Kanal İstanbul’un güzergahı Yarımburgaz Mağaraları için mi değişiyor?

Bu yıl ihaleye çıkılacağı duyurulan Kanal İstanbul’daki güzergâh değişikliğinde en büyük etkenlerden birinin İstanbul Altınşehir yakınlarındaki Yarımburgaz Mağaraları olduğu öğrenildi

Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Binali Yıldırım, geçtiğimiz hafta İstanbul’un büyük projeleri arasında gösterilen Kanal İstanbul için, “Uzmanların yaptığı çalışmalarda sit bölgeleri için bazı tereddütler oluştu. Bu yüzden güzergâhı yeni baştan ele almak ihtiyacı doğdu” dedi. Bakan Yıldırım’ın sözünü ettiği ‘sit alanlarının’ İstanbul’un en eski yerleşim yeri olarak kabul edilen antik çağdan kalma Yarımburgaz Mağaraları’ olduğu iddia ediliyor.

Daha önce Kanal İstanbul’un geçeceği güzergâh olarak Küçükçekmece-Bahçeşehir- Arnavutköy hattı öne çıkmıştı. Hiçbir zaman bu konuda net açıklama yapılmasa da bu bölgedeki bazı projeler ve mevcut konutların, ‘Kanal İstanbul manzaralı’ diye satıldığı biliniyordu. İşte tarihi Antik Çağ’a, yaklaşık 400 bin yıl eskiye dayanan Yarımburgaz Mağaraları da tam bu hattın girişinde bulunuyor. İstanbul’un yaklaşık 22 kilometre batısında, Küçükçekmece Gölü’nün 1.5 kilometre kadar kuzeyinde, Başakşehir İlçesi’nin Altınşehir semtinde bulunan Yarımburgaz Mağaraları, bir dönem hiçbir izin alınmadan tarihi dizilerin ‘film seti’ de olmuştu. En son Muhteşem Yüzyıl’ın 43. ve 44. bölümlerindeki bazı önemli sahneler bu mağarada çekildiği için soruşturma başlatıldı. Sevilen bir diğer dizi Leyla ile Mecnun da bazı sahneleri bu mağaralarda çekildiği için büyük tepki toplamıştı.

UZUNLUĞU BİR KM’Yİ BULUYOR

Uzunluğu yaklaşık 1 kilometre olan Yarımburgaz’ın içinde, tavan yükseklikleri 15 metreye ulaşan odalar bulunuyor.

Muhteşem Yüzyıl’da Pargalı İbrahim’in tedavi edildiği yer olarak Yarımburgaz Mağaraları dizi seti olarak kullanıldı. Bu sırada mağaraların duvarına yazılar yazıldığı için soruşturma başlatıldı.

ÇATALCA’DA İNCEĞİZ MAĞARALARI ÖNE ÇIKTI

Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın Başbakanlığı döneminde açıkladığı ve Çılgın Proje olarak lanse edilen Kanal İstanbul’da öne çıkan ilk güzergâh Çatalca idi. Çatalca da önemli arkeolojik buluntulara ev sahipliği yapıyor. Çatalca’daki İnceğiz Mağaraları’nın tarihi milattan önce 3. yüzyıla kadar dayanıyor.

2001’DE 1. DERECE SİT ALANI İLAN EDİLDİ

2001 yılında 1. Derece Arkeolojik-Doğal Sit Alanı ilan edilen Yarımburgaz Mağaraları için İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin halen Sazlıdere Barajı ile Çekmece Gölü arasındaki su yolunu kanal şeklinde baraja kadar açıp mağaranın önünün sandallarla geçilebilecek Venedik tarzı bir proje üzerinde çalıştığı ifade ediliyor.

Habertürk

Haber Akşam'da şu şekilde yer aldı;

Güzergah değişikliğinin altından 'tarihe saygı' çıktı... Geçmişi 400 bin yıl öncesine dayandırılan Yarımburgaz Mağarası, Küçükçekmece Gölü'ne sadece 1.5 kilometre uzaklıkta ve birinci derece tarihi sit alanı...

Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Binali Yıldırım, geçtiğimiz hafta Kanal İstanbul projesiyle ilgili çok önemli bir açıklama yapmıştı. Bakan Yıldırım, projeyle ilgili olarak “Doğal sitler, tarihi sit alanları, yer altı su kaynakları, meraları dikkate aldığımızda uzmanların yaptığı çalışmalarda sit bölgeleri için bazı tereddütleri oluştu. Bu yüzden de güzergah konusunu yeni baştan ele almak ihtiyacı doğdu” dedi.

Bu açıklamanın ardından sorulan ilk soru ‘söz konusu tereddütlerin’ neler olduğu, ikinci soru ise yeni güzergahla ilgiliydi. İkinci sorunun henüz yanıtı yok. Bu konuda süreç ilerledikçe gerekli açıklamayı Bakan Binali Yıldırım’ın bizzat yanıtlayacağı beklentisi hakim.

EN ESKİ YERLEŞİMLERİNDEN

Fakat ilk sorunun yanıtı, ‘İstanbul mağaraları’nda gizli: Yarımburgaz Mağarası...

İstanbul’un en eski tarihi mekanı olarak adlandırılan bu mağara, Kanal İstanbul güzergahında yer aldığı belirtilen Küçükçekmece Gölü sahillerine sadece 1.5 kilometre uzaklıkta. Arkeologlar tarafından, dünyanın en eski yerleşim yerlerinden biri olarak gösteriliyor. Mağaradaki insan izlerinin de 400 bin yıl öncesine dek uzandığı savunuluyor.

2001’DE BİRİNCİ DERECE TARİHİ ALAN OLDU

Yapılan kazılarda, bu mağaraların Avrupa Kıtası’na yönelik ilk yerleşimlerde de önemli rol üstlendiğine yönelik bulgular var. Söz konusu mağara, bu özellikleri nedeniyle 2001'de birinci derece arkeolojik ve doğal sit alanı statüsüne alınmıştı. Kazılardan çıkarılan buluntular, bugün İstanbul Arkeoloji Müzesi'nde sergileniyor.

Aslına bakılırsa; Ne güzergah değişikliği, ne de Kanal İstanbul’un önündeki ‘mağara’ engeli ilk değil... Başbakanlığı döneminde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın açıkladığı, Kanal İstanbul’un ilk güzergahı olarak Çatalca konuşulmuş, çeşitli haritalar basına yanmıştı. Resmi açıklama olmasa da ilk Çatalca güzergahı kamuoyunda çokça tartışıldı.

Fakat Çatalca bölgesi de arkeolojik buluntulara ev sahipliği yapıyor. Türk filmlerinin ve müzik kliplerinin değişmez mekanı Çatalca’daki İnceğiz Mağaraları’nın tarihinin milattan önce 3. yüzyıla dayandığı düşünülüyor. Rahmetli Kemal Sunal’ın izlemeye doyamadığımız filmi ‘Salako’nun çekimlerinin yapıldığı mağaralar’ desek sanırım herkes nereden söz ettiğimizi hatırlayacaktır…

Bakan Binali Yıldırım ne dedi?

Bakan Binali Yıldırım, geçtiğimiz hafta Kanal İstanbul Projesi’nde güzergah değişikliğine neden gidildiğini şu sözlerle açıklamıştı: “Uzmanlar tarafından yapılan çalışmalar sonucu doğal sitler, tarihi sit alanlarıyla ilgili bazı tereddütleri oluştu Bu nedenle güzergah konusu yeniden ele alınacak.

Projede yeni güzergah net değil

Bakan Yıldırım, şunları söylemişti: “Ben vatandaşlarımızın bu konuda çok aceleci davranmasını istemiyorum, bir hayal kırıklığı yaşamasınlar. Şuraya kanal yapılacak, buraya hücum edelim falan diye düşünmesinler. Sonra bizi suçlamasınlar, bizim henüz ilan ettiğimiz bir güzergah yok. Ne zaman ki ben çıkar derim, ‘güzergahımız budur’, bağlayıcı olan bizim için o güzergahtır.”

