İstanbullulara deprem şoku! Acilen seferberlik başlatılmalı!
İstanbul'da binlerce can kaybına ve milyarlarca dolar ekonomik zarara yol açan depremin ardından 23 yıl geçmesine rağmen deprem sigortalı konut sayısı istenilen seviyelere ulaşamadı. 1,6 milyon konutun deprem sigortası bulunmuyor. İşte uzman isimlerin dikkat çeken uyarıları...DASK verilerine göre, binlerce can kaybına ve milyarlarca dolar ekonomik zarara yol açan depremin ardından 23 sene geçmesine rağmen deprem sigortalı konut sayısı her geçen sen artsa da hala istenilen seviyelere ulaşılamadı
17 Ağustos Marmara Depremi'nin yıl dönümü yaklaşırken, ülke genelinde 9,2 milyon, İstanbul'da ise 1,6 milyon konutun deprem sigortası bulunmuyor. DASK verilerine göre, binlerce can kaybına ve milyarlarca dolar ekonomik zarara yol açan depremin ardından 23 sene geçmesine rağmen deprem sigortalı konut sayısı her geçen sen artsa da hala istenilen seviyelere ulaşılamadı.
Halihazırda Türkiye'deki 20 milyon 32 bin konuttan yüzde 53,90’ı, yani 10 milyon 795 bin 698 konut için deprem sigortası yaptırıldı. Henüz 9 milyon 236 bin 302 konutun Zorunlu Deprem Sigortası kaydı bulunmuyor. Peki Türkiye genelinde hangi bölgede ne kadar konut sigortasız? İşte bölge bölge veri analiz raporu...
Türkiye'de en yoğun kentleşmenin yaşandığı ve 6 milyon 840 bin konutun bulunduğu Marmara, deprem sigortasına en fazla ilgi gösteren bölge oldu. Bölgede yüzde 62,90'lık oranla 4 milyon 302 bin 607 gayrimenkulun Zorunlu Deprem Sigortası bulunuyor.
Marmara Bölgesi'ni, yüzde 54,60 ile Ege, yüzde 49,20 ile İç Anadolu, yüzde 48,70 ile Doğu Anadolu, yüzde 48,30 ile Güneydoğu Anadolu, yüzde 47,20 ile Akdeniz ve yüzde 44,40 ile Karadeniz takip etti.
BÜYÜKŞEHİRLERİN SİGORTALILIK DURUMU
Büyükşehirlerin sigortalılık oranları, İstanbul'da yüzde 61,90'a, İzmir'de yüzde 58,50'ye, Ankara'da yüzde 56,10'a, Bursa'da yüzde 57,40’a ve Antalya'da yüzde 53,40'ı buldu..
Zorunlu deprem sigortalılık oranı en yüksek iller yüzde 84,10 ile Bolu, yüzde 82,10 ile Yalova ve yüzde 78,70 ile Tekirdağ olurken, sigortalılık oranının en az olduğu iller yüzde 14,20 ile Hakkari, yüzde 31,10 ile Gümüşhane ve yüzde 31,90 ile Muş olarak kayda geçti.
DASK'ın kurulduğu Eylül 2000 yılından bu yana meydana gelen depremler sonrasında hasar sahiplerine 1 milyar 248 milyon TL ödemede bulunuldu. Uzmanlarca büyük bir deprem beklenen ve "ekonominin başkenti" olarak adlandırılan İstanbul'da sigortalılık oranı Marmara Bölgesi ortalamasının üzerine çıkmış durumda.
İstanbul'da yer alan 4 milyon 153 bin konutun 61,9'unun sigortalı olduğu tespit edilirken, deprem sigortası bulunmayan konut sayısı ise 1 milyon 582 bin 505 adet olarak kayıtlara geçti.
Uzmanlar, depreme karşı konutlara DASK yaptırılması, riskli binaların güçlendirilmesi ve gerekirse dönüştürülmesi çağrısında bulunuyor. İşte uzman isimlerden dikkat çeken açıklamalar...
"RİSKLİ KONUTLARI GÜÇLENDİRİN ÇAĞRISI"
Deprem Güçlendirme Derneği (DEGÜDER) Başkanı Sinan Türkkan, AA muhabirine konuya yönelik yaptığı açıklamada, aktif deprem kuşağında bulunan Türkiye'nin her an böyle bir tehlikeyle karşı karşıya olduğunu belirterek Marmara'da da şiddetli bir depremin olabileceğini söyledi.
Ülke genelinde riskli konutların güçlendirilmesi ve dönüştürülmesi noktasında hala istenilen mesafenin kaydeilmediğini dile getiren Türkkan, vatandaşları bu konuda acele etmeleri gerektiği konusunda uyarılarda bulundu.
Türkkan, İstanbul'da muhtemel şiddetli bir depremde 150 milyar dolarlık zarar öngörüldüğünü hatırlatarak, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Büyük bir deprem riski önümüzde dururken kentteki riskli binalar için hala harekete geçmiş değiliz. Konutların yüzde 40'a yakınının deprem sigortasının bulunmadığını görüyoruz. Vatandaşlarımıza depreme karşı mutlaka binalarını güçlendirmelerini ve DASK yaptırmalarını öneriyoruz. Megakentte muhtemel şiddetli bir depremde çok ağır, ağır ve orta hasar alması beklenen konut sayısın 600 bin adet. Bu konutlar için acilen 'güçlendirme seferberliği' başlatılmalı.
