Kaçak yapıların yıkılmasında flaş gelişme! AYM o hükmü iptal etti: Yıkım kararları 'mahkemelik' olabilecek!

AYM, belediyelere 'karar almadan' kaçak yapıları yıkma yetkisi tanıyan hükmü iptal etti. Böylece kaçak yapı sahiplerinin yıkım kararına karşı iptal davası açabilmesi gündeme geldi. İşte ayrıntılar...

Anayasa Mahkemesi (AYM) tarafından, belediyelere kamu arazileri üzerindeki kaçak yapıları “karar almaksızın yıkma” yetkisi tanıyan yasa hükmü iptal edildi. Yüksek Mahkeme, ilgili yapıların kaçak da olsa Anayasa çerçevesinde bir mal varlığı değeri olduğunun altını çizdi. 

Fakat söz konusu kararla, yapı sahiplerinin yıkım sırasında bilgi sahibi olduğuna ve mahkeme yoluna başvurmalarını engellediğine vurgu yapan AYM, ilgili hükmü, "verilecek muhtemel bir iptal kararının da fiilen uygulanamayacağı” sebebiyle iptal etti. 

AYM'nin söz konusu kararı 9 ay sonra yürürlüğe alınacak. T24'te yer alan habere göre; bu tarih sonrasında Meclis'te yeni bir düzenlemeye gidilmezse, belediyelerin kaçak yapılarla ilgili yıkım kararları “mahkemelik” olacak. 31 Mart 2019 seçimlerinde İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı olan Ekrem İmamoğlu, 5 senelik ilk belediye başkanlığı sürecinde başta Üsküdar sahilindekiler olmak üzere çok sayıda kaçak yapının yıkımını gerçekleştirmişti. 

Geçtiğimiz pazar günü yapılan yerel seçimlerde de İstanbul dahil 35 il, 337 ilçe ve 48 belde belediyesi kazanan CHP’li başkanların, AYM’nin kararının yürürlüğe alınmasının ardından kaçak yapıların yıkımı için benzer şekilde hareket etmesi imkansızlaşmış olacak. 

Resmi Gazete’de yayımlanan AYM kararına göre İstanbul 7. İdare Mahkemesi, bakmış olduğu bir davada, 775 sayılı Gecekondu Kanunu’nun 18. maddesiyle, belediyelere “kamu arazileri üzerinde yapılan  kaçak yapıların hiçbir karar alınmasına lüzum kalmaksızın yıkma” yetkisi veren düzenlemenin Anayasa’ya aykırı olduğu sebebiyle iptalini istedi. 

Mahkemenin gerekçesinde,  yıkım kararının herhangi bir yazılı işlem yapılmadan ve yargı yolu gösterilmeden alınabilmesi gerekçesiyle “hak arama özgürlüğü, mahkemeye erişim ve etkili başvuru hakkının ihlal edildiği” ileri sürüldü. 

Başvuruda incelemde bulunan Yüksek Mahkeme de 775 sayılı Gecekondu Kanunu’nun 18. maddesinin iptaline ilişkin hüküm verdi. Oy birliği ile verilen kararın gerekçesi de “ruhsata aykırı dahi olsa, özel kişiler adına kayıtlı olmayan taşınmazlar üzerinde kamu makamlarının bilgisi ve zımni onayı kapsamında özel kişiler tarafından oluşturulan ve uzun senelerdir müdahale olmaksızın kullanılan yapının kullanılmasından kaynaklanan ekonomik değerin Anayasa çerçevesinde bir mal varlığı değeri ve dolayısıyla bir mülk oluşturduğu” şeklinde açıklandı. 

Kararda, Anayasa’ya göre hak ve hürriyetleri ihlâl edilen herkesin yargısal yollara başvurabilme hakkı olduğunun da altı çizildi.

Kaçak yapıların yıkılmasının idare açısından yasal bir yetki ve sorumluluk olduğu belirtilen kararda “Bununla beraber izinsiz ve kaçak olarak yapılmış olan binaya ilişkin yıkım kararı alınması ve uygulanması durumunda söz konusu taşınmazın kullanım imkânı ve kullanılmasından ortaya çıkan ekonomik menfaatin tamamen ortadan kalkacağı gözetildiğinde, yıkım kararının ve bu kararın uygulanmasının hukuka aykırı olduğunun ilgililer tarafından öne sürülmesi ve iptali için yetkili makama (mahkemelere) başvurma imkânının sağlanmasının da Anayasa gereği olduğu” ifade edildi. 

Yıkım kararının hukuka uygun olup olmadığı ile ilgili denetleme noktasında idari ve yargısal yollara başvurma imkânının açık olmasının “zaruri” olduğuna dikkat çekilen kararda, itiraz konusu kuralla belediyelere “hiçbir karar alınmasına lüzum kalmaksızın” kamu arazilerindeki kaçak yapıları yıkım yetkisi tanındığı, bu şekilde de  ilgililere yıkım işleminin tebliğ edilerek bildirilmesinin de söz konusu olmayacağı ve bu durumda ilgililerin yıkım işleminden ancak yıkımın yapıldığı anda ya da yıkım sonrasında haberdar olabileceğine vurgu yapıldı.

İlgililerin yıkım eyleminin yapılmasının ardından  dava açma imkânı bulunmakta ise de bu aşamada yıkım kararı uygulanmış ve yıkım  yapılmış olacağından,  açılan davada verilecek muhtemel bir iptal kararının yıkım filiyle oluşan hukuki sonuçların ortadan kalkmasını sağlayacak nitelikte olmayacağının açık olduğu belirtildi. 

Kararın 9 ay sonra yürürlüğe alınmasının ardından belediyelerin yıkım kararlarını ilgililere tebliğ etmesi gerekli olacak. Bu durumda da kaçak yapı sahipleri, yıkım kararına karşı iptal davası açabilecek. Bu şekilde davadan bir sonuç çıkana kadar yıkım kararı da uygulanamayacak. 

Borsa İstanbul’da son 10 yılda Nisan ayında neler oldu? Nisan'da en çok kazandıran hisseler

Esenyurt konut satışında zirvede: Ortalama konut fiyatı 1 milyon 949 bin 90 TL!

Doları bilen adam Selçuk Geçer şimdi de emekli maaşını söyledi! Emekli maaşı tam bu kadar olacak!