Kamu Binalarının Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik!
4 Ekim 1995 tarihinde ve 22453 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Kamu Binalarının Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik dahilinde yer alan hükümleri incelemek için haberimize giriş yapabilirsiniz...
KAMU BİNALARININ YANGINDAN KORUNMASI HAKKINDA YÖNETMELİK
Bakanlar Kurulu Kararının Tarihi :26/10/1995 No:95/7477
Dayandığı Kanunun Tarihi : No:
Yayımlandığı R.Gazetenin Tarihi :4/11/1995 No: 22453
Yayımlandığı Düsturun Tertipi : 5 Cild: 35, Sayfa:
BİRİNCİ KISIM
Genel Hükümler
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam ve Tanımlar
Amaç
Madde 1 - Bu Yönetmeliğin amacı, kamu kurum ve kuruluşları tarafından kullanılan binaların yangınlara karşı korunması için yangın öncesinde ve esnasında alınacak tedbirleri, can ve mal kaybının en aza indirilmesi konusunda yapılacak iş ve işlemler ile görevlileri belirlemektir.
Kapsam
Madde 2 - Bu Yönetmelik, genel ve katma bütçeli daireler, iktisadi devlet
teşekkülleri, özel idare ve belediyeler, döner sermayeli kuruluşlar, özel kanunlarla kurulan kurum ve kuruluşlar ile, bunların yüzde 50`den fazla sermaye iştiraki suretiyle oluşturulmuş her türlü ortaklık tarafından malik, kiracı,tahsis ve sair sıfatlarda kullanılan tüm binaları kapsar.
Silahlı kuvvetlerce kullanılan binaların yangından korunması, bu Yönetmelik
esaslarına uygun şekilde hazırlanan Türk Silahlı Kuvvetleri İç Hizmet Yönetmeliği`ne göre yapılır.
Tanımlar
Madde 3 - Bu Yönetmelikte geçen bazı kavramların tanımları aşağıda gösterilmiştir.
a) Umuma Açık Kullanım: Binanın önceden kimliği bilinen kişileri yanısıra
işi olan herkesin giriş - çıkışına açık olarak kullanılmasıdır. Otel, ceza infaz kurumu ve tutukevi, sinema, tiyatro, hastane, okul, yurt, lokal, işyeri, eğitim ve dinlenme tesisi ve benzeri binalar, umuma açık olarak kullanılırlar.
b) Kaçış Yolu: Binanın herhangi bir noktasından yer seviyesindeki cadde veya
sokağa kadar olan ve hiç bir şekilde engellenmemiş bulunan yolun tamamıdır.
Oda ve diğer müstakil hacimlerden çıkışlar, katlardaki koridor ve benzeri geçişler, kat çıkışları, zemin kata ulaşan merpenler ve bina çıkışına giden yollar bu kapsamdadır.
c) Yangın Merpeni: Yangın vukuunda binadaki insanların tahliyesi için özel olarak yapılan merpenlerdir. Kaçış yolları bütününün bir parçası olup diğer kaçış yolu bölümlerinden bağımsız olarak tasarlanamazlar.
d) E2-proof: LPG, doğalgaz veya tehlikeli maddelerle çalışılan yerlerde kullanılan tesisat ve elektrik elemanlarının niteliği olup, "patlama güvenlikli" anlamındadır.
e) Yangın mukavemet Süresi: Yanma hızı 0.8 mm/dakika kabul edilmek suretiyle, ahşap elemanın bu şekilde azalan kesitiyle ve güvenlik katsayısı 1.00`e eşit alınarak üzerine gelen gerçek yükü taşıyabildiği süre olup; ahşap elemanların yangın mukavemet hesaplarında dikkate alınır.
f) Otomatik Sprinkler: Bir mekandaki sıcaklığın belli seviyeye çıkması üzerine kendiliğinden su püskürterek yangını önleyen sistemdir.
g) Yüksek Bina: Kat sayısı 7`den fazla olan binadır.
h) Yırtılma Yüzeyi: Doğalgaz kaçağından olabilecek patlama riskine karşı,
kapalı bölümün yan duvarında her 1 m3 için 20 cm2 genişliğinde inşa edilecek
yüzeydir.
İKİNCİ BÖLÜM
Yangın Güvenliği Hakkında Genel Tedbirler
Kapı numaraları
Madde 4 - Bina içindeki kapılar numaralanır ve anahtarlarına 323 cm. ebadında madeni numara plakası takılır. Anahtarlar binanın uygun bir yerindeki kilitli-camlı dolapta saklanır.
Çok katlı binalarda oda anahtarlarını koymak üzere her katta "anahtar dolabı" tesis edilebilir. Bu takdirde, katlardaki dolapların anahtarları da birinci fıkrada belirtilen camlı dolapta muhafaza edilir.
Sigara yasağı olan yerler
Madde 5 - Sigara içilmesi sakıncalı olan yerler, levhalarla belirtilir ve
yasağa uyulması hususu takip edilir.
Sigara içilen yerler
Madde 6 - Sigara içilmesi serbest olan yerlerde sigara tablaları ve içinde su, ıslak kum veya toprak bulunan madeni kutular bulundurulur. Sönmemiş sigaraların, kağıt sepeti ve kağıt varillerine atılması önlenir. Sigara tabla ve kutuları sık sık temizlenir.
Kağıt toplama, kırpma ve yakma
Madde 7 - Her odada etrafı kapalı madeni kağıt sepeti ve binanın belli yerlerinde kağıt varilleri bulundurulur. Buralarda toplanan kağıtlardan hurda olarak depolanması sakıncalı olanlar, öncelikle kırpılarak hurda haline getirilir;mümkün değilse, çalışma saati bitiminde bina dışındaki bu işe mahsus yerde toplu halde yakılır. Yakılmasına gerek görülmeyen ve kırpıntı haline getirilen
kağıtlar ise, hurda olarak değerlendirilmek üzere özel bir depoya konulur.
Personel adresleri
Madde 8 - Personelin konut adresleri ve telefon numaralarını gösteren genel bir listenin, gerektiğinde çağırılmak üzere görevliler tarafından kolayca görülebilecek bir yerde; dairesince lüzum görülenlerin adreslerinin de ayrıca o mahallin emniyet veya jandarma karakollarında bulunması sağlanır.
Güvenlik nedeniyle adres ve telefon numaralarının açıkta kalması sakıncalı
olan personele ilişkin bilgiler, sadece görevlinin nüfuz edebileceği bir mahalde saklanır.
Çatı güvenliği
Madde 9 - Çatılarda yangına karşı koruma gereçlerinden başka bir eşya, yanıcı-parlayıcı madde ve saire bulundurulmaz.
Çatı, depo ve arşiv olarak kullanılamaz; çatı aralarında insan yatmasına
kesinlikle izin verilmez.
Çatıya elektrik tesisatı çekilemez. Giriş kapısı devamlı kilitli tutulur ve yalnızca pilli veya akülü el feneri kullanılarak ve bu Yönetmelik gereğince çıkarılacak yönergeyi uygulamakla görevli amirin izniyle çatıya çıkılabilir. Bunun için kapı yakınında madeni bir merpen bulundurulur. Çatıya
ancak ısıtma, soğutma ve klima gibi elektrikli cihazların yerleştirilmesi şeklindeki çok zorunlu hallerde, yangına karşı gerekli tedbirler ve mahalli itfaiye teşkilatının izni alınarak elektrik tesisatı çekilebilir.
Asansörlerin makina dairelerine çatı aralarından geçilerek ulaşılan düzenlemeler yapılamaz.
Bitişik çatılar, bölme duvarları ile yangına karşı birbirlerinden ayrılır.
