KİPTAŞ'tan hiç evi olmayanlar için sabit taksitli konut müjdesi! Ali Kurt resmen açıkladı!
Riskli konutunu yenilemek isteyen dar gelirliler ile emekliler için İBB ve KİPTAŞ kampanya başlatırken, KİPTAŞ Genel Müdürü Ali Kurt da 6-7 ay içinde İstanbul’da konutu olmayanlar için sabit taksitli konut projelerini kamuoyuna sunacaklarını söyledi.
Marmara Depremi’nden bu yana mega kent İstanbul’un ana gündem maddelerinin en başında geliyor deprem. Söz konusu o depremin üzerinden çeyrek asır, milyonlarca toplantı, binlerce proje geçti. Fakat ne yazık ki çok az yol gidildi. Üstelik artık bir deprem dahi yaşanmadan binalar çöküyor.
Hal böyle olunca kısa bir zaman önce İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı ile onun iştiraki KİPTAŞ yeni bir proje başlattı. Hedef kentsel dönüşüme hız kazandırmak. Riskli yapılarda oturan dar gelirli vatandaşlar ve emekliler için yenileme maliyetinin yüzde 50- 65’lik bölümünün İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından karşılanacağı bir kampanya ilan edildi. İşin aslı astarı nedir öğreneyim dedim. Birgün'den Semra Kardeşoğlu, soruları iki dönemdir KİPTAŞ Genel Müdürlüğü görevini yürüten Ali Kurt’a yöneltti. Ali Kurt ayrıca 6-7 ay içinde İstanbul’da konutu olmayanlar için sabit taksitli konut projelerini kamuoyuna sunacaklarını da söyledi.
İşte Semra Kardeşoğlu'nun KİPTAŞ Genel Müdürü Ali Kurt ile yaptığı o röportaj...
-Dönüşüm için mali destek paketi projesini başlattınız bu ay. Emekli vatandaşlar ve dar gelirliler için yenileme maliyetinin yarısının belediye tarafından karşılanacağı duyuruldu. Doğru mu bu? Kim, nasıl yararlanabiliyor?
Bu aslında bir seçim vaadiydi ve biz onu yerine getiriyoruz. Geçen dönemden süren İstanbul Yenileniyor projemize çok yoğun bir ilgi vardı. Yani KİPTAŞ sizin mevcut riskli yapınızı (elbette tüm daire sahiplerinden yüzde 50 +1’inin uzlaşmasıyla) yıkıp yeniden inşa ediyordu. Bunun karşılığında da metrekare başına 25 bin Türk Lirası ila 27 bin Türk Lirası arasında bir ücret alıyor. Söz konusu bu durumda 80 metrekare düşünürseniz yaklaşık 2 milyon liradan başlayan bir maliyet çıkıyor. Bunun da iki sene içinde ödenmesi gerekiyordu. Fakat bir emeklilerin ve dar gelirlilerin bu parayı ödeyebilmesi mümkün değil. Yenileme bu noktada tıkanıyordu. Buradan hareketle kaynak bölümü mali destek İstanbul Büyükşehir Belediyesi'nden operasyonel kısmı KİPTAŞ’tan olmak üzere bu kampanyayı başlattık. Eski kampanya üzerinden şu an 26 bin bağımsız bölüm için uzlaşı var KİPTAŞ ile. Bunun üçte ikilik kısmının yardım paketinden faydalanabileceğini düşünüyoruz. Bu sayı 50 bine çıkabilir.
-50 bin az değil mi? Bu hızla depreme hazırlanmak mümkün mü?
50 bin az gibi görünebilir fakat bizden önce KİPTAŞ’ın 24 senelik sürecinde yalnızca 1600 riskli konut yıkıldı. Biz 4.5 senede 2 bin 530 bina yıktık. Söz konusu bu sürecin hızlanması için de merkezi yönetim dahil olmalı? Kamu bankaları finansal destek sunmaz ise sürecin altından kalkmak mümkün değil. Bu nedenle kamu bankalarının sürece dahil edilmesini istiyoruz.
-Şehirde ‘tabutluk’ denilen her an yıkılabilecek 1553 çok riskli bina olduğu belirtiliyor. Hemen yarın yıkılmaları gerekmiyor mu? Buna kim engel oluyor?
