Kirayı elden ödeyenlere ceza yolda: Elden kira ödeme cezası nasıl hesaplanacak? 

Maliye, Gelir ve Kurumlar Vergisi mükellefi olsun veya olmasın konutunu ya da iş yerlerini kiraya verenler ile kiraya tutanların kira bedellerinin elden ödemesine ceza kesecek. 

Gerçek Gündem köşe yazarı Sabri Arpaç, bugünkü köşesinde 'Kirayı Elden Ödeyen Kiracı ve Ev Sahiplerine Vergi Cezası' konusunu kaleme aldı. Buna göre, kira bedellerinin ödenmesi kapsamında, ödemelerin; banka şubeleri ile PTT kanalı ile yapılması zorunlu duruma getiriliyor. 

DÜZENLEMENİN AMACI NE?

Sabri Arpaç, söz konusu yazısında bu düzenlemeye uymayanlardan işleme konu tutarın yüzde 10’u oranında özel usulsüzlük cezası kesileceğine dikkat çekti ve şunları söyledi: 

"Kesilecek cezanın mükellefiyet durumuna göre; 20 bin, 10 bin ve 5 bin liradan düşük olamayacağı, bir takvim yılı içinde kesilecek özel usulsüzlük cezası toplamının en çok 20 milyon TL olabileceğine ilişkin düzenleme yapılıyor."

213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun mükerrer 257’nci maddesinin birinci fıkrasının 2 numaralı bendiyle Hazine ve Maliye Bakanlığı’na, mükellef ve mükellef olmayanlara, vergileme işlemleri ile ilgili tahsilat ve ödemelerini banka, benzeri finans kurumları ya da posta idarelerince düzenlenen belgelerle tevsik etmeleri zorunluluğunu getirme ve bu zorunluluğun çerçevesini ve uygulamaya ilişkin usul ve esaslarını belirleme yetkisi tanıyor. 

Sabri Arpaç, Bakanlığa verilen bu yetkiye istinaden, Gelir ve Kurumlar Vergisi mükellefleri ile herhangi bir mükellefiyet kaydı olmayanların yaptıkları iş yeri ve konut kiralama işlemlerine ilişkin yapılacak tahsilat ve ödemelere yeni düzenleme getirildiğini söyledi. 

BELGELENDİRME ŞARTI

Sabri Arpaç, konut ve iş yerlerini kiraya veren ve bunları kiralayanların, kira bedeline ilişkin tahsilat ve ödemelerini bankalar ya da Posta ve Telgraf Teşkilatı Anonim Şirketi yani PTT tarafından düzenlenen; makbuzu ve banka dekontu belgelerini saklayarak herhangi bir inceleme ve sorgulama esnasında belgelemeleri gerektiğine vurgu yaptı. 

Özellikle tatil yerlerinde ve büyük şehirlerde haftalık, günlük veya benzeri kısa süreli kiralamalar için de banka ve posta belgelerinin ibraz edilmesinin zorunlu olduğunu aktaran Arpaç, şu açıklamada bulundu:

"Bu zorunluluğa uymayan kiracı ve kiraya verenler yukarıda açıklandığı gibi mükellefiyet şekillerine göre ceza ödemek zorunda kalır. Konut ve iş yerini kiraya veren ve bunları kiralayanların; kira bedeline ilişkin, mahkeme ve icra yoluyla veya aynî yani mal ve hizmet karşılığı şeklinde gerçekleştirdikleri tahsilat ve ödemeler belgelendirme zorunluluğu kapsamında yer almıyor."

Bir ya da birden fazla gayrimenkule hisseli olarak kiralanması durumunda da kira bedelinin tamamının kiraya verenlerden birisine bankalar veya PTT aracılığıyla ödenmesi halinde, belgelendirme zorunluluğu yerine getirilmiş kabul ediliyor. 

Bankalar veya PTT aracı kılınmak suretiyle; para yatırma, havale, EFT, çek, banka ve kredi kartı gibi araçlar kullanılarak gerçekleştirilen tahsilat ve ödemeler karşılığında dekont veya hesap bildirim cetvelleri düzenlendiğinden bu belgeler tevsik edici belge şeklinde kabul ediliyor. Aynı şekilde bankaların internet hesapları üzerinden IBAN üzerinden yapılan ödeme ve tahsilatlar da belgelendirme de geçerli sayılıyor. 

