Kocaeli'deki Hereke Köşkü ihtişamını koruyor!

Ünü dünyaya yayılan ipek halıları görmek isteyen Alman imparatorunun 1898'de Hereke'ye gerçekleştirdiği tarihi ziyaret dolayısıyla hayata geçirilen ahşap köşk, zamana direniyor.

Kocaeli'de, Alman İmparatoru Kaiser 2. Wilhelm'in Hereke ziyareti dolayısıyla 1898 yılında yapılan tarihi köşk, aradan geçen yıllara rağmen ilk günkü ihtişamını koruyor.

Anadolu Ajansı muhabirinin derlediği bilgilere göre, ünü dünyaya yayılan ipek halıların üretildiği fabrikayı görmek isteyen 2. Wilhelm'in 1898'deki Hereke ziyareti için inşa edilen tarihi yapı, sanayi kentinin taşınmaz kültür varlıkları arasında önemli bir yere sahip.

Kocaeli'nin turizmine katkı sağlayan Wilhelm Köşkü, yerli ve yabancı ziyaretçilerin de ilgisini çekiyor.

Alman İmparatoru 2. Wilhelm ve eşi Augusta Victoria'nın Hereke ziyaretinin hemen öncesinde Yıldız Sarayı marangoz atölyelerinde hazırlanan ve şimdiki yerine bir günde kurulan köşk, mimari yapısı ve iç tefrişatıyla büyük hayranlık uyandırıyor.

Tekne yapım yöntemiyle metal çivi kullanılmadan bütünüyle ahşap konstrüksiyonla yapılan köşkte ilginç bir tasarım özelliği olarak gerek deniz gerekse kara tarafına açılan bir çok kapı bulunuyor.

Dışta ortada hafif eğimli bir çatı ve iki yandaki kubbeleriyle simetrik bir kuruluşa sahip olan Kocaeli'deki Hereke Köşkü, giriş mekanı, salon ve oda olmak üzere üç bölümden meydana geliyor.

Altın varak ve renkli kalem süsleriyle bezeli duvarlar ve tavanlar, içeri girer girmez ziyaretçilerini de etkisi altına alıyor.

Ara geçişlerin çift kanatlı kapılarla sağlandığı mekanların tefrişinde, Hereke dokuması halılar ve ipekli döşemelik ve perdelikler dikkat çekiyor. İmparatorun ziyaretleri sırasında kaldığı Şale Köşkü tarzında olan köşkün döşemelerinin hepsinin, Hereke fabrikasında üretildiği belirtiliyor. Salonda yer alan döşemeler, ağırlıklı olarak kırmızı ve yeşil renklerden meydana geliyor.

Saraylardan getirilen eşyalarla döşenen köşkün salonunda bulunan koltuk takımının ise 20. yüzyıl başlarında yapılmış olduğu değerlendiriliyor. Dekorasyonunda Avrupa ülkelerinden gelen birbirinden değerli eşyaların da kullanıldığı köşkte yer alan piyano, çini soba ve vazolar, imparatorluğun son yıllarının ince beğenisine tanıklık etme imkanı sağlıyor. Gül ağacından yapılan sehpa da zerafetiyle dikkati çeken eşyalar arasında ye alıyor.

Milli Saraylar Tablo Koleksiyonu'ndaki  52/1949 envanter numaralı İ. Baldasar imzalı suluboya resim, köşkün orijinal görünümüne ilişkin önemli bir belge niteliği taşıyor.

1898'de Haydarpaşa'dan kalkan özel bir trenle Hereke Fabrikası'na gelen ve fabrikaya dünyada eşi olmadığı belirtilen ipek zararlısı böcek koleksiyonu armağan eden imparatorun bu ziyareti, Türk Ansiklopedisinde şu şekilde anlatılıyor:

"2. Wilhelm, istasyondan itibaren yerlere serilen halılar üzerinden geçerek köşke gelmiştir. Burada kendisine imparatoriçeye ve maiyetine nadide ipekli kumaşlar, halılar hediye edilmiştir. İmparatoriçe, halı dokuyan Münevver, Binnaz ve Emine adlı üç kız çocuğuna birer altın iğne hediye etmiştir. İmparatorun bu seyahatine Müşir Şakir Paşa, Hariciye Nazırı Tevfik Paşa, Yaver-i Ekrem Müşir Komhorter Paşa, Berlin Sefiri Tevfik Paşa, yaverlerden Ahmet Ali ve nazır paşalarla teşrifatçı İbrahim Bey katılmıştır."

"İzmit Körfezi'nin kıyısında beyaz bir kuğu"

Tarihçi yazar Volkan Şenel, Anadolu Ajansı muhabirine yaptığı açıklamada, 19. yüzyılın ikinci yarısında Osmanlı sanayisinin önemli bir ipekli dokuma ve halı fabrikası olarak öne çıkan Hereke Fabrika-i Hümayun'un Avrupa'daki yarışma ve sergilerde kazandığı ödüllerle dikkat çektiğini belirtti.

Osmanlı ile ilişkileri geliştirmek için 1898'de İstanbul'a gelen Alman İmparatoru 2. Wilhelm'in bu fabrikayı görmek için Hereke'ye günübirlik bir gezi planlandığını anlatan Şenel, Kocaeli tarihi açısından da oldukça önemli olan bu gezi kapsamında, imparatorun dinlenmesi için mini bir köşk yapıldığını söyledi.

Şenel, İstanbul'da 3 haftaya yakın bir süre içerisinde özel bir ahşap malzemeyle inşa edilen köşkün Hereke'de fabrikanın bahçesindeki denize sıfır bir noktada çivi kullanılmadan kısa süre içerisinde monte edildiğini belirterek, İstanbul dışında inşa edilen köşkün, tarihçiler tarafından "İzmit Körfezi'nin kıyısında beyaz bir kuğu gibi duran yapı, beyaz bir abide" olarak tarif edildiğini söyledi.

Köşkün içinin Hereke Fabrika-i Hümayun'da dokunan özel halılar ve ipekli kumaşlarla tanzim ve teşrif edildiğini söyleyen Şenel, "Ayrıca çok güzel kalem işlerinden süslemelerle yapının içerisinin bezenmiş olduğunu görüyoruz. İstanbul'daki saraylardan bazı özel mobilyalar ve eşyalar getirilmiş. Dikkat çeken eşyalar arasında, İstanbul'daki saraylardan getirilen çok güzel çini işlemeli bir soba var. Yine sehpalar ve masalar gibi çok özel eşyaların köşk içerisinde kullanıldığını görüyoruz." şeklinde konuştu.

Tarihçi yazar Şenel, Türkiye'ye gelen turistler içerisinde en büyük kitlelerden birini de Alman turistlerin oluşturduğunu söyleyerek "Bu yönüyle de özellikle İstanbul'un yanı başında yer alan ve Alman tarihi açısından da çok önemli bir yeri olan bu köşkün, Alman ziyaretçilerin ilgisini çekebileceğini düşünüyorum. Zaten son zamanlarda bu ziyaretlerin çoğaldığını görüyoruz. Tur firmaları gezi rotalarına burayı da ekleyebilirler." dedi.

Şenel, bir imparator ve imparatoriçenin konaklaması için özel olarak hayata geçirilen yapının, sanat ve mimarlık tarihi açısından da özel bir öneminin olduğunu sözlerine ekledi.