyanın gözü ülkemizde olacak..bu fırsatları çok iyi değerlendirmek lazım.
İyi haftalar..