Kapıcının kıdem tazminatından kim sorumlu?
Kapıcıya 20 yıllık çalışmasının karşılığı olarak ödenen kıdem tazminatı kim tarafından ödeniyor? Birçok kiracı ve ev sahibi bu sorunun cevabını merak ediyor....
Yeni bir ev satın aldınız. Bir ay sonra apartmanın 20 yıllık kapıcısı emekli oldu. Her ay aidatını ödediğiniz kapıcınız kıdem tazminatını istedi. Peki kapıcıya 20 yıllık çalışmasının karşılığı olarak ödenecek kıdem tazminatından kim sorumlu? Eski mal sahibi mi, yeni mal sahibi mi, kiracı mı? Habertürk Gazetesi köşe yazarı Ahmet Kıvanç, bugünkü yazısında herkesin merak ettiği soruyu yanıtladı..
Kapıcı, bahçıvan, bekçi çalıştıran apartman ve sitelerde, kıdem tazminatı ödemeleri sırasında çok sık anlaşmazlık yaşanıyor. Borç harç bulduğu parayla yeni bir daire satın alan aile, evi aldıktan bir süre sonra, yirmi yıldan beri çalışan kapıcının emekliliği ya da işten atılması durumunda kıdem tazminatı yüküyle karşılaşabiliyor.
Bu konudaki anlaşmazlıklarda ilk başvurulacak yer, Kat Mülkiyeti Kanunu. Kanuna göre, kapıcı, kaloriferci, bahçıvan ve bekçi giderlerinden o anki kat malikleri sorumlu. Aralarında başka türlü bir anlaşma olmadıkça, bu kişiler için yapılacak giderler ve bunlar için toplanacak avansa eşit olarak katılmak zorundalar.
Apartmanın altındaki dükkan sahibi veya bir başka kat maliki, kapıcı hizmetinden yararlanmadığını belirterek aidat ödemekten kaçınamaz. Kapıcı aidatını veya diğer ortak giderleri ödemeyen kat maliki, ödemede geciktiği günler için aylık yüzde 5 oranında “gecikme tazminatı” ödemek zorundadır.
Kapıcı ve diğer görevlilerin kıdem tazminatında sorumluluk, borcun yasal olarak ödenmesi gereken tarihte malik olan kişiye ait bulunuyor. Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun kararları da bu yönde. Hesaplanan kıdem tazminatına esas alınan sürenin bir bölümünün önceki malik dönemine ait olması, borcun doğduğu tarihte malik olan kişiyi sorumluluktan kurtarmaz. Şartları varsa, ödediği kıdem tazminatının kendisinden önceki malik dönemine isabet eden miktarı için rücu hakkını kullanabilir.
Rücuya ilişkin Kat Malikleri Kanunu’nda bir hüküm bulunmuyor. Kıdem tazminatıyla ilgili hükümleri yürürlükte bulunan 1475 sayılı İş Kanunu’nda ise devredilen iş yerinde eski işverenin sorumluluğuyla ilgili şöyle deniliyor:
“İşyerlerinin devir veya intikali yahut herhangi bir suretle bir işverenden başka bir işverene geçmesi veya başka bir yere nakli halinde işçinin kıdemi, işyeri veya işyerlerindeki hizmet akitleri sürelerinin toplamı üzerinden hesaplanır. 12/7/1975 tarihinden itibaren işyerinin devri veya herhangi bir suretle el değiştirmesi halinde işlemiş kıdem tazminatlarından her iki işveren sorumludur. Ancak, işyerini devreden işverenlerin bu sorumlulukları işçiyi çalıştırdıkları sürelerle ve devir esnasındaki işçinin aldığı ücret seviyesiyle sınırlıdır.”
Burada Türk Borçlar Kanunu’nun (TBK) zamanaşımı hükümlerini de dikkate almak gerekir. TBK’ya göre, genel zaman aşımı süresi on yıldır. Dairenin yeni sahibi, 20 yıllık bir kıdem tazminatıyla karşılaştığında eski sahibine rücu etmede zaman aşımı engeli ile de karşılaşabilir
Sonuç olarak, eski bir ev satın alırken, kapıcı ve diğer çalışanların kıdem tazminatı yükümlülüklerini de dikkate alarak pazarlık yapılması gerekir.
KİRACININ SORUMLULUĞU VAR MI?
Kapıcının kıdem tazminatından kiracı sorumlu değil. Ancak, Kat Mülkiyeti Kanunu’na göre, kat malikinin payına düşecek gider ve avans borcundan ve gecikme tazminatından, bağımsız bölümlerin birinde kira akdine, oturma hakkına veya başka bir sebebe dayanarak devamlı bir şekilde faydalananlar da müştereken ve müteselsilen sorumlu tutuluyor. Bununla birlikte, kiracının sorumluluğu, ödemekle yükümlü olduğu kira miktarı ile sınırlı olup, yaptığı ödeme kira borcundan düşülür. Kiracının, ev sahibinin kapıcının kıdem tazminatını ödememesi durumunda ödediği tutar, kira ödemelerinden mahsup edilir.
KAPICININ KIDEM TAZMİNATI NASIL HESAPLANIR?
Kapıcıların kıdem tazminatı hesaplanırken, brüt ücretinin yanı sıra kapıcı konutunun emsal kira bedeli de dikkate alınıyor. Bunun yanı sıra kapıcı konutunun elektrik, su ve yakıt giderleri apartman yönetimi tarafından karşılanıyorsa, bunların da kıdem tazminatına dahil edilmesi gerekiyor. Yıllık toplam elektrik, su ve yakıt gideri, 12 aya bölünmek suretiyle 30 günlük kıdem tazminatına karşılık gelen tutara ekleniyor.