Kemal Kurdaş, Cumhuriyet'e kol kanat gerenlerden biriydi!

Ege Cansen: Bir zamanlar TRTde Cumhuriyete Kol Kanat Gerenler diye bir dizi vardı. Üç gün önce 91 yaşında aramızdan ayrılan Kemal Kurdaş, o dizide yer alan ve genellikle 1900 doğumlulardan oluşan birinci nesilden değildi...

Ama o kuşağın ruh ve akıl yapısına sahipti. Kemal Kurdaş da cumhuriyete kol kanat geren mücahitlerden biriydi. Ülküsü, en geniş kapsamıyla Türk milletini namerde muhtaç olmadan yaşatacak iktisadi yapının kurulmasıydı. Devrimci, atılımcı, inatçı, yapıcı, çalışkan, özgüveni yüksek, ulusal bağımsızlık sevdalısı ve en önemlisi tam anlamıyla lâik bir insandı.
* * *
Kemal Kurdaş denince akla Orta Doğu Teknik Üniversitesi gelir. Kurdaşın üstlendiği başka önemli görevler de vardır. Mesela Kemal Kurdaş, 2001de Kemal Derviş ne ise, 1961de odur. 1980den sonra özel sektörün önde gelen kuruluşlarına akıl hocalığı yapmıştır. Kemal Kurdaş tam bir çevrecidir. İbadet eder gibi, durmadan ağaç dikerdi. Ülkemizin arkeolojik zenginliklerin gün ışığına çıkarılması, onun bir başka ceht alanıydı.
* * *
Kemal Kurdaşın adı, bir akademisyen olmadığı halde, 8 yıl rektörlüğünü yaptığı Orta Doğu Teknik Üniversitesi ile birlikte anılır. Ancak kendisi ODTÜnün kurucusu veya kurucu rektörü değildir. 1956da Türkiyenin iktisadi kalkınması için gerekli elemanları yetiştirmek amacıyla temeli atılan ODTÜnün kurucusu, devrin Karayolları Genel Müdürü Vecdi Dikerdir. Kurucu rektörü ise, o zamanki unvanıyla Geçici Direktörü, Pennsylvania Üniversitesinden mimarlık profesörü ve ODTÜnün mimarlık fakültesi kurucu dekanı Thomas B. A. Godfreydir. Godfreyden sonra Danışman Rektör sıfatıyla Teksas Üniversitesi makine mühendisliği profesörlerinden W. R. Woolrich görev yapmıştır. Üniversitenin ilk rektörü ise New Yorkun Cooper Union üniversitesi profesörlerinden Edwin S. Burdelldir. 27 Mayıs 1960taki askeri darbeden sonra Burdellin işine son verilmiş, yerine profesör Turhan Feyzioğlu atanmıştır. Feyzioğlunu, profesör Seha Meray izlemiştir. Kemal Kurdaş onlardan sonra göreve gelmiştir.
* * *
Ben Kemal Kurdaşla 1980de tanıştım. Anadolu Grubunda ve STFA da birlikte çalıştık. Kurdaş, Banka ve Ekonomik Yorumlar Dergisinin yayın kurulu başkanıydı. Yaklaşık 20 kişilik bir iktisatçılar grubu, Kurdaşın riyasetinde Pera Palas Otelinin giriş katındaki salonda ayda bir kez toplanırdık. O zamanlar henüz solculuk ölmemiş, ama rengi solmuştu. Aramızdaki sosyalist (light komünist) arkadaşlar hafiften kapitalizme doğru dümen kırmaya başlamışlardı. Amerikada Reagan, İngilterede Thatcher ve Türkiyede Özal, Chicago Okulunun ünlü iktisatçısı Friedmanın açtığı parasalcı yoldan ilerlemeye başlamıştı. Kapitalist sistemle işleyen bir ulusal ekonomide kriz çıkarsa, devlet, piyasalara müdahale etmelidir diyen Keynes öldü biliniyordu. İşte bu transformasyon (değişim) ortamında Kemal Kurdaşın orkestra şefliğinde bizler de hakikatin peşinde koşuyor ama bir türlü onu yakalayamıyorduk. Şimdi Kurdaş yok. Ama koşu devam ediyor.
Son Söz: Hak tektir; ama onu sadece Hakk bilir.
Hürriyet/Ege Cansen