Konut kredisinde tehlike sinyali, batık 4 kat arttı
Son bir yılda ödenemeyen tüketici kredileri yüzde 135 arttı. Özellikle üç yıldır rekorlar kıran konut kredisinde kredi artış oranı % 30 olurken ödenemeyen konut kredisi yüzde 335 arttı.
Bir aydır dünyayı kasıp kavuran global dalganın başlangıç noktası olan ödenemeyen mortgage kredilerinin (ipotekli konut kredisi) Türkiye'deki batık oranı da bir yılda dörde katlandı. Merkez Bankası verilerine göre, bankaların verdiği konut kredisi miktarı yüzde 29.3 artarak 27 milyar YTL'ye tırmandı ancak batıklardak artış yüzde 335 oldu. Veriler geçen yıl sadece 26.7 milyon YTL olan ödenemeyen konut kredisi tutarının 4 kattan fazla artarak 116.3 milyon YTL'ye çıktığını gösteriyor. Bir başk anlatımla yüzde 30 artan konut kredisine karşılık kredisini ödeyemeyenlerin oranı 10 kat fazla arttı. Bu miktar şimdilik verilen konut kredilerin içinde önemli bir tehlike arzetmese de son bir yılda hızla tırmanan batık oranı verilen kredinin binde 12'sinden binde 43'üne çıktı. Ancak batık kredi oranının artış hızının çok yüksek olması sistemi ileride tehlikeye sokacak bir durum arzediyor. Batık kredi oranı ve kredi artışı aynı hızla artarsa batık oranı 3 yılda verilen kredinin yüzde 16'sının geçmiş olacak. Uzmanlar Türkiye'den büyümeyi devam ettirecek önlemlerin alınmaması halinde bankalara 80 milyar YTL borçlanan vatandaşları zor günler beklediğini belirtiyor.
TAŞITTA BATIK YÜZDE 3
İçinde konut ve otomobilin de bulunduğu toplam tüketici kredileri ise konuttaki yüksek batak yüzünden yüzde 135 arttı. Taşıt kredisi alıp ödeyemeyenlerin oranı yüzde 80 artarak 108 milyon YTL'den 197 milyon YTL'ye çıktı. Bu oran toplam otomobil kredilerine oranlandığında verilen her 100 YTL'lik kredinin 3 YTL'sinin geri dönmediği anlamına geliyor. Geçen yıl ağustosta 6.5 milyar YTL olan taşıt kredisi miktarı bu yılın aynı döneminde yüzde 12.6 düşerek 5.7 milyar YTL'ye inmiş olmasına rağmen ödenemeyen taşıt kredisinin miktarı yüzde 82 arttı.
12 BİN 500 KİŞİ BATAKTA
Kredisini ödeyemeyen kişi sayısına bakıldığında ise yine ağırlıklı olarak konut kredisi ödeyemeyen vatandaşlar nedeniyle tüketici kredisini ödeyemeyenlerin oranının yüzde 94 artışla 13 bin 807 kişiden 26 bin 916 kişiye yükseldiği görülüyor. Bu bir yılda 12 bin 509 kişinin daha kredi batağına saplanması anlamına geliyor. Taksitli ticari krediler ise ödenmeme oranı yüzde 81 artarak 183 milyon YTL'den 333 milyon YTL'ye ulaştı. Piyasada küçük bir yer edinse de katılım bankalarında da durum aynı. Katılım bankalarında tüketici kredileri yüzde 20 artışla 1.8 milyar YTL'ye çıkarken aynı kredilerde batık oranı yüzde 92 artarak 29.5 milyon YTL'ye çıktı. Piyasada herşeyin iyi gitmediğini gösteren bir başka rakamsal gösterge ise ödenemeyen senet miktarını gösteren protestolu senet sayısının artıyor olması. Yine Merkez Bankası rakamlarına göre protestolu senet sayısı geçen yıl temmuzda 635 bin 130 iken bu yıl aynı ayda yüzde 28'lik artışla 815 bin 247'ye yükseldi. Bu senetlerin tutarı ise 2 milyar YTL'den 3 milyar YTL'yle fırladı.
Amerika'da sorunlu kredi oranı yüzde 13'ü geçti
ABD Merkez Bankası Başkanı Ben Bernanke cuma akşamı yaptığı konuşmada ABD mortgage piyasasında yaşanan sıkıntılara ışık tuttu. Bernanke özellikle alt gelir grubuna yönelik mortgage kredilerinde büyük geri ödeme zorlukları yaşandığını belirterek üst gelir grubuna yönelik mortgage kredilerinde önemli bir sorun olmadığını söyledi. Bernanke şunları söyledi: "Sorun alt gelir grubuna yönelik değişken faizli mortgage kredilerinde etkili oluyor. Bu alanda ciddi geri ödeme zorluğu yaşayanların oranı haziran ayında yüzde 13.5'e yükseldi. Bu rakam 2005 yılına kıyasla iki katlık bir artışa işaret ediyor. Bu gruba ait ödeme zorluklarında önümüzdeki aylarda yükselişler olabilir. Sabit faizli mortgage kredilerinde büyük bir sorun görünmüyor. Bu grupta ödeme zorluğu yaşayanların oranı yüzde 5.5 oranında. Alt-A grubu mortgage kredilerinde de taksit ödeyememe oranı yüzde 3 seviyesinde. Üst gelir grubuna yönelik Prime Jumbo kredilerinde ise ödeme güçlükleri yüzde 1'in altında" (Sabah)