Pargalı'dan Leyla ile Mecnun'a...

Dünyanın en eski yerleşim alanları arasında gösterilen Yarımburgaz Mağarası, Orta Pleistones dönemin ikinci yarısında, insanlığa barınaklık yapmış. Mağara, dizi ve film sektörü için oldukça uygun bir atmosfer olarak olarak görülmüş. 1971 yapımı ‘Ali Baba ve Kırk Haramiler’ filmiyle başlayan ‘oyunculuk serüveni Muhteşem Yüzyıl’da Pargalı İbrahim’in kendini tedavi ettiği yer ve Leyla ile Mecnun dizilerine de ev sahipliği yapmış. Fakat tüm bunlar, 'Mağaranın tahrip edildiğ' tartışmalarını da beraberinde getirdi.

Türkiye, havada 13 yıldır dünyayı üçe katlıyor

Bakan Yıldırım, “Dünyada havacılık yüzde 5 büyürken, biz 13 yıldır üst üste yüzde 15 büyüyoruz" dedi.

TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme 2016 bütçesi görüşüldü. Burada konuşan Bakan Binali Yıldırım, dünyada havacılık sektörünün büyümesinin yüzde 5 olduğunu ancak Türkiye'nin 13 yılda üst üste yüzde 15 büyüdüğünü ifade etti. Yıldırım, "Türkiye bu alanda dünyada üçüncülüğe yükseldi. Uzmanlar 2 yıl içerisinde Atatürk Havalimanının birinci sıraya yükseleceğini ifade ediyorlar.

2018'DE HİZMETTE

İstanbulun yeni havalimanının ilk fazının 90 milyon yolcu kapasitesiyle 2018 yılında hizmete girmesini hedeflediklerini ifade eden Yıldırım, "Bütün etapların tamamlanmasıyla bu kapasite 150 milyon yolcuya ulaşacak" dedi.

Oraya yapacağız demedik

Muhalefetin İstanbul'a yapılacak 3. Havalimanının yeri değişince vatandaşın mağduriyet yaşadığını, şimdi de Kanal İstanbul'da da aynı durum olacağı eleştirilerini değerlendiren Yıldırım, "Mağduriyet sayılmaz. Burada bir rant oluşuyor, ranta koşuyor insanlar. Bunu yadırgamıyorum. Biz neticede 'Silivri'ye yapacağız' demedik. Güzergah, büyükşehir işlediği için oraya insanlar ona yöneldi. Büyükşehirin programı ile bizimki aynı değildir" dedi.

Akşam 

Haber Star'da şu şekilde yer aldı;

Türkiye’nin mega projelerinden Kanal İstanbul’un güzergahıyla ilgili olarak geçen hafta değişiklik olabileceğini söyleyen Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Binali Yıldırım, dün de TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda bakanlığının bütçe sunumunda Kanal İstanbul’un güzergahıyla ilgili detaylı çalışmaların henüz tamamlanmadığını vurguladı.

PROJE İÇİN 5 ROTA VAR

Yıldırım “Kanal İstanbul Projesi için 5 güzergah üzerinde çalışıyoruz. Hiçbir güzergahı bugüne kadar resmen açıklamış değiliz. Vatandaşlarımızın ileride hayal kırıklığı yaşamaması, mağdur olmaması için bir beyanatta bulundum. Diyoruz ki Kanal İstanbul ile ilgili güzergah çalışmaları kesinlik kazanmamıştır. Biz, ‘Silivri’ye yapacağız’ da demedik. Güzergahı, Büyükşehir işlediği için insanlar oraya yöneldi. Büyükşehirin programı ile bizimki aynı değil” dedi. Yıldırım, geçen hafta yaptığı açıklamada da Kanal İstanbul Projesi’nin, jeolojik yapılar, doğal sitler, yer altı su kaynakları, meralar yüzünden güzergahının değişeceğini söylemişti. Projenin güzergahı olarak gösterilen Karadeniz’de Karaburun’dan başlayarak Marmara’da Küçükçekmece’ye uzanan hattın değiştirilmesine neden olan asıl nedenin ise Küçükçekmece’deki Yarımburgaz mağaralarının olduğu öğrenildi. Kanal İstanbul’un güzergahının değişmesine neden olan Küçükçekmece Gölü’nün kuzey sahiline 1.5 kilometre kadar uzakta bulunan Yarımburgaz Mağaraları’nın geçmişi Paleotik çağa uzanıyor.

