KİPTAŞın yaptığı Yeşil Vadi Camisi modern külliye özelliği taşıyor!
İstanbulda Osmanlı dönemi mimarlarının eseri olan tarihi camilerin yanı sıra artık günümüz mimarlarını modern çizgilerini taşıyan camiler de dikkati çekiyor. İBB'nin konut şirketi KİPTAŞın Ümraniyede yaptığı Yeşil Vadi Camisi.
İstanbulda Osmanlı dönemi mimarlarının eseri olan tarihi camilerin yanı sıra artık günümüz mimarlarını modern çizgilerini taşıyan camiler de dikkati çekiyor. Mimari özellikleri ve görünümüyle ilgi uyandıran bu camilerden biri de İstanbul Büyükşehir Belediyesinin konut şirketi KİPTAŞın Ümraniyede yaptığı Yeşil Vadi Camisi.
Projesini Mimar Adnan Kazmaoğlunun çizdiği Yeşil Vadi Camisi, mimari
konsepti, kablosuz interneti bulunan kütüphanesi, otomatik olarak açılan
kapıları, konferans salonu ve fuayesiyle, insanların ibadetlerini
gerçekleştirdikleri bir mekan olmanın yanı sıra, sosyalleştiği modern bir külliye
özelliğini taşıyor.
Yapımına 2007 yılında başlanan ve geçen yıl Ramazan ayında ibadete
açılan, ahireti ve dünyayı simgeleyen iç içe geçmiş iki yarım küreden oluşan
cami, Allahın tek olduğunu ifade eden kubbedeki altın varaklı "vav"ları, saf
bilgiyi, vahyi temsilen şeffaf cam ve kristal mermerden yapılan minberi, birlik
içinde çokluk, çokluk içinde birlik (vahdette kesret/kesrette vahdet) kavramının
somutlaştığı şerefesiyle dikkati çekiyor. Caminin giriş kapısında, minberinde ve
camlarında kullanılan; hatlar, mimariye ayrı bir bütünlük
katıyor.
Türkiyenin "en modern külliyesi" niteliğini taşıyan Yeşil Vadi Camisi,
evreni, sonsuzluğu temsil eden aynı zamanda bütünlüğün simgesi olan daire
biçiminde inşa edildi.
Özellikle Kelime-i Tevhid (La ilahe illallah Muhammedün Resulullah)
tasarımı, temel çıkış noktası ve camiyi biçimlendiren öz olarak yapının bir çok
yerine yazıldı.
BU CAMİDE DÜNYA VE AHİRET İÇ İÇE
Yeşil Vadi Camisinde iç içe geçmiş iki yarım kürenin büyüğü ahireti
(Allah), küçüğü dünyayı (Muhammed) simgeliyor. Üzerinde Kûfî hat
sanatıyla "Muhammed" yazan dünya kapısı olarak nitelendirilen otomatik kapıdan,
ahiret kapısına giriliyor.
Kubbe çevresindeki üçgen havuz, Allahın ve ahiretin aynası mahiyetinde.
Havuzdaki suya yansıyan caminin yarım küresi, suda tam küreye dönüşüyor.
Minarenin tabandan çıkan paraboloid konik formu, ruhi yükselişin
çizgisini taşıyor. Şerefe ve külahtaki fiberoptik ışıklı mukarnas
paslanmaz çelik tüpler, birlik içinde çokluk, çokluk içinde birlik (vahdette
kesret/kesrette vahdet) kavramını somutlaştırıyor.
Çörtenden ve kaskatlı havuzdan akan sular, bilgelik ve güzellik sembolü
olarak sonsuz kaynaktan evren tabanına yayılıyor.
Camide kullanılan cam malzemeler, varlıkla yokluğun ara yüzü gibi ele
alındı. Paslanmaz çelik güvenin, altın varak en soylu, değerli metal olarak
sürekliliğin ve soyut varlığın simgesi düşüncesinden hareketle kullanıldı. Beyaz
mermer, saflık ve temizliği ifade edecek biçimde her yerde uygulandı.
Zemine kaplanan halıda yüzyıllardır en bereketli bitki olan zeytin
ağacının yaprağının huzur, huşu ve sükun veren rengi kullanıldı. Kubbedeki
fiberoptik ışıklar ise evrenin sonsuzluğunu, gök kubbenin kavrayıcılığını temsil
ediyor.
HER KÖŞESİNDE FARKLI BİR ANLAM
Dünyayı ve ahireti simgeleyen iki farklı çaptaki yarım kubbe arasındaki
11 (33, 99 dini dizin) parçaya bölünmüş ışıklık camı, ; yazıyla
simetrik yazılmış dualardan süzülerek gelen gün ışığıyla ana mekanı aydınlatıyor.
Yazılar kubbe iç yüzeyine yansıyor, gece de tersten dışarıya doğru ışıktan ve
duadan bir taç oluşturuyor.
Yeşil Vadi Camisinin kütlesi, mekanı ve yazılarının temel dayanağı,
Kelime-i Tevhidden (La ilahe illallah Muhammedün Resulullah) oluşuyor. Camide
alışılmışın dışında, yazı olarak sadece Allahın adı ve Muhammed yazıları
kaligrafik anlatım ve bezeme için kullanıldı.
Kuranın saf özeti olan İhlas Suresi konferans salonunun dış yüzeyinde
Sülüs hatla, Müslümanlığın temel taşı olan Fatiha Suresi de musalla taşlarının
arasındaki dikili taşta somutlaştırıldı.
Caminin giriş kapısı üzerinde; besmele, camlı otomatik kapı
üstünde ise (aynalı ters yüz) "Muhammed" yazıları bulunuyor.