Umumun kullanımına açık binalarda, çatı malzemesinin ahşap olmaması tercih edilir.
Çatı araları periyodik olarak kuş gübresi ya da rüzgarın getirdiği pisliklerden temizlenir.
Evrak güvenliği
Madde 10 - Binalarda yangında ilk kurtarılacak kıymetli ve önemli evrak
için yeteri kadar kilitli çelik dolap ve kasa temin edilip anahtarları sorumlulara verilir. Bu dolap ve kasalara, "YANGINDA İLK ÖNCE KURTARILACAKTIR" etiketi konulur.
Ahşap malzeme güvenliği
Madde 11 - Boyatılacak veya yeniden yapılacak binalardaki ahşap kısımların
ateşe mukavim boya ile boyatılması tercih edilir.
Ahşap tavan üzerine elektrik armatürü, balast ve transformatör gibi zamanla ısınan cihazlar monte edilemez.
Ahşap döşemeli binalarda mazot ve benzeri maddelerle temizleme yapılamaz.
Arşiv güvenliği
Madde 12 - Arşivlere, ancak arşiv memurunun beraberinde ve sadece gündüzleri girilebilir. Burada sigara içmek, yanıcı madde bulundurmak kesinlikle yasaktır.
Bina önü güvenliği
Madde 13 - Yangına müdahaleyi kolaylaştırmak bakımından, kamu binalarının ana girişi ve civarında, itfaiye araçlarının rahatlıkla yanaşmasını temine yönelik "park yasağı" ihdas edilir ve bu husus trafik levha ve işaretleriyle gösterilir.
Patlayıcı-parlayıcı madde bulunduranlar
Madde 14 - Patlayıcı ve parlayıcı silah ve mühimmatı beraberinde bulundurmak mecburiyetinde olan kurumlarda 7/7551 sayılı "Parlayıcı, Patlayıcı, Tehlikeli ve Zararlı Maddelerle Çalışılan İşyerlerinde ve İşlerde Alınacak Tedbirler Hakkında Tüzük" ile 87/12028 sayılı "Tekel Dışı Bırakılan Patlayıcı Maddelerle Av Malzemesi ve Benzerlerinin Üretimi, İthali, Taşınması, Saklanması, Depolanması, Satışı, Kullanılması, Yokedilmesi, Denetlenmesi Usul ve Esaslarına İlişkin Tüzük"e ve varsa mahalli itfaiye müdürlüğünün yangından korunma yönetmeliğine uygun olarak yönerge hazırlanır ve buna göre hareket edilir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
İtfaiyeye Yardım ve İşbirliği
İtfaiye amirinin talimatlarına uyma zorunluluğu
Madde 15 - Gerek bina itfaiye görevlilerinin, gerekse olaya müdahale eden itfaiye ekiplerinin görev yaptıkları esnada, yetkili itfaiye amirinin can ve mal güvenliğini korumaya yönelik vereceği karar ve talimatlar, diğer kamu görevlilerince aynen yerine getirilir.
İtfaiye emrine girmek
Madde 16 - Binada yangın çıkması halinde olaya müdahale eden bina sorumluları, mahalli itfaiye teşkilatı amirinin olay yerine gelmesinden itibaren onun emrine girerler ve kendisine her konuda yardım etmek zorundadırlar.
itfaiye ile işbirliği
Madde 17 - Kamu görevlileri, itfaiye ekiplerinin görevlerini yerine getirmesini güçleştirici davranışlarda bulunamazlar ve yangın söndürmede kullanılacak malzemeleri görev harici bırakamazlar.
İtfaiye telefonları
Madde 18 - Bütün kamu binalarında, itfaiye müdürlüğü komuta merkezi, bölge itfaiye gurup amirliği ve acil ilk yardım gibi olaganüstü durumlarda görev yapan kuruluşların telefon numaraları, herkes tarafından görülecek şekilde asılı bulundurulur.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Genel Yasaklar
Yangın söndürücü cihaz ve tesisler
Madde 19 - Binalardaki sabit veya seyyar yangın söndürme cihaz ve tesisatını bozmak, kırmak, karıştırmak, sökmek, içine kağıt paçavra gibi yabancı maddeler koymak veya bunları kullanılmayacak hale getirmek veyahut bozuk bir halde tutmak, her ne suretle olursa olsun yangın musluklarının önünü kapatmak, itfaiyenin geçişini güçleştirecek şekilde araç park etmek, bina önüne ip çekmek, tente astırmak, sergi kurdurmak ve benzeri hareketler yapmak yasaktır.
Yangın söndürücü tesis ve malzeme, amacı dışında kullanılamaz.
Umuma açık ahşap bina
Madde 20 - Ahşap malzeme ile yapılmış kamu binaları, umuma açık olarak kullanılamaz. Ancak, özel önlemler alınmak ve mahalli itfaiye teşkilatının tavsiyelerine uyulmak kaydıyla;
a) Müze ve arşiv olarak,
b) Tek katlı, bağımsız biçimde ve en yakın komşu binaya uzaklığı yüksekli-
ğinin iki katından fazla ise kır kahvesi, büfe, kafeterya, kantin ve benzeri
yerler olarak,
kullanılabilir.
Atık sular
Madde 21 - Kabu binalarının eki olarak veya bağımsız biçimde yapılmış kademe binası, açık veya kapalı otopark, akaryakıt deposu ve istasyonu, parlayıcı ve yanıcı madde üretimi yapan, kullanan veya depolayan fabrika ve sair kuruluşların atık sularını arıtmadan sokağa veya genel kanallara vermeleri
yasaktır.
Sorumluluk
Madde 22 - Bu yönetmeliğin "BİRİNCİ KISIM" başlığı altındaki maddelerinde yer alan yangın güvenliği, itfaiyeye yardım ve yasaklarla ilgili hususların uygulanması, binadaki en büyük amirin sorumluluğundadır.
İKİNCİ KISIM
İnşaat Esnasında Alınacak Tedbirler
BİRİNCİ BÖLÜM
Projede Dikkat Edilecek Hususlar
İtfaiye yönetmeliğine uygunluk
Madde 23 - İnşaatın betonarme, kagir veya çelik konstrüksiyon şeklinde yapılması, kat sayısı, kat alanı, çatı özelliği ve bölmeleri gibi hususları kapsayan projenin, mahalli itfaiye yönetmeliğine uygun olması gerekir. Böyle bir yönetmelik yoksa, imar mevzuatının konuya ilişkin hükümleri uygulanır.
Yangın mukavemet süresi hesapları
Madde 24 - Bina taşıyıcı sistem ve elemanlarının, yangın esnasında insanların tahliyesine ve yangının söndürülmesine imkan verecek sürede stabil kalması şarttır. Bunun için adı geçen sistem ve elemanlar, istenilen süreyi sağlayacak şekilde boyutlandırılır. Yangın mukavemet süresi hesaplarına yer vermeyen projeler uygulanamaz.
TS 4065 standardı
Madde 25 - Betonarme ve öngerilmeli betondan mamul taşıyıcı sistem elamanlarında TS 4065 standardına uyulur.
Çelik yalıtımı
Madde 26 - Tek katlı ve çevresinin açık genişliği 35 metreyi geçmeyen çelik
endüstri yapılarının dışındaki bütün binalarda, çeliğin uygun şekilde sıcaktan
yalıtılması şarttır. Yalıtım, çevreyi sarma, kutuya alma ve kütlesel yalıtım
biçimlerinde yapılmalıdır.
