Kanal İstanbul projesinde kritik ‘Montrö’ ayrıntısı!

İstanbul Büyükşehir Belediyesi'ne (İBB) bağlı İstanbul Planlama Ajansı tarafından “Türkiye'nin Ulusal Güvenliği Açısından Kanal İstanbul ve Taşıdığı Riskler” başlıklı bir bilgi notu açıklandı ve notta Kanal İstanbul projesinin detaylarına değinildi.

Bilgi notunda, Rusya ve Ukrayna'nın arasındaki savaşın, iki devletin de Karadeniz'e kıyısı bulunması nedeniyle, Montrö Boğazlar Sözleşmesi'nin Türkiye'nin güvenliği kapsamındaki önem derecesini gözler önüne serdiğine vrugu yapıldı. 

Sözcü Gazetesi'nde yer alan habere göre; Kanal İstanbul projesi; Boğazlardaki rejimi belirleyen Montrö Boğazlar Sözleşmesinin geleceğiyle ilgili hukuki, askeri ve siyasal  riskleri de gündeme taşıyacak bir girişim şeklinde belirtildi. 

Kanal İstanbul'un Karadeniz'deki siyasi dengelere etki etme ihtimalı gerekçesiyle Türkiye'nin elde ettiği siyasi ve hukuki kazanımlarının sürekliliğine yansıyarak güç dengelerinin radikal olarak değişmesine, istikrarsızlığa ve diplomatik gerilime neden olabileceğine dikkat çekildi. 

“ÖZEL YETKİ TARTIŞMAYA AÇILIR”

Bilgi notunda “Karadeniz'e kıyısı bulunan ülkelerin gemileri halihazırda Montrö Sözleşmesi'nin tanıdığı hakla İstanbul Boğazı'ndan bedel ödemeden ve serbestçe geçiş yapabilmektedir. Gemilerin boğaz yerine kanala yönlendirilmesi, sözleşmenin Türkiye'ye tanıdığı özel yetkileri de tartışmaya açılacaktır. Tamamlandığı takdirde Kanal İstanbul'un Türkiye'ye gelir getiren bir proje haline dönüşmesi için yabancı gemilerin Boğazlardan geçişini sınırlandıracak yaptırımlara ihtiyaç duyulacaktır. Bu yaptırımların hayata geçmesi, Montrö'ye taraf devletlerin sözleşmede tadilat yapılması yönünde kritik bir çoğunluk elde etmelerinin yolunu açacaktır” ifadelerine yer verildi.

“DİPLOMATİK YALNIZLIK RİSKİ”

Yine proje için yapılan açıklamada “Kanal İstanbul ısrarı Türk Boğazları gibi ulusal güvenliğimiz açısından kritik öneme sahip bir alanda, Türkiye'yi diplomatik bir yalnızlığa sürükleme riski oluşturmaktadır” açıklamaları yapıldı. 

Kanal İstanbul'un Montrö Sözleşmesi'nin sona ermesine neden olacak önemli riskler taşıması sebebiyle Türkiye'nin güvenliği kapsamında oldukça ciddi bir handikap oluşturduğu belirtildi. 

ORTAYLI: DESTEK ASKERİ AMAÇLI OLABİLİR

Bilgi notu kapsamında uzmanların konuyla ilgili açıklamaları da yayınlandı. 

Prof. Dr. İlber Ortaylı, Montrö Boğazlar Sözleşmesi'nin Türkiye için yapılabilecek en iyi boğaz statüsü olduğuna dikkat çekti. Ortaylı, bu sebeple Kanal İstanbul projesinin bu sözleşmeye nasıl etki edeceği meselesinin dikkatle değerlendirilmesinin gerektiğini belirtti.

amerika Birleşik Devletleri'nin Kanal İstanbul projesine destek olma motivasyonunun Rusya'yı çevrelemeyi amaçlamasından kaynaklanabileceğinin dikkate alınmasının ve Amerikalar ile okyanus ötesi milletlerin, proje hayat geçirilecekse bile bu kapsama alınmamasının gerekli olduğunu belirtti. 

Prof. Dr. İlber Ortaylı, Montrö Sözleşmesi'yle boğazlardan bedelsiz şekilde geçiş yapan Karadeniz'e kıyıdaş devletlerin Kanal İstanbul'u kullanmak istemeyeceğine, Batı ittifakının projenin yapılmasına destek olmasının arkasında askeri amaçlar bulunabileceğini fakat, sözleşme hala yürürlükteyken bu arayışta da çözüm bulunabileceğinin kuşkulu olduğuna vurgu yaptı.

Adil Karaismailoğlu: Kanal İstanbul önümüzdeki 100 yıllara yön verecek!

Ekrem İmamoğlu'ndan son dakika Kanal İstanbul uyarısı: Bu büyük bir tehdit!