Konut alıcılarının banka kredisi kullanma oranı azaldı!

Güneş Gazetesi yazarlarından Mehmet Canıtatlı bugünki yazısında konut alıcılarının banka kredisi kullanma oranının azalması sonucu firmaların kampanyalarını değerlendirdi.

Türkiye’de markalı projelerden konut alanların banka kredisini seçme oranı faizlerin yüksek seyri nedeniyle azalıyor. Tüketicinin konut ihtiyacına cevap verme yarışına giren firmalar farklı alım seçenekleriyle piyasayı canlı tutmaya çalışıyor.

Müşterilerine peşin alımlarda yüzde 10-20 arasında indirim, bir yıl öteleme, peşinatı bölme, kiracıyı bulma ve balon ödemeli seçenekler sunan firmalar, yaz döneminde senetli ya da faizsiz seçeneklere ağırlık vermeye başladı. 

SENETLE SATIŞ

İşte faize inat farklı seçeneklerle tüketicileri konut sahibi yapma seferberliğinde olan firmaların sunduğu imkânlar; konut edinmede finansal kaynak olarak bilinen bankadan uzak duranlar son yıllarda inşaat firmalarının senet seçeneğine yöneldi. Senetli alımı tercih edilmesi stokların eritilmesinde büyük rol oynuyor. Yıllık ortalamada senetli satış oranı yüzde 50’yi geçerken uzmanlar şu tavsiyelerde bulunuyor: 

Riski değerlendirin

’’Alışverişte ‘güven’ faktörü başta geliyor. İlk adımda senetle konut almak müşterinin lehine, inşaat firmasının aleyhine görünüyor. Ancak senetle alanlar, firmanın rizikosunu da üstleniyor. Bu nedenle şirketin referansı ve verimliliği büyük önem kazanıyor.Nakit akışı düzgün olmayan inşaat firmasının projesine girenlerin aldığı risk, yüksek faizle konut alımına imza atanlardan daha fazla oluyor. 

Yapı ruhsatına dikkat

Bu arada yapı ruhsatı alınmadan konut satışı yapılamıyor. Zaman zaman banka garantörlüğünün olmadığı projelerde öne çıkan senetle ev satışına imza atmadan önce profesyonel danışmanlık desteğinin alınmasında yarar var.’’

Güven esaslı alışveriş

Senetle yapılan alışverişlerin güvene dayalı bir süreç olduğunu dile getiren SATYA İnşaat Yönetim Kurulu Başkanı Yılmaz Aydoğan, dairenin bedelinin yüzde 40’ının ödenmesi sonrası geriye kalan meblağın senet halinde düzenlenmesinden tüketicilerin kârlı çıktığını söyledi. Aydoğan, müteahhitlerin müşteri taleplerini karşılarken bankalarla olan faize dayalı beklentilerden arınmış bir alışverişin her iki tarafa da yarar sağladığını kaydetti.AKZİRVE Gayrimenkul Ceo’su İbrahim Maasfehde, satışa sundukları Strada projesinde tüketicinin talebini dikkate alarak senet seçeneğine yer verdiklerini, bu yolla alım yapanların oranının yüzde 60’ı geçtiğini dile getirdi.

Bu kampanyalar kazandırıyor 

Ağırlıklı olarak büyük şehirlerdeki markalı konut projelerinde sıfır faiz, uzun vade ve peşin alıma büyük indirim seçeneklerinin yer aldığı kampanyalarda aranılan güvenin adresleri TOKİ, Emlak Konut ve Kiptaş oluyor. Zaman zaman büyükşehir belediyelerinin konut üretimi yapan şirketlerinin de uyguladığı kampanyalarda tüketici arzu ettiği konutun sahibi olabiliyor. Bu şirketlerin özellikle dar ve orta gelir gruplarına hitap eden kampanyaları son aylarda büyük ilgi görüyor.

NAKİTTE KISA VADE

Birçok firmanın başvurduğu bu seçenekte konutun toplam bedelinin yüzde 50’sinden fazlasını cebinde bulunduranlara geriye kalan meblağ için 8 ile 12 ay arasında vade farksız imkân sunuluyor. Banka işlemlerine gerek kalmayan bu seçeneğin en büyük avantajı ise tüketicinin gelecek zamlardan etkilenmemesi oluyor.