Duvarlar
Madde 27 - Bitişik nizam yapıların duvarları, yangına en az 90 dakika dayanıklı olarak projelendirilir. Bölme aralıkları 40 metreden fazla olamaz. Çatıda
yangın duvarı, çatı düzeyinden en az 60 cm. yükseklik sağlanarak yapılır.
Döşemeler
Madde 28 - Döşemeler, yangına en az 60 dakika dayanıklı ve yangın kesici
nitelikte, bodrum tavanı ise her durumda yangına 90 dakika dayanıklı olmak
zorundadır.
Dış kaplama
Madde 29 - Bina dış kaplamasının, özel koruma tedbirleri alınmış durumlar
dışında yanmaz malzemeden olması esastır.
Çatı bölmesi ve bacalar
Madde 30 - Çatı ile bina arasındaki yatay bölmenin, yangına en az 120 dakika mukavemet gösterebilmesi ve alevlerin geçebileceği boşluklar bulundurmaması
sağlanır.
Bacaların TS 2165 Standardına uygun olması şarttır.
Detaylar
Madde 31 - Su, elektrik, ısıtma, havalandırma ve benzeri tesisatın yangın
bölmesinden geçmesi durumunda, bölmede yangın mukavemetini azaltmayacak denenmiş uygun detaylar kullanılır.
İKİNCİ BÖLÜM
Elektrik Tesisatında Dikkat Edilecek Hususlar
Elektrik iç tesisat yönetmeliği ve şartnamesine uygunluk
Madde 32 - Binaların televizyon, telsiz, telefon, kablolu yayın, zil ve benzeri elektrik tesisleri, 04.11.1984 gün ve 18565 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Elektrik İç Tesisat Yönetmeliği ve Fenni Şartnamesi hükümlerine göre yapılır. Mevcut tesisata ek yapılması zorunluluğu varsa, mahallin elektrik işletmesinin muvafakati alınmak ve ruhsatlı elektrikçiler istihdam edilmek suretiyle gereği yerine getirilir.
Yönetmelik öncesi binalar
Madde 33 - Elektrik İç Tesisat Yönetmeliği ve Fenni Şartnamesinin yürürlüğe girmesinden önce yapılmış binaların elektrik tesislerinde de önce mahalli elektrik işletmesinden muvafakat alınır ve sonra işletmenin vereceği süre içinde noksanlıklar giderilir.
Tesisatın düzeltilmesi için daire amirlerince istenen ödenek, yetkili makam
tarafından gecikmeksizin yerine getirilir. Özellikle gece iş gören daire ve kurumların ışıksız kalmaması için gerekli tedbirler alınır.
Elektrik planı
Madde 34 - Her binada, iç tesisatı gösteren bir "Elektrik Planı" olur ve
camlı bir dolap içinde, elektrik sayacına yakın bir yerde muhafaza edilir.
Büyük yapılarda detay projeler, özel dolabında saklanır.
Otomatik sigorta
Madde 35 - Kamu binaları elektrik tesisatı ışık ve priz linyelerinde otomatik sigorta kullanılması esastır. Büşonlu veya bıçaklı sigorta kullanılması gerekiyorsa, sigorta bağlantısının orijinal olması gerekir.
Hat akımı koruma anahtarı
Madde 36 - Yıldırımlık tesis edilen binalar ile tarihi yapı, saray, devlet
arşivi gibi önemli binalarda hat akımı koruma anahtarı kullanılır.
Yıldırımlık tesisi
Madde 37 - Patlayıcı maddelerle kibrit, petrol, alkol, LPG, doğalgaz gibi
kolay yanıcı maddelerin üretimi ve depolanması için kullanılan binalarda; tiyatro, sinema, ibadethane, hastane,okul,sergi binası,ceza infaz kurumu ve tutukevi, güçlü trafo, haberleşme merkezi, banka, silo, otel, eğitim-dinlenme tesisi, su tevzi merkezi ve benzeri yerlerde TS 622`ye uygun yıldırımlık tesisatı yapılması zorunludur.
Yangın riski yüksek cihazlar
Madde 38 - Ayrı bir ısıtma sistemi bulunan bürolarda, elektrik sobası, ocağı, ütüsü; benzin, ispirto, gaz veya LPG ocağı gibi yangın riski yüksek cihazlar kullanılamaz. Laboratuvar ve atelyeler bu yasağın dışındadır.
Kuvvetli akım tesisatı
Madde 39 - Kuvvetli akım tesisatının kuruluşu ve işletilmesi sırasında
"Elektrik Kuvvetli Akım Tesisleri Yönetmeliği ve Elektrik Tesislerinde Topraklama Yönetmeliği"nin ilgili maddelerine uyulur.
Transformator
Madde 40 - Bina içinde yağlı trahsformatör kullanılması gerektiğinde;
a) Transformatörün bulunduğu hacim en az 90 dakika süreyle yangına dayanıklı malzemeden yapılır.
b) Yağ toplama çukuru tesis edilir.
c) Konuşlandırmanın, yangın halinde transformatörden çıkan duman ve alevin,
binadaki kaçış yollarında serbest hareketi engellemeyecek şekilde olması sağ-
lanır.
d) Otomatik alarm ve gazlı söndürme sistemi kurulur.
Yangın emniyet şalteri
Madde 41 - Neon tesisatının transformatörlerinin primer devrelerini besleyen hat üzerine, yangın emniyet şalteri konulması zorunludur. Şalterin yeri,
itfaiye ekiplerinin yangın anında elektrik akımını kesebilmelerini temin için,
bina giriş kapısının sağ veya sol kısmında, zeminden en çok 4 m yükseklik olarak
seçilir. Kullanım kolaylığı için şalter kolunda bir halka ve üzerinde "Yangın
Emniyet Şalteri" yazısı bulundurulur.
Yüksek binalarda ek tedbir
Madde 42 - Yüksek binaların yangın merpeni aydınlatma ve yangın su sis-
temi, genel elektrik tesisatından ayrı şekilde özel olarak yangına karşı ko-
runmaya alınmış bir tesisatla ve genel akım kesildiğinde otomatik olarak devreye
giren jeneratöre bağlı şekilde dizayn edilir.
Elektrik tesisatının kontrolu
Madde 43 - Elektrik tesisatının devamlı kontrol altında tutulması bakımından, tesisatın işletme, bakım ve işlerliği için mahallinde kadrolu teknik eleman istihdamı esastır. Kadro ve yetkili teknik eleman bulma imkansızlığı veya
binanın durumu icabı bir teknik eleman bulundurmanın mümkün olmaması hallerinde,
il veya ilçedeki diğer devlet dairelerinde bulunan teknik elemana; o yerin en büyük mülki amirinin alacağı tertip ve vereceği emre göre binalardaki elektrik tesisleri muayene ettirilir.
Hiç bir kadrolu teknik elemanın bulunmadığı küçük yerleşim birimlerindeki binaların elektrik tesisatı, mahallin elektrik işletmesinin yetkili elemanı tarafından muayene edilir.
Kontroller, yetkili teknik eleman tarafından yılda bir defa yapılır ve
kontrol sonucunda rapor hazırlanır. Halihazır durum, varsa arızaların niteliği,
keşif cetveli ve alınması gereken tedbirleri içeren bu rapor, iç hizmetler müdürü veya daire amirine bir yazıyla bildirilir. Raporlardaki noksan ve arızalar,
en kısa zamanda giderilir. Konuya ilişkin evrak ve raporlar bir dosyada saklanır.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Yangın Merpeni Tesisi
Yangın merpeni zorunluluğu
Madde 44 - Lojmanlarda, giriş katından itibaren bir genel merpen bulunur.
