Kentsel dönüşüm Anadolu'da önem kazandı!
Habertürk Gazetesi köşe yazarlarından Mimar Esin Tümer, bugünki yazısında kentsel dönüşümün Anadolu'daki örneklerini değerlendirdi. İşte, Mimar Esin Tümer'in bugünki yazısı...
Kentsel dönüşümün İstanbul için Sorunları ortada. Teknik ve sağlık açısından uygun olmayan yerleşim bölgeleri şayet İstanbul gibi metropol sınırlarımız içinde ise sorun büyük. Lokasyon, emsal, hak sahiplerinin talepleri, mevzuat derken süreç içinden çıkılması zor bir hal alıyor. Enerji tüketimi ve sosyolojik bağlamda sürdürülebilir yaşam alanları için kent plancıları, mimarlar, sosyologlar, psikologlar, yaşlı ve çocuk uzmanları gibi sürecin içinde olması gereken disiplinlerin adı var kendi yok.
Ne eski mahalle halkı dönüşmüş yerde barınabiliyor ne de yoğunluk problemine çözüm üretilebiliyor. İstanbul gibi metropollerde emsal konuşuluyor, brüt ve netlerden bahsediliyor. Araçlar amaç, amaçlar da araç olmuş durumda.
Tüm kentsel dönüşüm süreçlerinde yüklenici firmanın aldığı riski kabul etmekle birlikte mimarların, kent planlamacıların, tasarımcıların olayın çok gerisinde kaldığı ve karar mekanizmalarının içinde yer alamadığı net. İstanbul gibi dünya şehirleri sıralamasında yer alan kentlerde doğru dönüşüm yapmanın anahtarı "proje kararları "nda ve bu kararlar sadece emsalin gerektirdiği şekilde biçimleniyor ise ortamda ne mimar ne mimarlık ne de kentsel dönüşüm kalıyor.
Denizli, Kayseri, Kahramanmaraş, Konya gibi kentlerde devam eden dönüşümler ise umut verici. Emsal sorununun olmadığı dönüşümlerde, kent, sokak, doku, alışveriş, kültür, ibadet, eğlence, eğitim konuşuluyor. Anadolu'da pek çok kentsel ve kültürel dönüşüm projesinin altında imzası olan Efekta Mimarlık'ın sahibi Mimar Kayhan Çakanel ile emsal kaygısı olmadan yapılan dönüşümleri konuştuk. İstanbul Fikirtepe'de 1 milyon metrekare projede imzası olan Çakanel'in, Kahramanmaraş, Konya, Kayseri'de sürdürülen dönüşümler için dikkat çektiği en önemli konu "emsal" kaygısı olmayan ve sosyal dönüşüme olanak sağlayan projelerin hayata geçebiliyor olması.
1-) Konya Mevlana Kültür Vadisi'nde kentsel dönüşüm
Konya Mevlana Kültür Vadisi kentsel dönüşüm alanında sokak aksları korunarak Konya'ya özgü konut dokusu yeniden yorumlanmış. İki katlı konutların olduğu sokak dokusu yeniden canlandırılmış, avlulu bir yapılaşma ile konutlar tarihi sokak dokusuyla bütünleşmiş. Yeni rekrasyon alanları, sosyal donatılar ile dönüşüm, Mevlana Türbesi, medrese ve imarethanelere ait sit alanının dışında, 180 bin metrekare alanda yerel dokudan uzaklaşmadan çözülmüş. Yaklaşık 1032 konut, 150 ticari ünite yanında 5 butik otel alanı bırakılmış.
2-) Kahramanmaraş'ta kentsel dönüşüm
Kahramanmaraş'ta dönüşüm camisi, kapalı çarşısı, kalesi ile tam bir kesişim noktası olan Yusuflar (Tekke) Mahallesi'nde. Proje aşamasının tamamlandığı kentsel dönüşüm alanı, rant ve emsal kaygıları olmaksızın sosyal dönüşüme verilebilecek örneklerden biri. Proje kapsamında bin 200 konut, Kahramanmaraş'ın sembollerinden kapalı çarşı ve çevresini kapsayan 96 bin metrekarelik ticari alan, 16 bin metrekarede cami, okul, sağlık ocağı gibi fonksiyonlar yenileniyor.
3-) Kayseri Kültür Vadisi Dönüşüm Alanı
Kayseri Büyükşehir Belediyesi, Meryemana Kilisesi Çevresi Kentsel Dönüşüm Projesi toplam 13 bin metrekarede alanda, Camii Kebir Kentsel Dönüşüm Projesi ise 5 bin 500 metrekare alanda sürdürülüyor. Kültür ve ticaret akslarında yapılan dönüşümlerde, Meryemana Kilisesi, yurtdışında pek çok örneği olduğu gibi kütüphane binası olarak restore edilmiş.
Habertürk / Esin Tümer