Kentsel dönüşümde nelere dikkat edilmeli?
RE/MAX Türkiye Pazarlama ve Operasyon Direktörü Gökhan Karahan, kentsel dönüşüm sürecinde bina sahiplerini dikkatli olmaları gerekenler hakkında uyarıyor. Kat karşılığı protokol yaparken nelere dikkat edilmeli?
RE/MAX Türkiye, son yıllarda gayrimenkul sektörünün gündeminde yer alan kentsel dönüşüm süreci hakkında bina sahiplerini bilgilendiriyor.
Kentsel dönüşüm olarak adlandırılan 'Afet Riski Altındaki Alanların Dönüşümüne'dair yasa kapsamında yıkılıp yerine yeni ve güvenli bir bina yapılmasını isteyenlerin dikkat etmesi gereken birçok nokta bulunuyor. Kentsel dönüşüm projesi çerçevesinde, RE/MAX Türkiye Pazarlama Direktörü Gökhan Karahan bina sahipleri ve hissedarlarına yol gösterecek tavsiyelerde bulundu:
Kentsel dönüşüm sürecinde yeni binanız yapılana kadar kira veya faiz desteği alabilirsiniz. Ayrıca dairenizin yenilenmesiyle, bulunduğu konum, metrekare ve mimarisine göre değeri yüzde 50 ve belki hatta üç katına kadar değer kazanabiliyor.
İlk olarak binanızın yıkılmasını istiyorsanız, kat maliklerinden herhangi birinin başvuru yapması yeterli. Kurumlar bu şekilde hemen harekete geçebilir.
Evlerin yıkım karan aldığı binalarda devlet kira yardımı yapıyor.
Binanızın yıkım kararını aldırabilmeniz için binanızın depreme karşı dayanıklı mı yoksa yıkılabilir mi olduğunu öğrenmeli ve risk raporu çıkartmalısınız. 'Bina risklidir' raporu alınan 2000 yılından önce inşa edilen binalar kentsel dönüşüm ile yenilenebilir.
Tehlike içerisinde yaşamak yerine bina etüdünü yaptırmalı ve yaşadığınız binanın güvenilirliğini tespit etmelisiniz.
Binanıza yıkım kararı aldınız, yıkımı bina sakinleri olarak siz karşılayabilir veya müteahhit ile anlaşabilirsiniz.
Binanın yıkım sürecini tek başınıza başlatabilirsiniz ancak apartman yöneticisi değilseniz tek başınıza yaptıramazsınız. Kat malikleri aralarında anlaşamaz ise arsa payı olarak üçte birini toplayıp, toplantıdan üçte iki çoğunluk oyu çıkartmalısınız.
Bu aşamada güvenilir bir müteahhit ve yüklenici bir firma ile çalışmanız çok önemli. Projelerin yarıştığı ve en iyi projenin hak sahibi olacağı, sizin için en iyi şaıt ve güvencelere sahip sözleşmeyi hazırlamalısınız. Mülkiyet hakkınıza sahip çıkmalısınız.
Proje için görüştüğünüz müteahhittin Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından verilen müteahhitlik lisansının olmasına dikkat edin. Binanız için ayırdığı öz sermayesi yeterli olmalı ve bina tamamlanana kadar sizlere maddi güvence sunmalı.
Kentsel dönüşüm kredisi alacağınız bankanın yüklenici firmayı onaylaması önemlidir. Reddi durumunda firmayı değiştirmeniz önerilir. Doğru projeyle yeni yapılacak binanızda artık ısı, su ve yalıtım sorunları ile de karşı karşıya kalmazsınız. Yenilenmeyle mülkünüzün değerini bir 50 yıl daha uzatmış olursunuz. Ayrıca, uygun faiz oranları ve yüksek vade seçenekleri ile sunulan kredi yeni binanızda başka bir dairenin daha sahibi olabilirsiniz.
Binanızın yıkımından yenilenmesine süreleri de önceden belirlemelisiniz. Sözleşmede yazıyor olmasının yanında örneğin, 6 katlı bir binanın tüm işlemleri bir ila bir buçuk yıl arasında finalize edilmelidir.
Kat karşılığı protokol yaparken nelere dikkat edilmeli?
- Arsa parselinin imar durumu, bu imar durumuna gore oluşacak inşaat projesi ve daire paylaşım tablosu dikkatli incelenmeli.
- Müteahhit ve arsa sahibinin sorumlulukları acık ve anlaşılır bir şekilde yazılmalı.
- Proje yapımı, ruhsat alımı, başlama ve bitiş aşamalarını adım adım belirten bir takvim yer almalı.
- Taraflar için cezai şartlar sıralanmalı.
- Tapu devir işlemleri ile ilgili açık ve anlaşılır bir madde olmalı.
- Malzemeden, ortak alanların tespitine, teknik şartnamenin maddelerine dikkat edilmeli.
Abdulkadir Avcı / Hürses