Yangın merpeninin:
a) Giriş katındaki daireler hariç, 20`den fazla dairenin faydalandığı binalarda ve zemin hariç 5 veya daha çok katlı lojmanlarda,
b) Asma kat hariç, bodrum ve zemin kat dahil, katların toplamı 600 m2`den
büyük ise, kat sayısı ne olursa olsun her türlü büro tipi binada,
c) İkiden fazla katı varsa, lojman ve bürolar haricindeki okullar, hastaneler ile umuma açık binalarda,
yapılması zorunludur.
Yapının olağan merpenlerinden yangında kullanılabilecek özelliklere sahip
olanı varsa, bunlar, yangın merpeni olarak kabul edilir.
Yangın merpeninin özellikleri
Madde 45 - Yangın merpeni ile genel koridor, aynı kotda olur. Yangın
hangi noktada çıkarsa çıksın, o kattaki bütün insanların çıkışlarının sağlanması bakımından kaçık yolları ve yangın merpenleri, birbirlerinin alternatifi
olacak şekilde yapılır; ancak, yanyana olmamasına dikkat edilir. Genel merpenden geçilerek yangın merpenine ulaşılması şeklindeki düzenlemelere kesinlikle yer verilmez. Yangın merpenleri, genel çıkıştan mutlaka ayrı olarak yangından korunmuş bir kaçış yolu ile dışarıya ulaşımı sağlar.
Merpene, bir güvenlik sahanlığından geçerek girilmesi tercih edilir. Umuma açık binaların iç konumlu merpenlerinde ise bu bir zorunluluktur.
Yangın merpeninin yapılışı
Madde 46 - Bina içinde veya dışında, zemin kat hariç 5 kata kadar olan binalarda açık veya kapalı; daha yüksek binalarda tamamen kapalı olarak ve yangına
karşı 2 saat dayanıklı malzemeden yapılan yangın merpenleri, çift kollu-çift sahanlıklı veya tek kollu-çift sahanlıklı olabilir.
Yuvarlak tip yangın merpenlerine yalnızca, zemin hariç 5 kata kadar olan konut tipli binalarda izin verilir. Bu tip merpenlerin basamak uzunluğu 120 cm olup, girişin bir sahanlıktan olması şarttır.
Tamamen dışa yapılan açık sahanlıklı çelik konstrüksiyon merpenler, bina dış düzeyinin camsız kör cephesine yerleştirilir. Mümkün olmazsa, camlı kapı ve pencerelerin merpene olan uzaklığı 3.5 metre olur ve merpenin bu yüzeyi izole edilir.
Açık tip merpenler, tercihan bölgenin hakim rüzgar yönünde kurulur ve
kış koşullarına karşı tedbir alınır.
Merpenlerin duvar, taban ve tavanlarında hiç bir yanıcı malzeme kullanıl-
maz. Bu malzemede standard, yangına en az 2 saat dayanıklılıktır.
Merpen basamaklarının her iki tarafında küpeşte bulunur. Basamakların
genişliği 25 cm`den az, yükseliği 18 cm`den fazla olamaz.
Pozitif hava verme sistemi
Madde 47 - Çok katlı binalarda merpen kovalarına ve asansör kuyularına
basınç sağlayan bir hava verme sisteminin tesisi esastır. Merpen kovalarından
hiç bir tesisat geçirilmez.
Aydınlatma
Madde 48 - Yangın merpenlerinde, normal aydınlatmanın yanı sıra, her iki katta bir akülü aydınlatma sistemi tesis edilir.
Yangın merpeni kapıları
Madde 49 - Yangın merpenlerinin kapı genişliği en az, lojmanlarda 80, umuma açıkyapılarda 120 santimdir. Kapıların kanatları, daima kaçış yönüne doğru
açılır, kendilğinden kapanır, duman sızdırmaz niteliktedir.
Yangın merpeni ve kaçış yolu kapılarında panik bar tipinde, basarak veya kolu sağa çevirerek sadece iç taraftan açılan bir mekanizma kurulur. Kapıya asla kilit takılmaz. Kapı üzerinde sürekli aydınlatılan ve aküden beslenen kaçış işareti bulundurulur.
Kapılarda yüksek ısıya dayanıklı olmayan veya kolay kırılan cam, alüminyum, sunta veya benzeri malzeme kullanılamaz. Doğal aydınlatma yapılacaksa, yüksek ısıya dayanıklı özel cam kullanılabilir.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Havalandırma Sistemi ve Asansörler
Havalandırma sistemi
Madde 50 - Yangının yayılması bakımından elverişli konumdaki havalandırma tesisatının baca ve kanalları; yangın bölmeleri hizasında ve tesisat dışında olmak üzere çift taraflı saçla kapatılır ve araları yalıtılır.
Aynı hava santralı ile birden fazla mahallin havalandırması veya iklimlendirmesi yapılıyorsa, bölümler arası geçişlerde, dönüş ve toplama kanallarında otomatik yangın damperi kullanılır.
Doğalgaz, LPG veya tehlikeli maddelerle çalışılan yerlerde kullanılan havalandırma motorlarına e2-proof olması zorunludur.
Asansörler
Madde 51 - Asansörlerin, herhangi bir tehlikenin önlenmesi veya arıza nedeniyle elektriklerin kesilmesi halinde zemin kata ulaşıp kapılarını açacak bir sisteme sahip olması esastır.
Yüksek binalardaki asansörlerden birinin, yangına en az bir saat dayanıklı malzemeden yapılmış şaft içinde, kapısı duman sızdırmaz nitelikte ve aynı sürede yangına dayanıklı olması zorunludur. İtfaiye amaçlı olarak da kullanılacak olan bu asansör, kesintisiz bir güç kaynağından beslenecek şekilde tesis edilir.
ÜÇÜNCÜ KISIM
Kullanım Esnasında Alınacak Dedbirler
BİRİNCİ BÖLÜM
Soba ve Bacalar
Soba kurulması
Madde 52 - Isıtma aracı olarak soba kullanılan yerlerde soba, tahta ve bo-
yalı kısımlara zarar vermeyecek şekilde, altına 10 cm yükseklikte metal kaplı tabla veya 15 cm yükseklikte, içi kum dolu sandık konularak kurulur. Taban beton ise, bu tedbir zaruri değildir.
Bağdadi duvardan boru geçirmek mecburiyeti hasıl olursa, duvarın yağlı bo-
ya veya ahşap gibi çabuk yanıcı kısmına künk veya büz yerleştirilir ve boru
delikten geçirilir.
Odada baca yoksa soba borusu, saç konan pencereden çıkarılıp, saçaktan 25 cm açıkta ve 50 cm yüksekte, ucunda şapka kullanılarak kurulur.
Boruların birleştiği yerler çemberle kapatılıp, bu çemberden duvar ve tavana bağlanmak suretiyle birbirinden ayrılması ve devrilmesi önlenir.
Kullanım
Madde 53 - Kullanım esnasında soba kapakları açık bırakılmaz, altında ve yanlarında odun, çıra, kömür, kibrit, benzin gaz ve benzeri yanıcı ve parlayıcı
madde bulundurulmaz. İçindeki ateş, gerektiğinde kapalı mangala alınır.
Sobanın, kullanılmadığı mevsimde kaldırılması gerekir. Sobanın kaldırılmadığı yerlerde, kapaklar açılmayacak şekilde telle bağlanır.
Borusuz soba kullanılmaz. Ancak, zorunlu hallerde geçici olarak ve gerekli tedbirler alındıktan sonra gazyağı ve LPG sobaları kullanılabilir.
Temizlik
Madde 54 - Odun ve kömür gibi yüksek oranda is bırakan yakıt kullanıldığı takdirde borular ayda bir, bacalar iki ayda bir; diğer yakıtlar kullanıldığında borular iki ayda bir, bacalar üç ayda bir temizlenir.