FİLM PLATOSU GİBİ

Avrupa’nın en eski yerleşim alanlarından biri olan Yarımburgaz Mağaraları’nın Ota Pleistones diye adlandırılan ve günümüz öncesi 730 bin ile 130 bin yılları arasını kapsayan dönemin ikinci yarısında, insanlarının burayı belirli bir süre barınak olarak kullandıklarını gösteriyor. 1971’de çekilen ‘Ali Baba ve Kırk Haramiler’ filminde Yarımburgaz Mağarası haramilerin ‘açıl susam, açıl’ diyerek girdikleri mağara olduğu biliniyor. Mağaralar, günümüzde bazı dizilere de ev sahipli yaptı. Öte yandan, Kanal İstanbul projesinin güzergahıyla ilgili olarak ilk ortaya atılan Çatalca’dan geçen hatta da mağaralar yer alıyor. Çatalca’da İnceğiz Mağaraları olarak adlandırılan bölgede kayalara oyulan mağaralar bulunuyor. Helenistik dönemde yapımına başlanan mağaralar Roma’dan sonra manastır olarak kullanılmış. Kemal Sunal’ın ‘Salako’ filmi de bu mağaralarda çekilmiş.

3 KATLI BÜYÜK İSTANBUL TÜNELİ’NİN  ETÜT-PROJE ÇALIŞMALARI SÜRÜYOR

TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda bakanlığının bütçe sunumunu yapan Yıldırım, ulaştırmaya yapılan yatırımların ülkenin kalkınmasına lokomotif katkı sağladığını söyledi. Yıldırım, 3 Katlı Büyük İstanbul Tüneli’nin etüt-proje çalışmalarının sürdüğünü belirterek, “Bu tünel, Boğaziçi Köprüsü aksının ihtiyaç duyduğu raylı sistem, Fatih Sultan Mehmet Köprüsü aksının ihtiyaç duyduğu karayolu ihtiyacını görecek” dedi. Yıldırım, Yavuz Sultan Selim Köprüsü’nün de bu yıl içinde tamamlanacağını ifade ederek, İzmir-İstanbul Otoyolu’nun İstanbul’dan başlayıp İzmir’e kadar devam eden 433 kilometrelik bölümünde çalışmaların devam ettiğini, Altınova-Gemlik arasında biten 40 kilometrelik bölümün önümüzdeki günlerde hizmete alınacağını söyledi. Yıldırım, dünyanın dördüncü büyük köprüsü olan İzmit Körfez Geçişi Asma Köprüsünün mayıs ayında biteceğini ifade etti. İstanbul-Çanakkale-İzmir Otoyolu ve Çanakkale Köprü geçişine de değinen Yıldırım, “Bunun da çalışmalarını yapıyoruz, yetişirse bu sene, değilse 2017’de çalışmalarına  başlayacağız” diye konuştu.

Star

Haber Bizim Gazete'de şöyle yer aldı;

Yapımı muammaya dönen Kanal İstanbul'un güzergahının değişeceği yönündeki açıklamalar yeni bir tartışma başlattı. Güzergah değişiminde kamulaştırma bedellerinin de etkili olduğu belirtiliyor Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın geçen yıl ilgili bakanlıklar ve kurumlarla yaptığı toplantıda "Hızlandırın" talimatı verdiği Kanal İstanbul'un güzergahının değişeceğinin açıklanmasıyla tüm gözler projenin yeni ayrıntılarına çevrildi. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı ile Çevre ve Şehircilik Bakanlığı uzmanlarının yaptığı çalışmada mevcut güzergahla ilgili olumsuz görüş bildirmesi üzerine projenin konumunun da değiştirilmesi kararı çıktı. Uzmanların raporuna göre Kanal İstanbul'un mevcut güzergahı arkeolojik, jeolojik, çevresel ve ulaştırmayla ilgili etkiler açısından uygun bulunmadı. 