Vatandaşlarımız harekete geçmeli, hükümetimiz sürece destek olmalı, belediyeler de güçlendirmenin önündeki engellerin kaldırılması için kolaylık sağlamalı. Aksi takdirde şiddetli bir depremin sonuçları çok vahim olacaktır."
"HEDEFİMİZ SİGORTASIZ KONUT KALMAMASI"
Doğal Afet Sigortaları Kurumu (DASK) Koordinatörü Erdal Turgut da konuya yönelik Türkiye'de şu anda 11 milyona yakın konutun sigortalı olduğunu ifade ederek, hedeflerinin; "sigortasız konut kalmaması" olduğunu kaydetti.
Erdal Turgut, tüm konutları finansal güvence altına almayı ve böylece depremden sonra sigortalıların yaralarını sarabilme süreçlerinde yanlarında olmayı hedeflediklerinin altını çizdi.
"Biliyoruz ki, depremlerden sonra tazminat ödemelerini alan sigortalılarımız, sigorta yaptırmayan vatandaşlarımız için örnek teşkil ediyor. DASK olarak tüm planlarımızı olası büyük İstanbul depremini göz önünde bulundurarak yapıyoruz. 2021-2022 döneminde bir depremde toplam hasar ödeme gücümüz 46 milyar TL'dir. Bu kapasite, devlet kaynaklarından tamamen bağımsız olarak oluşturulmuştur ve yalnızca Zorunlu Deprem Sigortası poliçesi sahiplerinin evlerinde oluşacak deprem kaynaklı hasarların tazmini için kullanılacaktır."
Turgut, bu kapsamda, güncel olarak üzerinde çalıştıkları en önemli projenin "Zorunlu Deprem Sigortası'nın Afet Sigortası'na dönüştürülmesi" olduğunu kaydederek, "Başta sel olmak üzere diğer doğal afet türlerinin zorunlu deprem sigortasına entegre edilmesi ile ilgili projemiz kapsamında çalışmalarımız sürüyor. 2023'te tamamlamayı hedefliyoruz." ifadelerini kullandı.
KONUTLARA DASK YAPTIRIM UYARISI
Helmann Yönetim Kurulu Başkanı Selman Özgün ise vatandaşlara konutlarına DASK yaptırmalarına ilişkin çağrıda bulundu ve muhtemel bir depremde maddi kayıpların bir nebze de olsa böylece telafi edilebileceğini aktardı. Depreme karşı öncelikle "binalara depreme karşı dayanıklılık testi yaptırılması" gerektiğine dikkat çeken Özgün, "Riskli yapılar mümkünse güçlendirilmeli. Güçlendirme ile kurtarılamayan binalar ise dönüştürülmeli. Ancak riskli yapıların en az yüzde 90'ının güçlendirmeyle kurtarılabileceğini biliyoruz. Bu sayede kaynak israfı azaltılır ve geri dönüştürülemeyen betonların doğaya bırakılmasının da önüne geçilir" dedi ve yeni yapılan binaların zaten deprem yönetmeliğine uygun şekilde inşa edildiğini dile getirdi.
"Konutlarımızı çelik, kerpiç ve ahşap gibi betona alternatif malzemelerle inşa edersek bu konudaki riskler büyük ölçüde bertaraf edilecektir" diyen Özgün, "Nasıl ki yapı denetim bağımsız olarak atanıyorsa iş sağlığı ve güvenliğini denetleyen firmaların da seçilememesi ve bağımsız olarak atanması gerekiyor. Ayrıca bu denetimlerin inşaatın büyüklüğüne ve sınıfına göre de sınıflandırılması gerekiyor" şeklinde konuştu ve bunun depreme dolaylı da olsa katkıda bulunabileceğini belirtti.
AĞIR HASAR BEKLENEN EVLERE TAHLİYE UYARISI
MasterTürk Grubu Başkanı Gökhan Taş da İstanbul'da 7,5 ve üzeri şiddete sahip muhtemel bir depremde 13,5 bin binanın çok ağır hasar görebileceğinin tahmin edildiğine vurgu yaparak, bunların bir an önce tahliye edilmesinin gerektiğinin altını çizdi. Bu binaların dönüşümü için hızlıca harekete geçilmesine ilişklin çağrıda bulunan Taş, "Bunun yolu da konut sakinlerinin yapı denetimi yaptırmalarından geçiyor. Bundan önce de defalarca söyledik: Kentsel dönüşüm için geç kalmamalıyız. Son dönemde dönüşümü hızlandırmak için Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından önemli kararlar alındı" açıklamasında bulundu.
"Vatandaşlarımız dönüşüm için verilen teşvik ve desteklerden faydalanmalı, belediyeler ve diğer ilgili kamu kurumları bu işi teşvik etmeli" diyen Taş, 20 milyona yaklaşan İstanbul için kentsel dönüşümün olmazsa olmaz olduğunu ifade etti.