Baca temizliği, mahallin itfaiye teşkilatı tarafından yapılır. Ancak, bu konuda İtfaiye teşkilatından aldığı izinle ve belediye encümeninin belirlediği fiyat tarifesi üzerinden faaliyet gösteren özel firmalar varsa, temizlik onlara da yaptırılabilir.
İKİNCİ BÖLÜM
Kazan Daireleri ve Yakıt Depoları
Standardlar
Madde 55 - Kazan dairesinin TS 1257, TS 2192 ve TS 2736 standardlarına uygun olması gerekir.
Kazan dairesi
Madde 56 - Kazan dairesi, binanın diğer kısımlarından, yangına en az 120
dakika dayanıklı bölmelerle ayrılmış olarak merkezi bir yerde ve bütün halinde bulunur. Bina dilatasyonu kazan dairesinden geçmez. Kazan dairesinde kazan ve
ocakların bulunduğu yer; kagir, kapısı en az 60 dakika yangına dayanıklı malzemeden yapılmış bir bölme ile müstakil hale getirilir.
Kazan dairesi kapısı, yangın merpeni veya genel kullanım merpenlerine
direkt olarak açılmayıp, mutlaka bir emniyet sahanlığına açılır.
Yakıt dökülmesi
Madde 57 - Kazan dairesi tabanına yakıt dökülmemesi için tedbir alınır ve
dökülen yakıtın kolayca boşaltılacağı bir kanal sistemi gerçekleştirilir.
Doğalgaz kullanımı
Madde 58 - Doğalgaz tesisatı bulunan kazan dairelerinde ve umuma açık binaların mutfaklarında, elektrik açma-kapama düğmeleri ve prizler hacim dışına
yapılır. Buralardaki aydınlatma armatürleri ve diğer elektrikli cihazlar e2proof özelliklidir. Tavana ve cihazlara yakın yerlere gaz alarm dedektörü takılır.
Öncelikle doğalgazlı kazan kullanıcılarının ve bilahare buralardaki yöneticilerin, doğalgaz konusunda eğitim görmüş kişiler olması zorunludur.
Kömür deposu
Madde 59 - Kömürlük, kazan dairesine bitişik, taban kodu elle veya stokerle yükleme ve boşaltmaya elverişli olarak tesis edilir.
Akaryakıt depoları
Madde 60 - Akaryakıt depoları çift cidarlı, yatık, silindirik tanklar halinde yapılır. Bu sağlanamazsa, sadece depo alarak ayrılmış ve yangına dayanık-
lı bölmelerle korunmuş bir hacme yerleştirilir. Yakıt deposu ile kazan dairesinin 120 dakika yangına dayanıklı bir bölme ile ayrılmış olması esastır. Depo kapısının da yangına 60 dakika dayanıklı olması şarttır.
Akaryakıt depoları, merpen altına, boşluğuna; mutfak, banyo, yatak odası,
teras ve balkon gibi yerlere konulamaz. Lojmanlarda en çok 100 Lt miktarında ve kapalı bir yere konulur.
Günlük yakıt deposunun havadar bir mekana açılması sağlanır ve taşma halinde ana depoya gidecek bir sisteme bağlanır.
Akaryakıt depo kapasiteleri
Madde 61 - Kalorifer yakıtı, aşağıdaki şekil ve miktarlarda depolanabilir:
a) 1.000.- litreye kadar, bodrumda ve varil içinde,
b) 3.000 .-litreye kadar, bodrumda, ocak ve kazanların bulunduğu saç mahallerde, sızıntısız saç kaplarda,
c) 12.000.- litreye kadar, yangına 120 dakika dayanıklı kagir odada, sızıntısız saç depolarda; sızıntısız yeraltı ve yerüstü tanklarında,
d) 50.000.- litreye kadar, yeraltı ve yerüstü tanklarında,
e) Stok ihtiyacının 50.000.- litreden fazla olması halinde, yakıt tankları, meskun mahalden ayrı bağımsız bir binaya yerleştirilir ve gereken emniyet
tedbirleri alınır.
f) 10.000.- Litreden büyük akaryakıt depoları, statik elektriğe karşı topraklanır.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Kaçış Yolları
Kaçış yolunun ayrılması
Madde 62 - Kaçış yolu, üç veya daha az katlı binalarda 60, dört ve daha fazla katlı binalarda 120 dakika süreyle yangına dayanıklı bölmelerle ayrılır.
Kaçış yoluna bağlanma
Madde 63 - Umuma açık binalarda her oda veya müstakil hacim bir koridora en az bir kapı ile bağlanır. Dışarıya bağlantısı olmayan, yalnız birinden diğerine geçilen odalara izin verilmez.
Azami uzaklık
Madde 64 - Bir hacimden, korunmuş bir yangın kaçış yoluna uzaklığın, azami 30 metre olması şarttır. Otomatik sprinkler sistemi olan hacimlerde bu mesafe 45 metreye çıkarılabilir.
Kaçış yolu güvenliği
Madde 65 - Yangından korunmuş kaçış yollarında LPG tüpü ya da benzeri hiç bir yanıcı malzeme ve yangına yol açabilecek tesisat veya kaçışı engelleyici bir şey bulunamaz, çıkışların önü kapatılamaz. Kaçış yolu, hiç bir kısmında daraltılamaz.
Kaçış yolu sayısı
Madde 66 - Büyük hacimlere, hacmin insan kapasitesi ile orantılı olarak,
2`den az olmamak üzere kaçış yolu tesis edilir. Kaçış yolu girişlerinden en az
birinin, salonun her bir noktasından görülebilmesi esastır.
Otoparklardaki rampalar, hiç bir şekilde kaçış yolu olarak değerlendirilemez.
Kaçış yolu kapısı
Madde 67 - Kaçış yolu kapıları, yanlardan menteşeli olur ve kaçış yolu is-
tikametinde açılır.
Kapalı tip otoparkların büyüklüğüne göre en az bir adet yangından korunmuş,
emniyet sahanlığına açılan kaçış kapısı olur.
Aydınlatma
Madde 68 - Kaçış yolunda sürekli aydınlatma yapılmalıdır. Süreklilik, güvenli şarjlı kaynaklardan sağlanır. Bütün kaçış
unsurları; köşeler, koridor kesişmeleri, merpen sahanlıkları ve çıkış kapıları, en az 10 lü2 derecesinde aydınlatılır. Bir lamba sönmekle hiç bir yer
karanlıkta kalmaz.
İşaretler
Madde 69 - Kaçış yolu, işaretlerle gösterilir. Bu yapılırken;
a) İşaretlerin, en kötü görüş şartlarında bile rahatlıkla farkedilir ni-
telikte,
b) Görüş mesafesinin her bir işaret için en fazla 30 metre,
c) "ÇIKIŞ" veya "EBIT" levhalarındaki harf büyüklüklerinin en az; yüksek-
lik 15, aralık 1, genişlik 5 cm ölçüsünde,
d) Durulan her noktadan kolaylıkla okunabilir büyüklükte,
e) Fon ve renk beraberliğinin tüm levhalarda sağlanmış,
olması zorunludur.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Binanın Mesai Dışı Kullanımı ve Temizliği
Binanın mesai dışı kullanımı
Madde 70 - Akşam, mesai saatinden sonra nöbetçi olan ve mesai yapan görevlilerden başka hiç kimse binada kalamaz. Bina kapalı iken çalışmak zorunda olanlar, yetkili amirin iznini gösteren belgeyi bu Yönetmelik gereğince hazırlanan yönergeyi uygulamakla görevli amire ibraz etmek suretiyle binada kalabilirler. Tatil günlerinde ise bu belgenin nöbetçiye verilmesi suretiyle oda anahtarı
alınarak binaya girilebilir.
