Konut alım kararı bağımsız olabilir mi?

HaberTürk Gazetesi yazarı Yiğit Bulut, "Param var 'ev mi alayım, hisse mi'? Konut alım kararı 'bağımsız' olabilir mi?" başlıklı yazı yazdı

2211 kişiye internet üzerinden sorulan soru: Türkiye'de en iyi yatırım aracı arsa, konut gibi taşınmazlardır! Siz ne düşünüyorsunuz, bu saptama 'doğru' olabilir mi?"

Cevap aramaya geçmeden, daha önce "ilk defa kullandığım" bir kavramı hatırlatmak ve sizlerle detaylı olarak paylaşmak istiyorum...

Kavramı birlikte detaylandıralım ve "yanlış seçimlerin", "yanlış alımların" veya "yanlış zamanlamaların" değerleri nasıl düşürebileceğini özetleyen; "Finans" ve "Emlak" kavramlarını birleştiren "Finansal Emlak Danışmanlığı" kavramını sorgulayalım...

Değerli dostlar, bu detaylar sonrası aklınıza şu soru gelebilir: Emlak ile finansal kavramlarını "net olarak" birleştirebilir miyiz?

Maddeler halinde sorgulayalım:

Emlak değerlerinin "salt emlak gerçeklere dayanan" detaylardan dolayı prim yapıp yapmayacağı sorgulanabilir.
Alıma karar verildiğinde veya alım şartları sorgulanırken "ödeme, borçlanma cinsi-planı, paranın fırsat değeri, diğer piyasalarda nasıl değerlendirilebileceği" gibi detaylar sorgulanabilir.

Bir soru daha soralım: Finansal Emlak Danışmanlığı kavramı dikkate alınırsa, "klasik" emlak sorgulama kriterleri değişir mi?

Net ve kesin olarak söyleyebiliriz; çok bilinmeyenli finansal bir yapı içinde konu çok boyutlu ele alınırsa, FED harici sorgulamalar gerçekçi olmayacaktır. Daha açık yazayım; değişen ve gelişen, karmaşık hale gelen dünya düzeninde "her detay" artık "finansaldır"!

Çıkarımlar:

 1- Finansal Emlak Danışmanlığı kavramını bilmeyen bir müşterinin "emlak alım süreci" nasıl gelişir?

Odaklanma sadece "Emlak değerler prim yapar mı?" sorusu üzerinde oluşur ve "salt alım-satım farkına" dayanan senaryolar kurgulanırken, "borçlanma detayları, finans piyasalarındaki potansiyel dalgalanmalar, paranın fırsat getirişi" gibi kavramlar göz ardı edilir. Örnek: Ev almak isteyen bir dostumuz, bir emlak danışmanına (emlakçı) gider ve "fiyat, pozisyon, prim" gibi bileşenleri sorgular.

 2- Finansal Emlak Danışmanlığı kavramını bilen ve uygulayan bir müşterinin emlak alım süreci nasıl gelişir? Süreç aynen geçerlidir. Fark, diğer sürecin yani "kavramın" aynı anda devreye girmesinden kaynaklanır. Örnek: Evi bulduk, almaya da karar verdik ama dolar mı borçlanalım yoksa Euro mu? Yoksa ikisini de bir kenara bırakıp TL mi? "Kavram" devreye girdiği andan itibaren "emlak değişkenleri" ve "finansal değişkenler" aynı anda sorgulanır.

Bu çıkarımlar sonrası gelelim net sonuçlara:

Sonuç 1: Emlak değerleri kendi dinamikleri içinde tek başına değerlendirmek eksik bir yapıdır ve "kavram" devreye girmeden alınan her karar "prim sonucu yüzünüzü" güldürse bile "çok riskli" ve "eksikli" yapılardır.

Sonuç 2: Daha önceki yazılarımda "kavramı" defalarca kullandım ve sordum: Son 5 yılda Türkiye'de dolar mı, TL mi borçlananlar daha kârlı? Cevap çok zor değil. Dolardaki hareketlere rağmen, dolar bazında borçlananlar, TL ile borçlananlara göre daha az ödeme yaptılar.

 Değerli dostlar, her karar artık finansaldır! Dünyanın "karmaşık, global ve bağlantılı" olduğu bir yapı içinde "özellikle yatırım ve borçlanma" konularında "bağımsız karar" verilemez. Ev alabilirsiniz, cebinizdeki parayla değiştirebilirsiniz. Bunu "bağımsız da" görebilirsiniz. Ama emin olun, bu hareket bile "paranın fırsat değeri" dikkate alındığında "bağımsız" ve "tek başına değerlendirilebilir" değil!
HaberTürk/Yiğit Bulut