Allaha ibadetin yolunu simgesel olarak "Muhammed" yazısı açıyor.
Girişten mihraba yönelindiğinde, hatla altın varaklı
besmele, Sülüsle beyaz altın varak zemin üstüne sarı altın varaklı Allah yazısı
ve yüzeysel altın varak kaplı mihrap yüzeyi, tam kristal beyaz mermerli
kompozisyonuyla sonsuzluğu ve özü temsil ediyor.
Kubbenin çeperindeki yuvarlak pencerelerde sadece Allahın adı yer
alıyor. Gündüz gün ışığı camdaki Allah yazısından süzülerek caminin içine
giriyor. Gece cam çerçeveden aydınlatılan Allah (Lafza-i Celal) yazısı, kendi
ışığıyla beliriyor.
Saf bilgiyi, vahyi temsilen şeffaf cam ve kristal mermerden yapılan
minber, tebliğ makamı olduğu için (Kuranı Kerim-i ilk tebliğ edene atfen)
"Muhammed"(Lafza-i Nebi) yazısıyla donatıldı. Mihrabın üstündeki
mermer saatte "Maşallah" yazıyor. Zaman kavramı, burada sonsuzluğu içeriyor.
Kürsünün ön yüzündeki aynalı simetrik hatla Kelime-i
Tevhid birliği işaret ediyor ve ana pencerelerdeki cam levhalara düşey vaziyette
oyularak varaklanmış Kelime-i Tevhidden, ışık süzülerek cami
mekanına giriyor.
Kubbede altın varakla bezenen "Vav" harfleri, Allahın adının ve
düşüncesinin tüm alemde var olduğu anlamına geliyor.
Caminin altındaki konferans salonunun fuayesinde eğrisel mermer kuşak
üstüne Talik hatla yazılmış Esma-ül Hüsna (Allahın 99 ismi) Allahın soyut
varlığının ve özelliklerinin tarifleri olarak sıralanıyor.
Bütün yazılar ve cami mekanı, Allahın birliğini, tekliğini, tevhit
düşüncesini ve ruhi yönelişin başka tarife gerek duymadığını vurguluyor.
Avlunun yarısını kaplayan su unsuru hayatı, canlılığı, taş döşeme ise
durağanlığı ve ölümü simgeliyor. Minarenin gölgesinin düştüğü cami avlusu aynı
zamanda güneş saati işlevi görüyor. Güneş saati, soyut ve somut zeminde hayat,
zaman ve ölüm çizgisini ifade ediyor.
Caminin ana kütlesinin, arsanın yarısını kaplayan bir su yüzeyi üstüne
yerleştirilmesi, sembolik olarak binayı çevreden soyutluyor.
CAMİNİN İMAM HATİBİ OLGUN
Caminin İmam Hatibi Suat Olgun, Peygamber Hazreti Muhammed ve Osmanlı
döneminde yapılan camilerin işlevine bakıldığında, camilerin bir sosyal kurum
niteliği taşıdığını, Yeşil Vadi Camisinin de mimarı tarafından sosyal kompleks
olarak projelendirildiğini söyledi.
Cami bir bütün olarak düşünüldüğünde bütün herkese hitap edecek tarzda
inşa edildiğini belirten Olgun, Osmanlı dönemindeki camilerin işlevini Yeşil Vadi
Camisinde yerine getirmek, konferans salonunu kullanarak toplumun bütün kesimine
hitap etmek, yalnızca dini meselelerde değil, milli ve manevi konularda da halkı
aydınlatmak istediklerini ifade etti.
İlçe Müftülüğü ile cami derneğinin verdiği destekle çeşitli programlar
düzenlediklerini anlatan Olgun, gençlere haftanın üç günü Kuran-ı Kerim dersi
verdiklerini, bu öğrencilerin katılımıyla haftada bir gün de halı saha maçı
faaliyetlerini gerçekleştirdiklerini belirtti.
Yaklaşık 500 kitabın yer aldığı kütüphanede öğrencilerin çalışma
yapabildiklerini ve ücretsiz internet hizmetinin de bulunduğunu ifade eden Olgun,
250 kişilik konferans salonundaki seminer ve konferansların ardından, kokteyl
düzenleyebildikleri bir fuaye alanına da sahip olduklarını kaydetti.
Caminin yalnızca namaz kılınan bir mekan değil, aynı zamanda sosyal bir
kurum olduğunu ifade eden Olgun, bu faaliyetlere katılan çocuklarda camiye karşı
bir sevginin oluştuğunu dile getirdi.
"CAMİDE, ALLAHIN BİRLİĞİ ÖN PLANDA"
Modern tarzda inşa edilen camide Osmanlı mimarisinin göz ardı
edilmediğini anlatan Olgun, "Caminin içinde, İslamın özünü temsil eden simgeler
var. Caminin tüm kubbesi Vav harfiyle kaplanmış. Vav harfi, Allahın tek
olduğunu ifade eder. Vavların içinde, yıldızı andıran ışıklar var. Camiye
girdiğinizde orayı bir gökyüzü olarak düşünüyorsunuz, oradaki Vav harfleri de
Allahın her yerde olduğu mesajını veriyor" dedi.
Caminin kapısından içeri girildiğinde küçük kubbenin dünyayı, büyük
kubbenin ahireti temsil ettiğini belirten Olgun, "Dünya ahiretle iç içedir,
mimari yapıda bu ifade edilmiş. Caminin içindeki bütün camlarda Kelime-i Tevhid
var. Camide daha çok Allahın birliği ön plana çıkarılmış. Diğer camilerle
kıyaslandığında halkın pek alışkın olmadığı hat kullanılmış.
Mimari yapısı, hat üslubuyla modern bir cami inşa edilmiş" diye konuştu.
AA