Bugüne kadar projenin güzergahıyla ilgili resmi bir açıklama yapılmadığına dikkat çeken yetkililer, "Ulaştırma Bakanlığı, önümüzdeki günlerde projeyle ilgili yeni altyapıyı hazırladıktan sonra Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ile birlikte yeni güzergahı oluşturacak" bilgisini verdiler. Ulaştırma Bakanlığı, bu çalışmaların ardından Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'ndan çılgın projenin çevresel etkileri, bölgedeki SIT alanları, yapılacak yeni şehrin nüfus planlaması ve kentsel dönüşümle ilgili bilgi isteyeceği öğrenildi. 

Konuyla ilgili henüz Çevre Bakanlığı'ndan bilgi istenmediği öğrenilirken, iki bakanlığın projenin belirlenen güzergahıyla ilgili bilimsel açıdan "olumlu" görüş vermesinin ardından projeyle ilgili ihaleye çıkılacağı kaydedildi. 

Yapılan çalışmaya göre projeyle ilgili 2016 yılı sonuna kadar ihaleye çıkılması planlanıyor. Kanal İstanbul'un mevcut güzergahında kamulaştırma bedelleri nedeniyle sorunlar yaşandığı için mevcut güzergahtan vazgeçildiği de iddialar arasında yer alıyor. TMMOB Çevre Sorunları Araştırma Merkezi Başkanı Baran Bozoğlu da projeyle Marmara ve Karadeniz'in çevresel hassasiyetinin olumsuz etkileneceğini açıkladı. "Kanal istanbul başlı başına yapay felakettir" diyen Bozoğlu, sözlerini şöyle sürdürdü: 

"EKONOMİK KAYGILAR YÜZÜNDEN" 

"Orada yepyeni bir ada yaratıyorsunuz. Çok geniş karasal alanı yok ediyorsunuz. Bunun içinde yeraltı sularının durumu, deniz ekosisteminin yapısındaki değişiklikler, şehri besleyen göllerin durumu gibi konuların çevresel etkisinin engellenmesi mümkün değil. Çünkü yepyeni bir yapay kanal yaratılıyor. Proje, Karadenizdeki su akışının Marmara'ya hızlı devam etmesi anlamına gelecek. 201 1 yılından beri projenin geçeceği iddia edilen yerlerde arsa fiyatları çok arttı. Bu da kamulaştırma bedellerine yansıdı. Güzergah değişiminin altında bize göre çevresel değil ekonomik kaygılar yatıyor.' 

1.2 MİLYON NÜFUSA GÖRE 

Kanal İstanbul ilk gündeme geldiğinde hazırlanan kentsel tasarımda projenin etrafına kurulacak yeni şehir 1 milyon 200 bin nüfusa göre hazırlanmıştı. Ancak yapılan çalışmalardan sonra "nüfus çok yoğunlaşır" gerekçesiyle yeni şehrin nüfusunun aşağı çekilmesi ve 500 bin kişiye göre planlanması kararlaştırılmıştı. Güzergah değişiminden önce yeni şehrin Kanal istanbul'un her iki tarafında 250+250 bin ya da 300+200 bin şeklinde inşa edilmesi planlanmıştı. Kanal istanbul hayata geçerse, çevresinde kurulacak yeni şehirde donatı alanları, konferans salonları, turizm merkezleri ve parklar yer alacak. Güzergahın Küçükçekmece ile Arnavutköy arasında olması beklenen Kanal İstanbul projesinin 10 milyar dolara mal olabileceği hesaplanıyor. Kanal istanbul'un 25 metre derinliğinde ve 150 metre genişliğinde olması öngörülürken kanal üzerinde en az 8, en çok 1 1 köprü inşa edilmesi değerlendiriliyor. 

Açıklamalara göre Kanal İstanbul, alttan kesik "V" harfi şeklinde inşa edilecek. Kanalın derinliğinin ise 20 metre olması planlanıyor. 

Bizim Gazete