Kahramanmaraş depremlerinin ekonomik faturası ağır olacak! 150 milyar dolarlık finansmana ihtiyaç var!

Kahramanmaraş depremlerinin Türkiye ekonomisine faturası ağır olacak. Yıkılan şehirlerin yeniden kurulması, konutların yapımı, depremzedelere sunulacak geçici barınma, iş ve istihdam destekleri nedeniyle 150 milyar dolarlık bir finansmana ihtiyaç duyulacağı tahmin ediliyor.Bazı uzmanlar ekonomiye maliyetinin 40 milyar dolar civarında olacağını belirtirken, bazıları ise 80 milyar doları aşabileceğini öngördü

Kahramanmaraş merkezli depremlerin faturası ve Türkiye ekonomisine maliyetinin ne olacağına ilişkin bugüne kadar çeşitli tahminler ileri sürüldü. Bazı uzmanlar ekonomiye maliyetinin 40 milyar dolar civarında olacağını belirtirken, bazıları ise 80 milyar doları aşabileceğini öngördü.

TEPAV Ekonomik ve Yapısal Politikalar Merkezi Direktörü Burcu Aydın Özüdoğru’ya göre depremin yarattığı finansman ihtiyacı 150 milyar doları bulacak. Dünya Gazetesi köşe yazarı Levent Akbay, bugünkü köşesinde Özüdoğru’nun tespitlerine yer verdi. Depremin yarattığı finansman ihtiyacının 150 milyar dolar olduğunu belirten Özüdoğru, yıkılan şehirlerin yeniden inşasının ise 5 yılı bulacağını tahmin ediyor.

TEPAV Ekonomik ve Yapısal Politikalar Merkezi Direktörü Burcu Aydın Özüdoğru’nun hazırladığı rapora göre, deprem bölgesinde yer alan 650 bin bağımsız birim yıkık ya da acil yıkılması gerekiyor. 170 bin birimin orta hasarlı olduğuna ve 1.4 milyon birimin de az hasarlı olduğuna değinen Özüdoğru, bölgedeki 11 ilde yapı stokunun yüzde 40’ının çeşitli düzeylerde hasar aldığını ya da yıkıldığını tahmin ettiklerini dile getirdi.

Özüdoğru, bölgenin yeniden inşa ve onarımının Türkiye genelindeki tüm inşaat faaliyetleri bölgeye aktarılsa bile, 5 yıldan önce tamamlanması mümkün olmadığı görüşünde.

Rapora göre, deprem 5 yıllık bir dönemde, 150 milyar dolara ulaşan bir finansman ihtiyacı yaratacak. Bu maliyetin en büyük kısmı bölgedeki yıkım kaynaklı üstyapı ve altyapının yeniden inşası, güçlendirme ve onarım giderlerinden kaynaklanıyor. Raporda, altyapı ve üstyapı inşaat faaliyetlerinin maliyetinin 88 milyar dolar civarında olacağı belirtilirken, en büyük ikinci maliyet kalemi olarak taşıt, demirbaş, stok ve tüketim malları kaynaklı kayıplar olarak hesaplandı. Bu kalemin de büyüklüğünün de 35 milyar dolar olacağı tahmin ediliyor.

EKONOMİK BÜYÜMEYİ ETKİLEYECEK

Akbay, köşe yazısında depremzedelere yönelik sunulacak geçici barınma, yaşam, iş ve istihdam desteklerinin 3 yıllık maliyetinin ise 24 milyar dolar olarak öngörüldüğünü ifade ederken, depremin ekonomik büyümeyi de aşağı çekeceği tahminine yer verdi.

TEPAV’ın raporuna göre, deprem ülke genelinde yoksulluk ve gelir adaletsizliğinin artmasına yol açacak. Aynı zamanda deprem kaynaklı varlık kaybı, yoksulluğu ister istemez tetikleyecek. Depremin kısa vadede tüketici ve üretici fiyatlarını da yukarı yönlü tetikleyeceği öngörülürken, konut ve kira fiyatları üzerinde ise uzun süreli fiyat baskısının devam edeceği tahmin edildi. Rapora göre, deprem bu yılki turizm gelirlerini de olumsuz etkileyecek. Bankacılık sektörü üzerinde etkisinin sınırlı olması beklenen Kahramanmaraş depremlerinin kamu finansmanı üzerindeki riskleri ise artırması bekleniyor.