Yabancıların ve izin belgesi olmayan memur ve hizmetlilerin mesai saati dışında binaya girmesine müsaade edilmez.
Temizlik sırasında dikkat edilecek hususlar
Madde 71 - Binanın genel temizlik işleri mesai dışında yapılır. Odaların
temizliği sırasında:
a) Sobalarda ateş varsa kapalı mangala alınır ve iyici söndürüldükten sonra bina dışındaki fırın, ocak veya varillerde toplanır.
b) Kağıt sepeti ve varillerdeki hurda kağıtlardan yakılması gerekenler, bina
dışındaki fırın, ocak veya varilde yakılır. Diğerleri, hurda kağıt deposuna konulur.
c) Elektrikler, pencere ve pancurlar kapatılır. Odalar kilitlenerek anahtarları özel dolaptaki yerlerine asılır ve nöbetçiye bilgi verilir.
Temizlik işleri bittikten sonra binanın ana kapısından başka diğer bütün
kapılar, koridorlardaki pencere ve pancurlar kapatılarak uygun aralıklarla
elektrik lambaları söndürülür.
DÖRDÜNCÜ KISIM
Yangın İhbar ve Müdahale Sistemleri
BİRİNCİ BÖLÜM
Genel Olarak
Sulu sabit boru sistemi
Madde 72 - Eğitim kurumları, yuva ve kreşler, hastaneler, huzurevleri, sinemalar, tiyatrolar, spor salonları, oteller, eğitim-dinlenme tesisleri, işhanları, iş merkezleri, yüksek
binalar ve benzerleri, kapalı kullanım alanı 500 m2`den büyük olan her türlü alış-veriş ve münferit iş merkezi ve 10 kattan daha yüksek lojmanlar, sulu sabit
boru sistemi ile teçhiz olunur.
Özellikle çok katlı yüksek binalardaki sulu yangın söndürme sistemleri,
dıştan itfaiyenin su verebileceği bir sistem olarak yapılırlar.
Boru çapları
Madde 73 - Yüksekliği 21 metreye kadar olan 7 ve daha az katlı binalarda,
yatay ve düşey borular 2"; yüksekliği 22 metre ve daha fazla veya yüksekliği ne olursa olsun 7 kattan fazla binalarda, düşey borular 2.5", branşman borular 2 "çapında olur. Hidrolik hesaplar, çok katlı yüksek binalarda 2,5"dan az olmama esasına göre yapılır.
Yangın dolapları
Madde 74 - Üzerinde, kırmızı zemine beyaz renkte "YANGIN" yazılı olan yangın dolap ve kabinleri, hortum, lans ve vanaların döşenmesine yetecek büyüklükte gerçekleştirilir.
Kapalı kullanım alanı 500 m2`den büyük binalarda, her 500 m2`lik alan için bir adet olmak üzere yangın musluğu ve dolapı tesis olunur. Bunların her katta yangın duvarları ile ayrılmış olması ve her bölümde aralarındaki uzaklık 30 metreyi geçmeyecek şekilde yerleştirilmiş bulunması gerekir. Yüksek binalar, müzeler, kütüphaneler, milli saraylar, sinemalar, tiyatrolar, kolay yanıcı madde depoları, umumi ambarlar, antrepo ve benzerlerinin kullanım alanı 500 m2`den küçük olsa bile, her katta bir yangın musluğu ve dolabının bulunması şarttır.
Yangın dolabı, mümkün olduğu kadar koridor çıkışı veya merpen sahanlığı
yakınına, kolayca görülecek şekilde yerleştirilir.
TS 2217 standardına uygunluk
Madde 75 - Yangın dolaplarında ve tesisatta kullanılan hortum bağlantı ele-
manlarının, itfaiye teşkilatında geçerli TS 2217 standardına uygun ve çaplarının da 2" olması zorunludur.
Su basıncı
Madde 76 - Su devresinin basıncı, musluklarda 500 Lt/Dak`lık debi varken en
kritik noktadaki lansın girişinde statik basınç 4 bar olacak şekilde ayarlanır.
Yangın dolabının içi
Madde 77 - Yetişmiş yangın söndürme görevlisi bulundurmak zorunda olan umuma
açık, alış-veriş merkezi, endüstriyel kurum ve çok katlı yüksek binalarda; 15 m uzunluğunda, yassı tip, 16 bar basınca dayanıklı, içi kauçuk, dışı fiziksel
şartlara elverişli, örgu kaplı, genişliği 85 mm ve anma çapı 53 mm olan hortum
ve hortuma sürekli takılı, TS 3145`e uygun lans bulundurulur.
Hortum serme-bağlama gibi becerilere sahip itfaiye görevlisi olmayan binalarda ve konutların sahanlıkları gibi dar alanlarında makaralı tip, 1" çapında,
yuvarlak, yüksek basınca dayanıklı (içten PVC, polietilen, polipropilen kaplı;
dıştan bez örgüden lastik kaplamalı) hortumlar tercih edilir.
Kuru sabit boru sistemi
Madde 78 - Yüksek binalar ve itfaiye araçlarının giremeyeceği kadar dar olan bölgelerde kuru sabit boru sistemi tesis edilir. Bu sistem üzerinde bulunan bütün hortum bağlantıları, itfaiyenin kullandığı TS 2217 standardına uygun halde bulundurulur.
Diğer sistemler
Madde 79 - Söndürmede su kullanılması halinde daha büyük hasara yol açma endişesinin taşındığı santral,bilgi-işlem merkezi gibi binalarda en kısa zamanda
ve en az zararla söndürme sağlanayacak sistemler tesis edilir.
Su depoları
Madde 80 - Milli saraylar, müzeler, umuma açık büyük yerler ve alışveriş
merkezleri, büyük dinlenme ve eğitim tesisleri, çok katlı yüksek binalar, endüstriyel kuruluşlar ve benzerleri, 250 tondan başlamak üzere ve itfaiye biriminin proje aşamasında belirleyeceği kapasitede su deposuna sahip olmak zorundadırlar.
Lojman ve büro nitelikli küçük daireler, köy okulları gibi az sayıda insana
hizmet veren binalarda; çatıya yerleştirilecek 10 ton su kapasitesine sahip depolar yeterlidir.
Binanın kullanım amacına uygun olarak belirlenen su depolarının 1/3 kapasitesinin, yangın rezervi olarak muhafazası esas olup; tüketim sisteminin, bu rezervin üstündeki kısma montesi sağlanır.
Hidrofor tesisatı
Madde 81 - Projesinde öngörülmek şartıyla, binanın büyüklüğüne ve kullanım
amacına uygun olarak müstakil veya müşterek kullanım için hidrofor tesisatı yapılır.
Hidrofor tesisatının elektrik bağlantısı, yangın anında elektriği kesen
şalterden ayrı olarak yapılır veya hidrofor motorlarından birinin diesel olması
sağlanır.
İKİNCİ BÖLÜM
İhbar ve Alarm Sistemleri
Manuel sistem
Madde 82 - Kapalı kullanım alanı 200 ile 1000 m2 arasında olan her türlü
işyeri ve büroda el ile uyarmalı ve sesli ikaz verecek bir yangın ihbar sistemi
kurulur.
Otomatik sistem
Madde 83 - Umuma açık ahşap ve yüksek binalar, hastaneler, huzurevleri, sinemalar, tiyatrolar, spor salonları, oteller, işhanları, iş merkezleri, eğitim dinlenme tesisleri, misafirhaneler ve benzerleriyle kapalı kullanım alanı 500 m2`den büyük olan her türlü alış-veriş merkezleri ve kapalı otoparklar ile itfaiye teşkilatı tarafından gerekli görülen diğer binalarda dedektörlü otomatik yangın ihbar ve alrm sistemleri tesis edilir.
