Kentsel dönüşüm için ortak akıl çağrısı!

Hürriyet Gazetesi köşe yazarlarından Deniz Sipahi bugünkü köşe yazısında Türkiye'de devam eden kentsel dönüşüm çalışmalarını kaleme aldı.

Hürriyet Gazetesi köşe yazarlarından Deniz Sipahi, "Deprem gerçeğini hep unutuyoruz" başlıklı yazısında Türkiye ve İzmir'de hayata geçirilen kentsel dönüşüm çalışmalarını kaleme aldı. "EGE Koop Genel Başkanı Hüseyin Aslan geçtiğimiz günlerde önemli bir açıklama yaptı. “İzmir, 1960 yılından sonra imarsız, plansız ve sağlıksız kentleşmeyle kontrolsüz göçün oluşturduğu sosyo-kültürel sorunlarla karşı karşıya bulunmaktadır” diyerek yazısına başlayan Sipahi devamında şunları kaleme aldı. 

EGE Koop Genel Başkanı Hüseyin Aslan geçtiğimiz günlerde önemli bir açıklama yaptı. “İzmir, 1960 yılından sonra imarsız, plansız ve sağlıksız kentleşmeyle kontrolsüz göçün oluşturduğu sosyo-kültürel sorunlarla karşı karşıya bulunmaktadır” dedi. Ve bir ortak akıl çağrısı yaptı.Aslında Aslan depremle ilgili çok çarpıcı bir konuyu gündeme taşıdı.

Dedi ki;
“Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, kentsel dönüşüm çalışmalarını belediyelere devretti. Hepsi ‘Kentsel Dönüşüm’ adı altında yeni birim kurdu. Başlarına da birer müdür atadı. Ancak burada hükümet yetkililerinin önemli bir konuyu unuttuğu ortaya çıktı. Belediye ekipleri herhangi bir binanın kolon sıyırmasına gittiğinde, oturan sakinlerin teste karşı çıktığı görüldü. Belediye görevlileri ve Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’na bağlı akredite firmalar işlem yapamadan geri dönmeye başladı. Hükümet bu konuya acil çözüm bulmalı. Polis kolluk kuvveti çağırma yetkisi hemen yerel yönetimlere verilmeli ki, binanın sağlam veya çürük olduğu yapılacak kolon sıyırma testiyle ortaya çıksın.”

Bu konu birkaç bana da aktarıldı.
O günlerde de yazmıştım.
Ama Aslan’ın dediği gibi itiraz edenler olunca binanın sağlam olup olmadığı ortaya çıkmıyor.
Bu da kentsel dönüşümün engellenmesine ya da gecikmesine neden oluyor.
Peki geçen bu sürede ya yeni bir deprem olur ve sağlam diye düşündüğünüz bu binalar ağır hasar alırsa; bunun sorumluluğunu kim alacak.

Devlete düşen görevler var ama vatandaşın da bu konuda yetkililere yardımcı olması gerekir.
Bu çekincenin ya da ertelemenin arkasında genellikle ekonomik nedenler olabiliyor.
O yüzden kentsel dönüşüm Türkiye’nin önündeki en önemli sorunlardan biridir.
Devlet uzun vadeli kredilerle bu binaların dönüşümünü teşvik etmeli.
Ya da yeni plan değişiklikleriyle bunu yapmalıdır.
Tabii noktasal değil bütünsel bir yaklaşımla...

Kentsel dönüşümde ortak akıl çağrısı

EGE Koop bana göre Türkiye’nin örnek alması gereken bir kooperatifçilik modelidir. 40 binden fazla kişiyi ev sahibi yapmış başka bir kurum bilmiyorum. Ve bunu kooperatiflerin eleştirildiği bir dönemde ve kimsenin cesaret edemediği projelerle de yaptı. O yüzden kentsel dönüşümde Ege Koop modelinin faydalı olacağını düşünüyorum.
Aslan’ın bir uyarısı da var.

“İzmir, 1960 yılından sonra imarsız, plansız ve sağlıksız kentleşmeyle kontrolsüz göçün oluşturduğu sosyo kültürel sorunlarla karşı karşıya bulunmaktadır” diyor.
İzmir’in yüzde 50-60’ının yenilenmeye muhtaç olduğunu hatırlatan Aslan, şöyle diyor; “Her yıl ortalama 100 binin üzerinde nüfus artışı olan, 2050 yılında 8 milyona ulaşacak Türkiye’nin üçüncü büyük kenti İzmir’de çok sesli, çoğulcu, katılımcı, şeffaf bir proje eksenli ortak akıl oluşturulamadı. İzmir merkezindeki yoğunluğu azaltmak için uydu kentlerin yapılabileceği konut alanlarının zaman geçirilmeden belirlenmesi gerekir.”
Aslan bir çağrıda bulunuyor; “Gelin İzmir’i ortak bir akılda, bütün kurumların da içinde olduğu bir süreçte yeniden yapılandıralım” diyor.

Kentsel dönüşümde nelere dikkat edilmeli?