Bu İstanbul Büyükşehir Belediyesi'nin hızlı tarama testinden geçen 35 bin için geçerli. Yapılan taramalarda 1553 bina E sınıfı çıktı, acil bir şekilde dönüşmeli. Şehrin tamamı taransa 200 bin bina ile 1.8 milyon konutun çok riskli çıkacağını tahmin ediyoruz. Bunlardan 178 tanesi yıkıldı. 96 bina için de resmi süreç devam ediyor. Diğerleri için uzlaşı henüz sağlanamadı. Biz yurttaşlara konutunun E sınıfı çıktığını bildiriyoruz. KİPTAŞ değil herhangi bir şirketle de anlaşabilirsiniz diyoruz fakat bu anlaşma sağlanamazsa bir şey yapamıyoruz. Şimdi süreci hızlandırmak amacıyla ilçe belediyelerini devreye sokmaya çalışıyoruz. Bir iki ay içinde protokoller imzalanır. Yaklaşım verileri bile zaten çok korkunç.
BOŞ YAPILAR İÇİN MERKEZİ YÖNETİM DEVREYE GİRMELİ
-Mali destek kampanyası kapsamında konutunu yenilenenlere oturmaları için Bayrampaşa’da konut sağlanacağını açıkladınız. Bu herkes için geçerli mi?
Evet mali destek paketinden yararlananlar için geçerli. Bunun dışında daha geniş çözüm önerileri de var. Mega kent İstanbul’da ciddi bir boş yapı stoku bulunuyor. IPA’nın çalışmalarına göre söz konusu bu sayı en az 450 bin. Riskli birimlerde oturanlar için bu boş evler kiralanabilir. Gelir getirsin diye vatandaş bir konut almış fakat güvenilir bir kiracı bulamıyor, boş tutuyor. Merkezi yönetim yeni ev üreteceğine devreye girse konut sahibi güvenerek kiralayabilecek. Bu aynı zamanda kiralık ev fiyatlarını da regüle eder. Yeni sistemde KİPTAŞ adına kiralamalar yapacağız. Konutu dönüşenleri bu süreçte bu konutlara yerleştireceğiz. Ayrıca zaten mevcutta riskli konutu dönüşen herkese İstanbul Büyükşehir Belediyesi 7 bin lira kira yardımı yapıyor. Emekli ise bu yardım 9 bin lira.
-“Hızlı tarama testine başvurdum ama kimse gelmiyor” diyen de çok. Neden?
Birincisi yoğunluk. Kahramanmaraş depreminden sonra söz konusu bu test için talep çok arttı. 160 bin başvuru var. Biliyorsunuz bu ücretsiz bir test. Fakat binadaki bir konut sahibi de engel oluyor. Daire içine almayınca yapacak bir şey yok. Biz bu süreci hızlandırmak için STK’larla odalarla iş birliği yaptık. Eğitime başladık.
-Kentsel dönüşüm başvurusu en çok hangi ilçelerden geliyor?
Eski binaların en yoğun olduğu E-5 altı kesimden geliyor. Hem Anadolu hem Avrupa yakasından. Kadıköy’den de geliyor. Onun da sebebi en düşük borçlanma oranı orada. Kat hakkı ve daire fiyatlarının yüksek oluşu sebebiyle. Bakırköy’de planı değişikliği oldu. İmar ile ilgili yapılaşma hakkı olanların borcu düşüyor. Her yerde imar artarsa bu borçlanma düşer elbette fakat bu sürdürülebilir bir şey değil. Örneğin Fikirtepe’nin durumu. En hızlı çözüm de boş yapı stoğunu kullanmak. Merkezi yönetim radikal kararlar alarak yapmak zorunda. Bunu tek başına yerel yönetimler yapamaz. 99 yılındaki depremin üzerinden 25 sene geçti. Yapıların hala yüzde 70’i riskli. Çünkü siyasi kaygıyla hareket ediyor yöneticiler. Deprem neden şimdi beka sorunu oldu. Siyaset denilen şey bu. Merkezi ve yerel yönetim birlikte hareket edip tek bir şey söylese yurttaş daha kolay ikna olur.
GÜNGÖREN, BAĞCILAR’DA UZLAŞMAK ÇOK ZOR
-Kentsel dönüşümde en büyük sıkıntı nerede hangi ilçelerde?
Güngören ve Bağcılar’da uzlaşma çok zor. Çünkü borçlanma miktarları yüksek çıkıyor. Gelir düzeyi düşük bölge. Bu sebeple mali destek paketinden en çok bu bölgeler faydalanacak.
