Kahramanmaraş depremleri Türkiye ekonomisini nasıl etkileyecek? Depremin ekonomik faturası ne olacak?

Kahramanmaraş’ta 6 Şubat’ta yaşanan peş peşe depremlerin Türkiye ekonomisine etkisi en çok araştırılan konular arasında. Uzmanlar, bu konuda çok farklı tahminler ileri sürerken, ekonomik faturasının 1999 depremine kıyasla daha sınırlı olacağı öngörülüyor.Bugüne kadar yapılan projeksiyonlara göre depremden etkilenen 11 ilin milli gelirdeki payı ve son açıklanan büyüme rakamları dikkate alındığında faturanın 90 milyar doları bulabileceği öngörülüyor

Kahramanmaraş merkezli depremlerin ekonomik faturasının ağır olması bekleniyor. Bugüne kadar yapılan projeksiyonlara göre depremden etkilenen 11 ilin milli gelirdeki payı ve son açıklanan büyüme rakamları dikkate alındığında faturanın 90 milyar doları bulabileceği öngörülüyor.

Dünya Gazetesi köşe yazarı Ufuk Korcan, depremin ekonomiye etkisini incelediği köşe yazısında, ekonomik koşulların 1999 Marmara depreminden daha iyi durumda olmasının, faturanın korktuğumuz kadar olmamasına neden olabileceğini savundu. Bütün ülkeyi yasa boğan deprem felaketinde ağır bir bilanço ile karşı karşıya olduğumuzun altını çizen Korcan, onbinlerce vatandaşın hayatını kaybettiğini ve çok sayıda binanın ise yıkıldığını dile getirdi. Bu yüzden maddi durumu yerinde olanlar doğup büyüdükleri şehirleri terk etmek zorunda kalırken, yüzbinlerce insan ise çadırlarda veya konteyner evlerde yaşıyor.

ÇOK FARKLI TAHMİNLER VAR

TÜRKONFED, depremin Türkiye ekonomisine faturasının 84.1 milyar dolar olacağını hesaplarken, Dünya Bankası Türkiye Ülke Direktörü Humberto Lopez ise sözkonusu felaketlerin 34.2 milyar dolarlık fiziksel hasara yol açabileceğini ifade etti. Yapılan tahminlerin çoğunun aslında 17 Ağustos 1999 depremi referans alınarak hesaplandığının kaydeden Korcan, iki büyük depremin ekonomik koşullarının karşılaştırarak bazı öngörülerde bulundu.

Korcan’a göre, depremler; binaların yıkımı başta olmak üzere işgücü, stok kaybı, göçler, kamu maliyesinden yapılacak harcamalar, finansman, emlak piyasası ve enflasyon gibi birçok değişken üzerinde etkili oluyor. Depremden etkilenen 11 şehrin toplam nüfus içerisindeki payının yüzde 16.4 olduğunu ifade eden Korcan, bölgenin toplam kayıtlı istihdam içerisindeki payının yüzde 11.9, ihracat içerisindeki payının yüzde 8.6, milli gelirden aldığı payın ise yüzde 9.8 seviyesinde olduğuna işaret etti.

TEKSTİL VE GIDA İHRACATI ÖN PLANDA

Bölgeden gerçekleşen ihracat hacminde ise tekstil ve gıda sektörlerinin ön plana çıktığını kaydeden Ufuk Korcan, ana metal ürünlerinin ihracattaki payının yüzde 9, plastik ve kauçuk ürünlerinin ise yüzde 8.3 seviyesinde olduğunu dile getirdi.

1999 Marmara depreminin toplam faturasıyla ilgili o günlerde 15-20 milyar dolar aralığında tahminlerin yapıldığını hatırlatan Korcan, şu tespitlerde bulundu:

FATURA 89 MİLYAR  DOLARA ÇIKABİLİR

“20 milyar dolar üzerinden hesaplama yapılırsa o dönemin milli gelirinin yüzde 7.8’ine denk geliyor. Son depremden etkilenen şehirlerin milli gelirdeki payı ise yüzde 9.8 civarında. Geçen yıl 905 milyar dolar olarak açıklanan milli gelir dikkate alındığında fatura 89 milyar dolara ulaşabilir.”

Yaşadığımız son depremlerin etkisinin 1999 yılındaki kadar olması halinde bu rakamın 71 milyar dolarda kalacağını öngören Korcan, ayrıca 1999 depremine göre ekonomik koşulların da daha iyi olduğunu savundu. 1999 yılında yaşanan depremden önce büyüme oranlarının negatif olduğunu hatırlatan Korcan, son depremde ise ekonomik büyümenin daha güçlü konumda olduğunu, kamu borçlanmasında herhangi bir sıkıntı yaşanmadığını ve depremin yaşandığı bölgenin üretimde merkez konumda olmadığını dile getirdi.