Klazomenai Antik Kenti'nde kazılar devam ediyor!
Batı Anadoluda MÖ 1050-300lü yıllarda hüküm süren İon Medeniyetinin on iki kenti arasında bulunan İzmirin Urla ilçesindeki Klazomenai Antik Kentinde 30 yıldır süren kazı çalışmaları kapsamında, Karantina Adasında ilk kez kazı başlatıldı
Batı Anadoluda MÖ 1050-300lü yıllarda hüküm süren İon Medeniyetinin on iki kenti arasında bulunan İzmirin Urla ilçesindeki Klazomenai Antik Kentinde 30 yıldır süren kazı çalışmaları kapsamında, kentin merkezi konumunda bulunan Karantina Adasında 26 yüzyıl öncesinin tarihi kalıntılarının ortaya çıkarılması için ilk kez kazı başlatıldı.
Felsefe ve mimari alanda ileri olan, Thales, Anaximandras ve Anaximanes
gibi filozoflar yetiştiren Batı Anadoluda M. Ö. 1050-300lü yıllarda hüküm süren
İon Medeniyetinin oniki İon kenti arasında anılan İzmirin Urla ilçesindeki
Klazomenai Antik Kentide, Kültür ve Turizm Bakanlığı ile İzmir Valiliğinin
desteğiyle 1981 yılından bu yana süren kazı çalışmalarına yeniden başlandı.
Hitit Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölüm Başkanı Prof.
Dr. Yaşar Ersoyun başkanlığında, Hitit, Ege, Ankara, Mersin, Dokuz Eylül ve Orta
Doğu Teknik üniversitelerindeki 20 akademisyen, 30 da bölgedeki işçilerden oluşan
50 kişilik kazı ekibiyle yürütülen çalışmalarda, İon Medeniyetinin bölgedeki
kalıntılarının aranmasına devam edilecek. Ekim ayına kadar devam edecek
çalışmalar kapsamında bu yıl ilk kez, Klazomenai Antik Kentinin merkez yerleşimi
konumunda bulunan, günümüzde de Karantina Adası olarak adlandırılan 30 hektarlık
yarım adada kazılara başlandı.
Pers Savaşları sonrasında İskenderin hükümdarlığındaki yerleşimi
yansıtan tarihi kalıntılar ve belgelere göre, Milattan Önceki dönemde ticari
taşımacılık gibi çeşitli nedenlerle seferden dönenlerin salgın hastalıklara karşı
sağlık kontrolleriyle tedavilerinin yapıldığı kabul edilen, bu nedenle günümüzde
haritada yerini Karantina Adası adıyla alan yarım adada, yüzeyde kalıntılarla
antik tiyatro, mabed ve teras bölümlerinin ortaya çıkarılması sağlanacak.
-26 YÜZYIL ÖNCESİNİN İZLERİ-
Urla-Klazomenai Antik Kenti Kazı Başkanı Prof. Dr. Yaşar Ersoy, yürütülen çalışmalara ilişkin yaptığı açıklamada, Karantina Adasının,
arkeolojik ve antik kaynak verilerine göre Klazomenai Antik Kentinin Klasik
Dönem ve sonrasında merkezinin konumlandığı ada olduğunu, bölgenin eldeki
bilgilerle MÖ 500lü yıllardan, Geç Roma Dönemine kadar iskanın bulunduğu yeri
oluşturduğunu söyledi.
Antik kaynaklarla, İskenderin Perslerle yürüttüğü askeri seferlerin
ardından adayı ana karaya yığma ve suni yolla birleştirdiğini bildiklerini
anlatan Ersoy, Klazomenainin 30-35 hektarlık bölümünün Karantina Adasında
bulunduğunu, adanın ticari taşımacılık ve tarım alanı olarak da kullanıldığını
bildirdi.
Kazının, adanın yamaç bölümünde yüzeyde bulunan tiyatro kalıntılarının
arkeologlar ile işçilerin temizleme ve açma çalışmalarıyla başladığını dile
getiren Ersoy, şu bilgileri verdi:
"Buradaki çalışmalarımız kapsamlı olarak ilk kez bu yıl başlıyor. Bu
seneki çalışmalarda, artık Klasik Dönem sonrası Urladaki bu antik kentin
tarihsel sürecini ve mimari izlerini daha anlaşılır kılmak hedefimiz olacak. Daha
önce bir dizi test açmalarıyla buradaki iskanın tarihini anlamaya yönelik
çalışmalar yürüttük. Bir Roma villasının belli bölümlerinin açığa çıkarmıştık. Bu
yıl ki çalışmalarla da adadaki mimari izlerin plana işlenmesine, birbirleriyle
olaran konumlarını anlamaya çalışacağız. Buradaki tarihin izlerinin ne kadarının
bize, günümüze ulaştığını anlamaya çalışacağız."
Tarihi sterilizasyon ünitesi gibi halen ayakta bulunan kalıntılar
nedeniyle Karantina Adasında, İzmirin güçlü bir ticari bir kent ve körfez
girişi olması konumu itibariyle antik dönemde gemilerle ticari taşımacılık ve
savaşlar için çıkılan seferlerden dönenlere hastalık ve salgın kontrolü
yapıldığını yineleyen Ersoy, bölgenin özellikleri ve kazılarla hedeflediklerini
şöyle anlattı:
"Adada sterilizasyon üniteleri var. Bütün sistem hala ayakta. Karantina
adı buradan geliyor. Adadaki iskan, bildiğimiz kadarıyla yaklaşık 2 bin 600
seneye öncesine gidiyor. Buranın 2 bin 600 senelik geçmişi var. Adanın açığındaki
diğer küçük adalarda da tarım yapılmış. Klazomenai Antik Kenti, karadaki ve
adalarında kırsal alanlarıyla ilginç ve İzmir körfezinde stratejik bir konuma
sahip. Kazılarda, yamaçtaki oyuntunun içine yapıldığı muhtemel olan tiyatronun ne
şekilde, hangi izleriyle günümüze ulaştığını görmek olacak. İzlerin hangi
durumda, ne şekilde korunduğunu bilmiyoruz ama bu seneki kazılar bunu
açıklayacaktır. Kentin en ucundaki yamaçtaki yükseltide de Athena Mabedi
bulunuyor. Onun izlerini biliyoruz. Adanın Doğu sahilinde rüzgardan uzakta
görkemli, sivil yapıların bulunduğunu da biliyoruz. Onların da tespitini
yapacağız. Yapacağımız çalışmalarla belgeleri verileri toplamak mümkün
olacak."
Binlerce yüzyıl öncesine ait medeniyetlerin yaşadığı dönemleri ve antik
tarihi gün yüzüne çıkarmak için sürdürülen Urla-Klazomenai Antik Kentindeki
kazılara bu yıl Kültür ve Turizm Bakanlığınca artırılan ödenekle 150 bin lira
ayrıldığı da belirtildi.
AA