CEZA NASIL UYGULANACAK? 

ÖRNEK 1: Bay (A) konut kira gelirini beyan etmekten dolayı gelir vergisi mükellefidir. Vergi mükellefiyeti bulunmayan (B)’ye aylık 20 bin TL’ye kiraya vermiştir. Kasım ayına ait kirayı elden ödediği tespit edilmiştir. Buna göre; mükellefiyeti bulunan kiraya veren (A) ve mükellefiyeti bulunmayan kiracı (B)’ye 213 sayılı Kanunun mükerrer 355 inci maddesinin birinci fıkrasının (3) numaralı bendine göre;

-Elden tahsil edilen ve ödenen 20.000 TL kira tutarı için bu tutarın yüzde 10’u oranında hesaplanan (20.000 TLx0,10=) 2.000 TL ceza tutarı, 2024 yılına ilişkin belirlenen asgari ceza tutarı olan 5.000 TL’nin altında kaldığından, (A) ve (B)’ye ayrı ayrı Kasım ayı için (1x5.000=) 5.000 TL özel usulsüzlük cezası kesilecektir.

Ancak kiracı (B) ödemenin tevsik zorunluluğuna uymadan yapıldığını, ödemeyi takip eden beş iş günü içerisinde kendiliğinden Vergi Dairesine bildirdiği için kiracı (B)’ye özel usulsüzlük cezası kesilmeyecektir.

ÖRNEK 2: Sahibi olduğu konutu kısa süreli olarak günlük, haftalık veya aylık olarak kiraya veren ve bu faaliyeti nedeniyle işletme hesabı esasına göre defter tutan ticari kazanç mükellefi (C), 2024 yılının Eylül ayında on beşer günlük konaklayan müşterileri (D) ve (E) kişilerinin her birinden 60.000 TL kira bedelini peşin olarak elden tahsil etmiştir. Buna göre;

-Elden yapılan kira ödemeleri nedeniyle tevsik zorunluluğuna uyulmadığından kiraya veren ticari kazanç mükellefi (C)’ye 213 sayılı Kanunun mükerrer 355’nci maddesinin birinci fıkrasının (2) numaralı bendine göre, müşteri (D) ve (E)’ye ise ayrı ayrı olmak üzere, 213 sayılı Kanunun mükerrer 355 inci maddesinin birinci fıkrasının (3) numaralı bendine göre özel usulsüzlük cezası kesilecektir.

-Buna göre; kiraya veren (C)’ye, her bir işlem için ayrı ayrı olmak üzere, elden tahsil ettiği 60.000 TL kira tutarlarının yüzde 10’u oranında hesaplanan (60.000 TLx0,10=) 6.000 TL ceza tutarı, 2024 yılına ilişkin belirlenen asgari ceza tutarı 10.000 TL’nin altında kaldığından toplamda iki işlem için 20.000 TL tutarında özel usulsüzlük cezası kesilecektir.

-Müşteri (D) ve (E)’ye her birine ise elden ödedikleri 60.000 TL kira tutarının yüzde 10’u olarak hesaplanan ve asgari ceza tutarı üzerinde kalan (60.000 TLx0,10=) 6.000 TL tutarında özel usulsüzlük cezası kesilecektir.

Söz konusu ceza tutarları, öteden beri tevsik zorunluluğu kapsamında olanlara, 7524 sayılı Kanununla yapılan düzenlemeden önce mükellef olmayanlara ise bu tebliğin yayımı tarihinden itibaren uygulanacaktır.

Son bir yılda arazi fiyatları yüzde 124, altın yüzde 90, dolar ise yüzde 29 arttı!

TOKİ'den yeni konut satışı! Satışa çıkacak ve taksitleri 6 yıl sürecek olan konutlar hangi illerde?

Kredi kartı borç yapılandırması hesaplama detayları! 50 bin ve 100 bin TL borcu olanlar ne kadar aylık taksit ödeyecek?