Konut alımında hikaye değişti!

Emlak sektöründe beklentiler referandum sonrası gelecek istikrar ile beraber konut satışlarının artacağı yönündeydi. Sonuçta ne oldu? Beklenilen istikrar geldi! Ya sonra? Haziran ayında hem ilk satışlar, hem ikinci el satışlar sert bir şekilde geriledi. Üstelik bu gerileme konut fiyatlarındaki düşüş ile birlikte gerçekleşti. Zira faizlerin yükselmesi ile hikâye çift yönlü değişti. Hem sermayenin getirisi arttı hem de kredi faizleri yükseldi.

Oysa konuta olan yüksek talebin ve fiyatların artışlarının başlıca sebebi sektörün yatırım kalemine dönüşmesiydi. Suni olarak yönlendirilen alternatif piyasaların kötü getirileri nedeniyle finansal birikimlerini konuta yönlendiren geniş bir kesim harekete geçti. Yıllarca artış devam etti. Yatırım için aldığınız konutun her yıl yüzde 15'den fazla artması gerekiyor ki para kaybetmeyin. Görünürde öyle bir artış olmayacak.

En önemli gösterge kira gelirleridir. Kira gelirleri, ev fiyatlarından daha hızlı değişir. Eğer bir konut için istenen fiyat, 200 aylık kira getirisinin üstüne çıkmışsa temkinli yaklaşmak gerekir. Yaklaşık 17 yıl… Bizde 30-35 yılı buldu. Ev almak yerine kirada oturmak çok daha mantıklı hale geldi. İnsan psikolojisi gereği bir kişinin yüksek fiyatla alıcı bulması bütün mahalledeki davranışı değiştir… Fiyatların normale dönmesi gecikir. Reel düşüşün görünmesi hayli vakit alabilir. Ama düşer.

Yılın başında Kredi Garanti Fonu'nun yarattığı para genişlemesi ile talepte yükseliş göründü. Ancak Türkiye artık eskisi kadar zengin üretemiyor. Konutun en önemli müşteri kitlesi zar zor ayakta duruyor. Bırakın talebi, şimdi de o kesimden satış gelmesi beklenmeli… Bakın, Türkiye'de çalışan bir insanın ortalama geliri yüzde 8-10 civarında artıyor. Ya konut fiyatları? Geçtiğimiz yıllarda artış yüzde 20'leri geçti. İnsanlar gelirinin yanı sıra birikimini de ortaya koydu. Normal olarak harcanabilir geliri artmayan hatta azalan geniş toplum kesimlerinin konuta talebi kısıldı

Temmuz ayı verileri açıklandığında sanal bir artış yaşayacağız. Sonrası yerini gerileme dönemine bırakacak. Balon falan patlamayacak ama uzunca bir süre hava kaçıracak. Faizler düşmeden toparlanamayacak. Yabancılar alacak, Araplar uçuracak cinsinden masalları ciddiye almayın. Onların aldığı küsuratlar ile dev sektör ayağa kalkmaz. Peki, faizler düşer mi? Deve sidiğinde şifa arayıp umudunu bebelere cihat öğretmeye bağlamış bir ülkede sizce düşer mi?

Murat MURATOĞLU/Sözcü