Kentsel sit alanlarında yapılaşma koşulları!

Kentsel sitler, o yöreye ait tarihte mimari ve sanat tarihi açısından önem taşıyor. Peki, kentsel sit alanlarında yapılaşmaya izin verilir mi? İşte, kentsel sit alanlarında yapılaşma koşulları!

Kentsel sit alanlarında yapılaşma koşulları!

Kentsel sit alanı, o yöreye ait tarihte mimari ve sanat tarihi açısından önem taşıyor.  Bölgede yaşamış insanlar hakkında kültürel yapılanmaya ve yaşam biçimine bu alanlarda ulaşılabiliyor.

Kentsel sitler, mimari, mahalli, tarihsel, estetik ve sanat özelliği bulunan ve bir arada bulunmaları sebebiyle teker teker taşıdıkları kıymetten daha fazla kıymeti olan kültürel ve tabii çevre elemanlarının (yapılar, bahçeler, bitki örtüleri, yerleşim dokuları, duvarlar) birlikte bulundukları alanlar olarak tanımlanıyor.

Kentsel sit alanın bulunduğu çevre içinde korunmasında, geliştirilmesinde etkinlik taşıyan ve kentle bütünleşmesine olanak sağlayacak kararlara konu alanlar ise etkileşim geçiş sahası olarak ifade ediliyor. 

Bir yerin sit alanı olarak ilan edilmesiyle birlikte, sit alanında bulunan araziler üzerinde yapılaşma hakkının tamamen yasaklanması ya da yapılaşma hakkının azaltılması mümkün oluyor. 

Kanun koyucu, sit alanı ölçeğinde, taşınmaz kültür ve tabiat varlıklarının korunmasını sağlayabilmek için gereksinim duyulan yasaklama ya da kısıtlama kararını alabilme yetkisini idareye tanımış oluyor. Daha doğru bir ifadeyle, sit alanı ilan edilmesinin ve sit alanı türünün tespitiyle derecelendirilmesinin yapılmasının sonucu olarak, inşaat hakkı kısmen ya da tamamen kısıtlanmış oluyor.

Sit alanı ilan kararıyla birlikte, taşınmaz kültür ve tabiat varlığı bulunan parsellerde yeni yapılanmaya izin verilmesi genel olarak mümkün olmuyor. Bu parsellerde tescilli kültür ya da tabiat varlığının korunması esas oluyor. 

Tescilli kültür ve tabiat varlığı bulunan parsellere komşu parsellerde ise, yeni yapılaşmaya izin verilmesi ancak tescilli taşınmaz kültür ve tabiat varlığına zarar vermeyecek şekilde mümkün oluyor. 

 Böyle bir durumda, taşınmaz kültür ve tabiat varlığı tescili bulunan parsellerde yapılaşma hakkı kısıtlanmış oluyor.  Sit alanları alan ölçeğinde bir koruma uygulaması olduğundan, kültür ve tabiat varlığı tescili ya da komşuluk durumu bulunmayan parsellerde dahi yapılaşma hakkı genel olarak kısıtlamaya tabi tutuluyor. 

Doğal sit alanlarında son durum nedir?

Öznur YASLI/Emlakkulisi.com