Kamulaştırmada vatandaş devlet karşısında zayıf kalıyor

Devletin el koyduğu taşınmazlar için mahkemeye gitmeyi zorlaştıran yasa tasarısı, Plan ve Bütçe Komisyonu'ndan geçti

Vatandaşın, devletin el koyduğu taşınmazları için mahkemeye gitmesini zorlaştıracak yasa tasarısı, önceki akşam Plan ve Bütçe Komisyonu'ndan geçti. Kamulaştırmada "uzlaşmayı" zorunlu tutan tasarı bu haliyle yasalaşırsa, devletin bedelsiz olarak el koyduğu taşınmazlarla ilgili, vatandaşların tazminat talep edebilmek için önce "uzlaşma" yoluna gitmesi zorunlu olacak. 6 aylık sürecin ardından vatandaş devletle uzlaşamazsa, o zaman mahkemeye başvurabilecek. Tasarıda, vatandaşların dava açma, tazminat talep etme ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'ne (AİHM) gitme hakları uzlaşmaya başvurma şartı getirilerek zorlaştırılıyor. Ayrıca tazminatın hesaplanmasında devlet lehine de düzenleme yapılıyor. Devletin el koyma kararlarına karşı vatandaşların ya da mirasçılarının açtığı dava sayısının 3 bine ulaşması ve tazminat taleplerinin de milyar liraları bulacak olması endişesiyle hükümet söz konusu tasarıyı alelacele Meclis'e sevketmişti. Komisyon'da görüşülmesi sırasında muhalefet milletvekillerinin büyük tepki gösterdiği tasarıyla ilgili daha yasalaşmadan Anayasa'ya aykırılık tartışması da başladı. Komisyon üyesi, CHP Trabzon milletvekili Akif Hamzaçebi, tasarının Anayasa'nın 36. maddesindeki "hak arama hürriyeti"ne aykırı olduğunu belirterek, Anayasa Mahkemesi'ne gideceklerini söyledi. Tasarının, bu yönüyle Adalet Komisyonu tarafından incelenmesi gerektiğini söyleyen Hamzaçebi, tasarıyla, uzlaşma yolunu benimsemeyip, dava açma yoluna gidenlerin cezalandırıldığını da belirtti.

Tazminat bedeli taksitle ödenecek

PLAN ve Bütçe Komisyonu'ndan önceki gün geçen tasarıya göre, 9 Ekim 1956 ile 4 Kasım 1983 tarihleri arasında bedelsiz el konulan taşınmazlar için maliğin tazminat talebinde bulunması durumunda mahkemeden önce uzlaşma yoluna gitmesi gerekecek. Uzlaşma, nakdi ödeme, idareye ait taşınmazın trampası, idareye ait taşınmaz üzerinde sınırlı ayni hak tanınması veya başka bir yerde imar hakkı kullandırılması şeklinde yapılabilecek. Uzlaşma görüşmeleri en geç 6 ay içerisinde sonuçlandırılacak. Uzlaşma durumunda, uzlaşılan tazminat bedeli bütçe imkanlarına göre sonraki yıllara da sarkacak şekilde taksitli olarak ödenebilecek. Taksitlendirme süresince yasal faiz de uygulanacak. Vatandaş, uzlaşma sağlanamadığı takdirde 3 ay içinde tazminat davası açabilecek.
 
Gülümhan Keten/ Vatan