Kamu binasının yakınında, itfaiye teşkilatı tarafından kurulmuş "yangın ihbar kutusu" varsa, kamu binasındaki ihbar sistemi, bu kutu ile irtibatlandırılır.
Hassas binalar
Madde 84 - Sabotaj veya suikast ihtimali yüksek olan önemli ve değerli binalarda, başta monitörlü sistemler olmak üzere otomatik ihbar, alarm ve söndürme sistemleri tesis edilir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Müdahale Sistemleri
Taşınabilir söndürücüler
Madde 85 - Her bağımsız bölüm için bir adet olmak üzere, beher 200 m2`lik
taban alanı için bir adet ilave edilerek uygun tipte ve yeterli sayıda yangın söndürücü bulundurulması esastır. Çok katlı yüksek binalar ve endüstriyel yapılarda her 100 m2 için bir adet 6 kg.lık yangın söndürücü bulundurulur. Yangın
söndürücünün cins ve miktarı konusunda mahalli sivil savunma veya itfaiye teşkilatının görüşü alınır.
Yangın söndürücüsü olarak zehirli halon gurupları kullanılamaz.
Dolum
Madde 86 - Çok az bir kısmı kullanılmış olsa da, yangın söndürücüler her kullanımdan sonra TS 862 standardına uygun şekilde belgeli firmalara doldurtulur. İtfaiye teşkilatınca yılda en az bir defa, teşkil olunan bir komisyon marifetiyle dolumu yapılan veya yeni satın alınan söndürücülerden numune alınarak "kullanılabilirlik deneyi" yapılır.
Bakım kartı
Madde 87 - Yangın söndürücülerin üzerinde bulunan bakım kartında; imal, en son bakım ve numune kontrol tarihleri, total ağırlığı, en son bakımı yapanın ve cihazın kullanıma hazır tutulmasından sorumlu kişinin adı yazılır.
Kuru tozlu söndürücülerde cihazı kullanıma hazır tutmaktan sorumlu kişi, topaklanmayı önlemek için haftada bir tüpü alt-üst etmekle mükelleftir.
Kapalı otoparklar
Madde 88 - Araç kapasitesi 20`den fazla olan kapalı tip otoparklarla kapasitesine bakılmaksızın çok katlı otoparklarda otomatik sprinkler ve ihbar dedektörü sistemi tesis edilir.
Bina içi hidrantı
Madde 89 - Kapalı veya açık tip bütün otoparklarda araç sayısına bakılmak-
sızın, bina içi hidrantı ve yangın dolabı gibi sulu söndürme sistemleri tesis
olunur.
Mutfak ve çay ocakları
Madde 90 - Görevlilerin sosyal ihtiyaçlarının karşılanması bakımından yemek
pişirme yeri ve çay ocağı, bu Yönetmelikteki fenni esaslara uymak suretiyle, daire amirinin müsaade ve sorumluluğu altında açılabilir. Büyük tip mutfakların davlumbazlarında otomatik gazlı söndürme sistemi, kullanılan gazın özelliklerine göre gaz algılama cihazları ve kapalı sistem gaz tesisatı kurulur. Mutfakların bodrumda olması halinde, kullanılan gaz LPG ise tabandan, doğalgaz ise tavandan e2-proof havalandırma sistemleri yapılır. Buralarda LPG`nin, ikinci bir çıkış tesis edilmeden tüp halinde kullanılması yasaktır.
Mutfak ve çay ocakları, binanın diğer kısımlarından en az 120 dakika süreyle yangına dayanıklı bölmeler ile ayrılmış biçimde konuşlandırılır.
Bölme olarak ahşap ve diğer yanıcı maddeler kullanılamaz.
Yangın merpeni kapıları, bir emniyet sahanlığı bulunmazsa mutfak ve çay ocaklarına açılamaz.
BEŞİNCİ KISIM
Örgütlenme
BİRİNCİ BÖLÜM
Görevliler
Yönerge hazırlanması
Madde 91 - Mahallin itfaiye teşkilatının görüşü alınarak, binadaki personeli ve yangın güvenlik önlemlerini, bina içindeki birimlerin birbirleriyle ve itfaiye ile organizasyonunu kapsayan bir yönerge hazırlanır. Yönergede, bu Yönetmelikte yer alan hususlardan yangına müdahale ekiplerinin miktarı, isim ve görevleri, nöbet cetveli tanzimi ve nöbetçilerin uyması gereken esaslar, aletlerin kullanma usulleri, eğitim, ilk yardım, periyodik bakım hususları ağırlıklı olarak düzenlenir.
Yönerge, üzerine (yangın telefonu, çatı kapısı ve aletlerin konulduğu bölümün anahtarlarıyla ilgili) ek bilgiler ilave edilerek herkesin göreceği bir yere asılır.
Yönergenin yürütülmesi
Madde 92 - Yangın yönergesi, İdari ve Mali İşler Birim Amiri tarafından yürütülür. Bu unvana sahip görevlisi bulunmayan yerlerde görev, dairenin en büyük amirinin uygun görmesi halinde, Sivil Savunma Amirine verilir.
93, 94 ve 95 inci maddelerde yer alan nöbet hizmetleri de, yönergeyi yürütmekle görevli amir tarafından düzenlenen ve en büyük amir tarafından onanan nöbet çizelgesine göre yürütülür. Gece bekçileri ve hizmetliler, bu görevleri bakımından yönergeyi yürütmekten sorumlu amirin emrinde olup, nöbet boyunca başka işte görevlendirilemezler.
Mesai içi nöbet
Madde 93 - Çalışma saatleri içinde görevli sayısına ve o binadaki en büyük
amirin takdirine göre, binanın har katı, bölmesi veya tamamı için görevliler arasında nöbet tutulur.
Nöbetçi, çalışma saatinin başlangıcından bitimine kadar sorumlu olduğu bölümde, yangına karşı korunma tedbirlerini kontrol etmek ve aldırmakla yükümlüdür.
Gece bekçisi
Madde 94 - Her binada bir gece bekçisinin bulunması asıldır. Gece bekçisi
temin edilemeyen yerlerde:
a) Hizmetli sayısı 2`den fazla değilse, durum en yakın polis veya jandarma karakoluna bir yazıyla bildirilir ve binanın devriyeler tarafından sık sık kontrol edilmesi sağlanır.
b) Hizmetli sayısı 2`den fazla ise ve asıl görev aksatılmadan yürütülebilecekse hizmetliler sırayla gece nöbeti tutarlar ve ertesi günü istirahat
ederler. Nöbet izni nedeniyle asıl görevin aksaması söz konusuysa ve hizmetli sayısı 5`i geçmiyorsa (a) bendine göre hareket edilir.
Tatil nöbeti
Madde 95 - Merkez daireleriyle il hükümet konaklarında ve en büyük amirlerince lüzum görülecek diğer daire ve kurumlarda resmi tatil ve bayram günlerinde de mevcut hizmetlilerce sırayla nöbet tutulur. Nöbetçi personele, fazla
mesai ücreti ödenemediği takdirde nöbet tuttuğu saat kadar mesai günlerinde izin verilir.
Ekipler
Madde 96 - Daire ve kurumlarda, yangınla mücadele amacıyla memur, işçi, sözleşmeli ve hizmetli personelden aşağıdaki ekipler oluşturulur:
a) Söndürme ekibi,
b) Kurtarma ekibi,
c) Koruma ekibi,
d) İlkyardım ekibi.