-Hanede kaç kişi yaşarsa yaşasın yine aynı yardımı yapıyorsunuz. Burada bir eşitsizlik yok mu?
Bizim için hane geliri ile beraber yapının riskli olup olmadığı önemli. Ailenin bir veya üç çocuğu mu var ona bakamıyoruz. Fakat bu kıymetli bir öneri. Değerlendirilebilir. Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın “Yarısı bizden” kampanyası gibi önce başvuran önce başlar gibi bir mantığımız olamaz. 900 bin TL'ye yaparız dediler. 1 milyon başvuru var. Ama yapılan yok. Metre karesi 25 -27 bin TL arası yapıyoruz. 24 ay sıfır vadeli olarak ödeniyor. Uzun vadeli borçlanmak isterse banka kredisi kullanabilir. Fakat çok yüksek. İşte burada kamu bankaları devreye sokulmalı.
-Büyükçekmece ve Küçükçekmece gibi zemini zayıf, eski konut ve faya da yakınlık gibi üç riski birden barındıran ilçeler için planınız var mı?
Bu bölge için acil eylem planları geliştirilmesi gerekiyor. Ciddi bir nüfus etkileniyor. Bölge bazlı etüt edilmeli. İlçe belediyeleri de devreye girdiği zaman belki daha kolaylaşacak.
-Mega kent İstanbul’da en sıkıntılı bölgeler arasında Şişli, Beyoğlu, Beşiktaş, Kadıköy çarşı bulunuyor. Bunlar bitişik nizam konutların olduğu ilçeler. Bu bölgeler rant da sağlamadığı için giderek sahiplerinin terk ettiği, yerine gelen daha yoksul kiracının da bir şey yapamadığı çöküntü alanlarına dönüşüyor. Peki bu nasıl çözülecek?
Ada bazlı anlaşmalar bunun için bir çözüm. İmar artışı çözüm olamaz. O beraberinde daha büyük sorunları da getiriyor. Yurttaş söz konusu sürece dahil olmak zorunda. Sonuçta eskimiş bir malınızı yenilemek istiyorsunuz. Kamu otoritesi de bunu teşvik edip önünü açmalı.
MALİ DESTEK PAKETİ YENİLENEN KONUTUN 80 METREKARELİK KISMINI KARŞILAYACAK
Pakete ilişkin birkaç soru ve cevapları
-Oturduğu riskli konutun dönüştürülmesini isteyen birim “daire veya dükkan” sahibi bir kişi İstanbul Yenileniyor Mali Destek Paketi için başvuru yapabilir mi?
1999 yılı öncesi inşa edilmiş olması şartıyla binada yüzde 50+1 uzlaşma sağlanmış ise KİPTAŞ ile anlaşma yapılabilir.
Mali destek şartları nedir?
- İstanbul Yenileniyor kapsamında uzlaşmanın sağlanmış olması gerekiyor.
- Hane halkı toplam gelirinin 3 asgari ücretin altında olması gerekiyor.
- Hane halkınınn İstanbul il sınırı içerisinde herhangi bir taşınmazı bulunmaması gerekli.
- *İstanbul ili sınırları dışında hane halkının başkaca bağımsız bölüm nitelikli taşınmazı bulunmaması gerekiyor.
- İstanbul ili sınırları dışında, herhangi bir bağımsız bölümde hisseli tapu sahibi olan hane halkının yüzde 50 ve daha az hisse sahibi olması (Tarımsal vasıflı mülkiyetler taşınmaz sahipliği olarak sayılmayacak.) kişiler yararlanabilecek.
- Söz konusu bu paket, yenilenecek olan konutun yalnızca 80 metrekarelik kısmı için geçerli olacak. Sadece konutlar için geçerli olacak.
- Yenilenen konut 5 sene süre ile satılamayacak.
Mali destek ne kadar?
- Hak sahibinin hane halkı aylık net gelirinin en fazla net 2 asgari ücrete eşit ya da daha altında olması halinde borçlanma bedelinin yüzde 60’ı, aynı şartlarda emekli ise %65’inin ödemesi gerçekleştirilecek.
- Hane halkı geliri en fazla net 3 asgari ücrete eşit ya da altında olması halinde borçlanma bedelinin yüzde 40’ı, aynı şartlarda emekli ise yüzde 45’i kadar verilecek.
