Kazakistan inşaat yatırımlarına büyük pay ayırıyor
Başta petrol olmak üzere maden zengini Kazakistan inşaat yatırımlarına büyük pay ayırıyor
Ülke, her yıl inşaat malzemesi ithaline 5 milyar dolar ödüyor.
Kazakistan Devlet Başkanı Nursultan Nazarbayev, ithalatı azaltmak için Türk inşaat malzemesi üreticilerini ülkesine davet etti. Bu kapsamda ülkenin tek granit fabrikasını Kazakistan'ın üçüncü büyük şehri Çimkent'te Türk şirketi Granist kurdu. 34 milyon dolara mal olan ve yılda 3 milyon metrekare granit üretim kapasitesine sahip tesis, Nazarbayev'in de katıldığı törenle açıldı. Granist firması Konstanay şehrine de 95 milyon liralık yatırımla 15 milyon metrekare üretim kapasitesine sahip seramik fabrikası kuruyor. 1 milyon nüfusuyla ülkenin en yoğun nüfusa sahip şehri Çimkent'te evlerin yüzde 95'inden fazlası tek katlı ve çatıları tenekeyle kaplı. Yeni binaların yapılmaya başladığı şehirde inşaat sektöründe boşluk mevcut.
Türkiye'deki Eskişehir tesislerinde yıllık 2 milyon 100 bin metrekare üretim kapasitesine sahip olan Granist firması, Çinli firmaları, 'tekstil ve elektronikte başarılı olduğu Türkiye pazarında granitte başarısız gösteren' reklamıyla tanınmıştı. Reklam, özdenetim kurulu tarafından durdurulmuştu. Çin'le sınır komşusu olan Kazakistan'da granit fabrikası açan Granist Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Coşkun, "Yayından kaldırılmasaydı reklamın yeni bölümünde 'eyvah Türkler geliyor' diyeceklerdi. Reklamın yayınlanmayan ikinci bölümünü, Çimkent'te açtığımız fabrikayla hayata geçirmiş olduk." dedi. 150 kişinin çalıştığı fabrika için Türkiye'deki seramik fabrikalarında çalışan 46 işçi bin 350 dolar maaşla Çimkent'e transfer edildi ve ücretsiz ev imkanı sağlandı. Kazakistan'da ortalama işçi maaşı 200 dolar civarında ve eşyalı, en iyi evin aylık kirası 300 dolar. İşçilerin geri kalan kısmı ise Kazaklar ve komşu ülke Özbeklerden seçildi. Nisan ayı başında tam kapasite üretime başlayacak fabrikadan çıkacak granitin yüzde 70'i ülke içinde kullanılırken, yüzde 30'u ihraç edilecek.
Çimkent Granist fabrikasının açılışı sonrasındaki iş forumuna katılmak için Türkiye'den Kazakistan'a bir grup işadamı da gitti. Özellikle tekstil ve mobilyacı işadamları heyette yer aldı. Kazakistan Devlet Başkanı Nazarbayev, Türkiye'ye yaptığı ziyarette Türk işadamlarına, Kazakistan'ın inşaatta yüzde 80 olan ithalatı ne kadar düşürebileceklerini sordu. Türk işadamları ise bunu yüzde 30'lara çekebileceklerini ifade etti. Bu ziyaretin ilk meyvesi olarak Çimkent granit fabrikası hayata geçti. Nazarbayev, tekstil alanında yatırım yapmak için bu sektördeki işadamlarını da ülkesine davet etti. Kazakistan Geliştirme Bankası ülkede fabrika kuracak işadamlarına bedava fabrika ve arazi sağlıyor, vergi muafiyeti getiriyor. Elektrik ve doğalgaz fiyatları ise Türkiye'den 5 kat daha ucuz.
Zaman/İbrahim Balta Çimkent