Cazip seçenekler

Yılın son çeyreğinde maliyet artışı nedeniyle konutlara zam gelebileceğini belirten sektör temsilcileri, müşterileri satış ofislerine çekme yarışında. Geçtiğimiz aylarda faizi sıfırlayan inşaat şirketleri, nakit sıkıntısı yaşayanlar için de peşinatı ortadan kaldırdı. Bankaların faiz oranlarına alternatif olarak senetle ödeme planı sunan şirketler, peşin alımlarda da yüzde 20’ye varan indirim imkânı sunuyor. Kredisi kullanmak istemeyen alıcıılar için de kişiye özel ödeme planları çıkarılıyor. 

Referandum sonrasında Ramazan ayı ile ertelenen işler bir bir yoluna girmeye başladı. Piyasanın önde gelenleri eylül ayından itibaren farklı ve yaratıcı kampanyaları birbiri ardına başlatmayı planlıyor. Bu tarz kampanyaların satış hızına ve proje bilinirliliğine göre etkili olduğunu dile getiren emlak uzmanları, en olumlu yansıma bulan modellerin başında faizin yer almadığı seçenekler olduğunu söylüyor. 

PEŞİNATLAR DA KALKTI 

Yaz aylarında inşaat şirketlerinin kampanya yarışı da hızlandı. Birçok projede peşinat ve faizler sıfıra çekilirken, taksitler anahtar teslimine kadar erteleniyor. Ev almayı cazip hale getiren inşaat şirketleri, peşin ödemelerde indirime gidiyor.

Parası cebinde olanlar için sunulan bu imkân sayesinde, vatandaşlar konutlarını diğer sakinlere göre yüzde 25’e varan oranlarda indirimli satın alabiliyor. Özellikle Emlak Konut GYO’nun geçen yıl başlattığı ‘Güçlü Türkiye – Güçlü Gayrimenkul’ kampanyasında uyguladığı kampanyada önemli yer tutan peşin ödemeye indirim seçeneği büyük ilgi görmüştü. Şirketin çözüm ortaklarıyla birlikte benzer bir uygulamayı bu yılın son çeyreğinde de hayata geçirmesi bekleniyor.

Merkezi Bankası'nın geçtiğimiz aylarda faiz oranlarını aşağıya çekerek piyasalara ve sektöre güven vermesinden rahatsız olan kesimler mevduat faizleri üzerinden yeni bir dalga oluşturmaya çalışsa da sağduyulu bankalar psikolojik sınır olan yüzde 1’in altında kalarak konut finansmanına katkıda bulunuyor. Bazı bankalar da şirketlerle imzaladıkları özel anlaşmalarla tüketiciden sadece dosya masrafı alarak sıfır vade farkıyla kredi ihtiyacını karşılıyor.

Ağırıklı olarak şirket alımlarında öne çıkan barter uygulaması zaman zaman bireysel alışverişlerde de değerlendirilmeye başlandı.Bu yolla yapılan alışverişin sonucunda her iki tarafın da memnun olması gerektiğini söyleyen Avrasya Barter Yönetim Kurulu Başkanı Murat Doğanay, yapılacak uzman incelemeleri sonucu koşulsuz memnuniyet odaklı bir sonuca varmak mümkün. Doğru müşteriye doğru emlak, doğru fiyat ve yüksek memnuniyet üzerine odaklanılırsa sonuç alınır. Biz, tüm müşterilerimizin ihtiyaçlarını dinliyor ve olası en uygun alternatifi sunmak için çabalıyoruz” dedi. 

Konut üreticileri piyasadaki belirsizlik bulutlarının dağılmaya başlamasından oldukça umutlu görünüyor. Bugünlerde öne çıkan satış tercihlerinde tüketici memnuniyetini öne çıkaran şirket yöneticilerini taktikleri ise dikkat çekici. Neler yapıyorlar? n Firmalar ilk adımda müşteriler için yüzde 1 seviyesinde olan psikolojik sınırı kendi iç finansmanları ile aşıyor. n Bankalarla anlaşıp faiz oranını bir süre de olsa sabitleme hatta sıfırlama yoluna gidenler var. n Esnek ödeme planları ile faizi minimum düzeyde tutmaya çalışanların  sayısı artıyor.  Senetli alım-satım tercihi üzerinde çalışma yapan firmaların oranında artış gözleniyor.

Faiz mayınlı alan gibi

Türkiye’de faiz avcılarının yüksek getiri havucuyla sundukları tekliflerde emeğin faiz ile hiç edildiği bir döngü söz konusu. Uzmanlar, bu döngünün kırılmasının bir yolunun da katılım bankalarının direkt tüketicileri bilinçlendirici projeler üretmesinden geçtiğini söylüyor. Bu konuda ilk adımın konut finansmanının sağlanmasında atılması, tüketiciyi yüksek faiz girdabına çekmek isteyenlerin önünü kesecektir.

Mehmet Canıtatlı / Güneş