Ekipler, yönergeyi yürütmekle görevlendirilen amirin belirleyeceği ihtiyaca göre, en büyük amirin onayıyla kurulur. Söndürme ve kurtarma ekipleri en az 3`er, Koruma ve İlkyardım ekipleri ise en az 2`şer kişiden oluşur.
Kurumda sivil savunma servisleri kurulmuşsa; sözkonusu ekiplerin görevleri, bu servislerce yürütülür.
Ekipbaşı
Madde 97 - Her ekipte bir ekipbaşı bulunur. Ekipbaşı, aynı zamanda yönergeyi uygulamakla görevli amirin yardımcısıdır.
Ekiplerin görevleri
Madde 98 - Binalarda oluşturulan ekiplerin görevleri şunlardır:
Söndürme ekibi: Binada çıkacak yangına derhal müdahale ederek söndürmek veya genişlemesine mani olmak,
Kurtarma ekibi: Yangın vukuunda can ve mal kurtarma işlerini yürütmek,
Koruma ekibi: Kurtarma ekibince kurtarılan eşya ve evrakı korumak, yangın nedeniyle ortaya çıkması muhtemel panik ve kargaşayı önlemek,
İlkyardım ekibi: Yangın nedeniyle yaralanan ve hastalanan kişilere ilkyardım yapmak.
Ekiplerin birbirleriyle işbirliği yapmaları ve karşılıklı yardımlaşmada bulunmaları esastır.
Ekiplerin sevk ve idaresi
Madde 99 - Ekiplerin yangın anında sevk ve idaresi, itfaiye gelinceye kadar yönergeyi uygulamakla görevli amir veya yardımcılarına aittir. Bu süre içinde ekipler, ancak dairenin en büyük amiri veya mahallin en büyük mülki amirinden emir alırlar. İtfaiye gelince, söndürme ve kurtarma ekipleri derhal itfaiye amirinin emrine girerler.
İKİNCİ BÖLÜM
Donatım
Bulundurulacak malzeme
Madde 100 - Bakanlık, müsteşarlık, genel müdürlük, başkanlık, hükümet konağı, ögrenci sayısı 200`den fazla okul ve yurtlar, üniversite, hastane, huzurevi gibi daire ve müesseseler, umuma açık binalar ile bunların dışındaki diğer binalarda bulundurulması zorunlu olan araç gereç ve malzeme İçişleri Bakanlığınca ayrı ayrı belirlenir.
Malzemede birbirine uygunluk
Madde 101 - Bulundurulacak malzemenin temini sırasında, belediye itfaiye
teşkilatındakilere paralellik sağlanması bakımından, itfaiye teşkilatının gö-
rüşü alınır.
İtfaiye araç-gerecinin bakımı
Madde 102 - Araç-gereç ve malzemenin bakımı ve korunması, Yönergeyi uygulamakla görevli amirin sorumluluğu altında görevliler tarafından yapılır.
Demirbaştan düşüm işlemleri, ayniyat talimatnamesi hükümlerine gre gerçekleştirilir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Ödenekler
Ödenek
Madde 103 - Yönetmelikle belirtilen sistem ve tesisatın yapımı ile araçgereç ve malzemenin temini;
a) İl ve ilçelerdeki hükümet konakları için içişleri ve maliye bakanlıklarının ilgili birimlerince tesbit edilerek maliye bakanlığı bütçesine konulan ve içişleri bakanlığı tarafından belirlenen tahsis şekline göre il emvaline gönderilen,
b) Genel bütçeye dahil diğer dairelerin merkez ve taşra örgütleri için ilgili bakanlık ve dairelerin kendi bütçelerine konulan,
c) Katma bütçeli daireler, iktisadi devlet teşekkülleri, döner sermayeli kuruluşlar, özel kanunla kurulan teşekküller, özel idare ve belediyeler için kendi bütçelerine konulan,
ödeneklerle sağlanır.
Sarf yeri
Madde 104 - Binaların yangından korunması için yıllık bütçelere konulan ödeneğin, Yönetmelikte öngörülen sistem ve tisisatın yapımı ve kontrolü ile araç-gereç ve malzeme alımı dışında sarfı yasaktır.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Eğitim
Personel eğitimi
Madde 105 - Kurumda oluşturulan ekiplerin personeli, binaların angından korunması, yangının söndürülmesi, can ve mal kurtarma ile ilk yardım faaliyetleri ve itfaiye ile işbirliği ve organizasyon sağlanması konularında; gerekirse itfaiye teşkilatından yararlanılarak eğitilir ve yapılan tatbikatlar ile bilgi ve becerileri artırılır. Ayrıca, bütün görevliler ve gece bekçileri, binadaki yangın söndürme alet ve edevatının nasıl kullanılacağı ve en kısa zamanda itfaiyeye nasıl ulaşılacağı konularında tatbiki eğitimden geçirilir.
Özel yangın eğitimi
Madde 106 - Belediye itfaiye teşkilatının yöneticileri ile bünyesinde itfaiye birimi bulunduran kamu kurum ve kuruluşları ve müesseselerinin itfaiye amirleri, sivil savunma genel müdürlüğünce, diğer personel ise kendi kuruluşlarınca eğitilirler.
Sorumluluk
Madde 107 - Bu "KISIM" daki örgütlenme, donatım, ödenek ve eğitim hususlarının gerçekleştirilmesinden, dairenin en büyük amiri sorumludur.
ALTINCI KISIM
Söndürme ve Kurtarma
BİRİNCİ BÖLÜM
Yangının Mesai Saatleri İçinde Olması
Haber verme
Madde 108 - Yangını ilk gören şahıs, mevcut haber verme sistemini (çan,zil, telsiz, telefon, fa2 vb.) harekete geçirmekle beraber, önce telefonla itfaiyeye, itfaiye bulunmayan yerlerde varsa kurum itfaiyelerine yoksa belediyeye haber verir.
Görevlilerin hareket tarzı
Madde 109 - Yangın haberini alan yangına karşı mücadele ekipleri, kendilerine ait araç-gereçleri alarak derhal olay yerine hareket ederler. Olay yerinde hareket ederler. Olay yerinde;
a) Söndürme ekipleri; Yangın yerinin alt, üst ve yanlarındaki odalarda gereken tertibatı alır, yangını söndürmeye veya genişlemesini önlemeye çalışırlar.
b) Kurtarma ekipleri: Varsa önce canlıları kurtarırlar. Daha sonra yangında ilk kurtarılacak evrak, dosya ve diğer eşyayı büro memurlarının da yardımı ile ve büro şeflerinin nezareti altında mümkünse çuvallara ve torbalara koyarak boşaltılmaya hazır hale getirirler. Çuval ve torbalar, büro şeflerinin lüzum görmesi halinde binanın henüz yanma tehlikesi olmayan kısımlarına taşınır. Yanan binanın genel olarak boşaltılmasına olay yerine gelen itfaiye amirinin veya en büyük mülki amirin emriyle başlanır.
c) Koruma ekipleri: Boşaltılan eşya ve evrakı, güvenlik güçleri veya İç Hizmetler Müdürünün göstereceği yerde muhafaza altına alır ve yangın söndürüldükten sonra o dairenin ilgililerine teslim ederler.
d) İlkyardım ekipleri: Yangında yaralanan veya hastalananlar için ilkyardım hizmeti verirler.
İKİNCİ BÖLÜM
Yangının Mesai Saatleri Dışında Olması
Haber verme
Madde 110 - Yangını ilk gören şahıs, mevcut haber verme sistemini derhal harekete geçirmekle beraber, bulunulan yerd