İzmir Torbalı Metropolis'te antik çarşı ve odalar bulundu!
İzmirin Torbalı'da 2 bin 500 yıl öncesine uzanan tarihiyle Helenistik ve Roma dönemi uygarlıklarını bugüne taşıyan Metropolis Antik Kentinde 40 metre uzunluğunda mozaik zemine sahip imparatorluk salonu bulundu
Torbalının Yeniköy ve Özbey köyleri arasındaki tepenin üzerinde kurulu
bulunan ve Prof. Dr. Recep Meriç başkanlığındaki ekip tarafından 1989 yılında
arkelojik kazılara başlanan Metropolis Antik Kentinde, her yıl yaz aylarında
vurulan her kazma, toprak altındaki tarihi gün ışığına çıkarıyor.
Trakya Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi
Yrd. Doç. Dr. Serdar Aybek başkanlığında, Kültür ve Turizm Bakanlığı, Sabancı
Vakfı, Torbalı Belediyesince yaklaşık 300 bin TLlik ödenekle yürütülen
kazılarda, bu yıl ortaya çıkan yeni kalıntılar ve buluntular sayesinde 2 bin 500
öncesinin izleri sürülüyor.
Kazı başkanı Aybek, yaptığı açıklamada, Alman Erlengen
Üniversitesinden epigrafik yazıt okuyan uzmanların da aralarında bulunduğu 8 Türk
ve Alman akademisyenin öncülüğünde, arkeoloji öğrencileri ve işçilerden oluşan 49
kişilik ekibin yürüttüğü kazılarda, sportif ve kültürel etkinliklerin yapıldığı
"Palestra" adı verilen bölümde imparatorluk salonunun ortaya çıkarıldığını
söyledi.
İMPARATOR SALONUNDA 40 METRELİK MOZAİK
Daha önce sütunları bulunan bölümün 1.5 metre derinine inildiğini ve
kazılarda zeminde 40 metre uzunluğunda renkli geometrik şekillerin yer aldığı
imparatorluk salonunun ortaya çıkarıldığını belirten Aybek, MS 2. yüzyılın
sonlarına ait mozaiklerin, fazla tahrip olmamış şekilde gün yüzüne çıkarıldığını
vurguladı.
Zengin geometrik şekilli mozaiklerin, Roma İmparatoru Antoninus Pius
onuruna yaptırılan salonun dış mekan mozaiği olduğunu ve palestra alanının daha
önce belirlenemeyen sınırlarının da eserle bu yıl ilk kez ortaya çıkarıldığını
dile getiren Aybek, imparatorluk salonunda, dönemin imparatoru ve kentin ileri
gelen yöneticilerinin özel konuklarının ağırlandığını, diğer günlerde de kültürel
ve sportif gösteriler düzenlediği yönünde bulguların elde edildiğini anlattı.
Aybek, bu yılki kazılarla kentin yayıldığı alanın genişliğinin tespit
edildiğine ve palestra alanının hemen yanında yaklaşık 3 metrelik derinlikte
biçimli, eşit ölçülerde çok sayıda odanın da ortaya çıkarıldığına değinerek,
şöyle devam etti:
"İmparatorluk salonu, muhtemelen imparatorun ziyaretinde, kentin
yöneticilerinin toplandığı alan. Daha önce ortaya çıkarılan Roma hamamıyla
birleşik olmasından ötürü burada bir takım sosyal, sportif faaliyetlerin
yürüdüğünü düşünüyoruz. Palestra alanında eski uygarlıklarda insanların
yaşantısını aydınlatan, dini inançlarını gösteren küçük heykelcikler bulundu.
Aynı zamanda binanın hangi dönemlerde kullanıldığını gösteren bronz paralar da
bulundu. Bloklarındaki yazıtlar yapının Roma imparatorlarından Antoninus Pius
döneminde inşa edildiğini gösteriyor. Yapı tüm özellikleri, ölçüleriyle bizim
şimdiye kadar alışık olduğumuz küçük yapıların özelliklerinden ayrılmaktadır."
Çok zengin mozaikler ve mimariye sahip yapının, Roma döneminde kentin
daha geniş alanlara yayıldığını gösterdiğini dile getiren Aybek, bulgulara göre
çarşı olarak kullanıldıkları tahmin edilen odaların da toprak altından
çıkarıldığını bildirdi.
Aybek, "İmparatorluk salonunun bulunduğu böylesine resmi bir binanın
yanında, sivil konutlar ve insanların yaşadığı evlerin olduğunu düşünmek zor. Bu
nedenle odaların yer aldığı alanın da halka hizmet veren çarşı olduğu
düşünülüyor" dedi.
Odaların arasında taşla örülü kuyunun da bulunduğunu ve halen bu bölgede
kazının devam ettiğini dile getiren Serdar Aybek, kazılarda dönemin kadınlarının
saçlarını tutturmak için kullandıkları kemik iğne ucundan, mermer kadın heykel
başı, pişmiş topraktan yapılan kandiller, tanrı ve tanrıça ile gücü simgeleyen
aslan figürlerine kadar antik dönemin izlerini yansıtan onlarca eserin
bulunduğunu söyledi.
TARLADAN, TARİHE
Yamaç üzerinde surlarla ortaya çıkan Metropolis Antik Kentinin alt
kesiminde 2009 yılında ortaya çıkan ilk eserlerin ardından, yüzey araştırmaları
ve sondaj çalışmalarıyla kentin yayıldığı diğer alanların da tespit edildiğini
vurgulayan Serdar Aybek, Roma hamamının yanındaki antik alanların yer aldığı bir
vatandaşa ait tarlanın Kültür ve Turizm Bakanlığının kamulaştırılmasıyla
Helenistik ve Roma döneminin önemli eserlerine uzanan tarihi ortaya çıkardığını
vurguladı.
Aybek, tarihe ışık tutan kazılara verilen desteğin önemine dikkati
çekerek, "Kültür ve Turizm Bakanlığının sadece ucu görünen bir tarlanın
bulunduğu 30 bin metre kare alanı kamulaştırmasıyla ortaya çıkardığımız antik
alanda, 2 bin 500 yıl önce insanların yaşamını sürdürdüğü sosyal binalar var.
Kazdıkça çıkıyor, destekler devam ettikçe daha da çıkacak. Bakanlığın desteği
büyük önem taşıyor" dedi.
Kazıların el aletleriyle yapılabildiğini, ortaya çıkan kalıntıların
restorasyonunun titizlikle devam ettiğini belirten Aybek, çalışmaların ekim ayına
kadar devam edeceğini söyledi.
AA