İstanbul 'un ruhu Balat'ta yaşıyor!

Örme duvarları, sokakta bir başına oynayan çocukları, evden eve gerilen ipte asılı olan çamaşırları, patrikhanesi, camileri ve tepedeki Rum lisesiyle İstanbul 'un en makyajsız semti Balat... Cumbalı evlerin, mermer merdivenlerin ve Arnavut kaldırımlarının memleketi... Farklı kültürleri içinde barındıran Balat 'ın sokaklarında dolaşırken geçmişi, bugünü ve geleceği bir arada yaşıyorsunuz. Zamansızlığın en büyük tanıkları ise hiç şüphesiz evler... Belki de yüz yaşındaki kutu gibi bu şirin evler neler görmüş neler... Semtin sakinleri Yahudi, Ermeni, Rum ve Türkler yıllarca bir arada yaşayıp kendi kültürlerinden izler bırakmış Balat 'ta. En görkemli zamanları da görmüş bu semtin huzur içinde yaşayan sakinleri, yoksulluğun diz boyu olduğu karanlık günlerini de.

1988 yılında Balat ve Fener, UNESCO Dünya Kültür Mirası listesine girdi. Ardından Avrupa Birliği 'nin sağladığı fonla yürütülen restorasyon çalışmalarıyla semt bambaşka bir havaya büründü. Evler yenilendi, birbirini ardına butik oteller, restoranlar, kafeler açıldı. Hatta sanat galerileri buraya taşındı. şžimdi yeni bir çehreye bürünen Balat, şehrin ‘trend ' semti olma yolunda hızla ilerliyor. Semtte artık birçok sanatçı, ressam, tasarımcı, gazeteci, akademisyen ve yabancıların evleri, atölyeleri var.

Balat 'ın gelişmesine dizi ve filmlerin katkısı büyük. Burası bugüne kadar sayısız klip, film, reklam filmi ve belgesele ev sahipliği yaptı. Eşkıya, Acı Hayat, Yeditepe İstanbul, Aşk Yakar, Öyle Bir Geçer Zaman Ki dizi ve filmleri ise bunlardan birkaçı. şžu sıralar ise Deniz çakır ve İbrahim çelikkol 'un başrollerinde oynadığı İffet, şžebnem Bozoklu ve İlker Aksum 'un rol aldığı Bizim Yenge dizisi de Balat 'ta çekiliyor. Semt sakinleri de bu durumdan çok memnun. Doğma büyüme Balatlı 51 yaşındaki Kadir Akel, Balat 'ın diziler sayesinde değerinin daha çok arttığını söylüyor: “İşlettiğim Akel Kıraathanesi Bizim Yenge dizisi için set olarak kullanılıyor. İnsanlar diziler sayesinde semtimizi merak edip ziyaret ediyor. Artık dizi çekimlerine de alıştık, pek çok oyuncuyla arkadaşız. ”

Hazal Kaya burada oturuyor

Kadir Has Üniversitesi ve ardından Plato Meslek Yüksekokulu 'nun açılmasından sonra pek çok sanatçının gözdesi haline gelen Balat, bugün sanat galerileriyle Tophane, Nişantaşı ve Taksim 'le yarışır durumda. Balart Sanat Evi, Arte İstanbul Balat Sanat Meydanı, Balat Kültür Evi, cam atölyesi olan Hepsi Hikaye bunlardan birkaçı... 2000 yılında sanatçı Beyhan Gürsoy tarafından açılan Balart Sanat Evi ise galeriler içinde en eskisi.

Balat 'a artan bu ilgi doğal olarak emlak fiyatlarına yansımış. Tarihi binaların fiyatları 180 bin ile 1 milyon TL arasında değişiyor. Fener 'de bulunan Kemha Emlak 'ın sahibi Hakim Obcesoy, bölgede ev alanların büyük bir bölümünün ressam, sanatçı ve yabancılar olduğunu söylüyor. Balat 'ta 40 metrekare dört katlı ve bahçeli evler 300 bin TL 'ye alıcı bulurken kiralar ise bin TL 'den başlıyor. Fener semtinde ise 275 bin TL 'den başlayan tarihi yapıların kiraları bin 500-dört bin TL arasında değişiyor. Balat 'ın ünlü sakinleri arasında ise gazeteci Savaş Ay, oyuncu Hazal Kaya ve Dağhan Külegeç bulunuyor. Son olarak oyuncu Kenan İmirzalıoğlu da birkaç ev satın almış.

Balat 'ta kafeler de değişime ayak uydurmuş. Rum Lisesi 'nden aşağıya doğru kıvrılan yokuştan inince karşınıza çıkan Vodina ve Hanı- meli, hem fiyatlarıyla hem de yemekleriyle tercih edebileceğiniz kafelerden... İstanbul İl Özel İdaresi ve Fatih Belediyesi 'nce restore edilip geçen haziranda açılan Vodina, birkaç katlı ahşap bir yapı. En meşhur yemeği ise mahalleli kadınlar tarafından yapılan mantısı... Ev yemekleri yapan Hanımeli 'nde ise fiyatlar çok hesaplı, yemeklerin hepsi de birbirinden lezzetli. Semti keşfederken kısa bir mola vermek isteyenlere önerilir!

Foto Galeri: İstanbul 'un ruhu bu semtte yaşıyor
Mutlaka görün
Balat 'ta Bizans ve Osmanlı dönemlerine ait tarihi yapılar bulunuyor. İşte bunlardan birkaçı: Balat Camii, Darülmesnevi Camii, Hoca Kasım Günani Mescidi, Balatkapı İoannes Prodromos Metokhion Kilisesi, Ayios Yeoryios Potiras Kilisesi, Balat Hamamı, Fener Rum Lisesi ve İlköğretim Okulu, Balat 'ın en eski sakinlerinden Dimitri Kantemir 'in evi...

133 yıllık şekerci

İstanbul 'da tarihi şekerciler denildiğinde aklımıza hep Cemilzade ve Hacı Muhittin Bekir gelir. Ancak Balat 'ta bulunan Merkez şžekercisi de 133 yıllık tarihiyle en az onlar kadar eski. şžekerciyi 52 yaşındaki Salih Güçlü işletiyor. Güçlü dükkanın kendisine dedesinden miras kaldığını söylüyor: “Ömrümü bu dükkanda geçirdim ama hiç şikayetçi olmadım. 1990 'dan sonra burası film platosuna dönüştü. Değişmeyen tek şey vardı, o da benim dükkanım. ”

Merkez şžekercisi 'nin en özel tatları ekmek kadayıfı ve güllü lokumu. Güçlü, tariflerin yıllardır değişmediğini anlatıyor: “Osmanlı 'da güllü lokum nasıl yapılıyorsa biz de aynı tarifi uyguluyoruz. Lokumları       esansla değil gülle yapıyoruz. ” Merkez şžekercisi, Balat 'ı mesken tutan dizilerin de çekim platosu...

Sultan Makamı, İkinci Bahar, Öyle Bir Geçer Zaman Ki, Ezel 'in burada çekilmiş bir sahnesi var. Ancak Güçlü 'nün en unutamadığı çekim İkinci Bahar 'ınki olmuş: “Türkan şžoray 'ın buradan pasta alma sahnesi vardı. Kendisinin hayranıydım, çekim boyunca izledim. Öyle Bir Geçer Zaman Ki dizisinde Osman ile Cemile 'nin şeker aldığı dükkan da burası. Bazen bana da rol teklif ediyorlar ancak istemiyorum. ”
Star/Fatma Karaman