Konut satışları Eylül'de hareketlenecek!
Faiz indirimi konut satışlarını canlandırdı. İndirimlerin satışlara Eylül sonrası yansıması bekleniyor. Perakende endekslerindeki artış ekonomideki canlanmanın işareti olarak yorumlanıyor...
Konut satışları Temmuz’da üç ay aranın ardından 100 bin bandını aştı. Türkiye genelinde konut satışları Temmuz’da geçen yılın aynı ayına göre yüzde 17.5 azalışla 102 bin 236, yılın yedi ayında yüzde 21 azalışla 608 bin düzeyinde gerçekleşti. Türkiye istatistik Kurumu (TÜIK) verilerine göre, ipotekli konut satışları Temmuz’da yüzde 57 azalışla 13 bin 64 olurken, Ocak-Temmuz döneminde yüzde 58.7 daralmayla 95 bin 949 düzeyinde gerçekleşti.
Para Dergisi'nden Hülya Genç Sertkaya'nın haberine göre, toplam konut satışları içinde ipotekli satışların payı Temmuz’da yüzde 12.8, Ocak-Temmuz döneminde 15.8 olarak belirlendi. Temmuz’da diğer satış türleri sonucunda 89 bin 172 konut, yılın yedi ayında 512 bin 83 konut el değiştirdi. Temmuz’da ilk defa satılan konut sayısı yüzde 32.4 azalarak 38 bin 931 olurken, toplam konut satışları içinde ilk satışın payı yüzde 38.1 olarak belirlendi.
İNŞAAT MALİYETLERİ GERİLEDİ
İşçilik ve malzeme ayrımında inşaat maliyetlerindeki değişimleri ölçen inşaat maliyet endeksi Haziran’da bir önceki aya göre yüzde 0.79 gerilerken, geçen yılın aynı ayma göre yüzde 21.10 artış gösterdi. TÜIK verilerine göre Haziran’da bir önceki aya göre malzeme endeksi yüzde 1.23 düştü, işçilik endeksi yüzde 0.22 arttı. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) konut fiyat endeksi (KFE) verilerini açıkladı. Buna göre Türkiye’deki konutların gözlem-lenebilen özelliklerinin zaman içinde kontrol edilerek, kalite etkisinden arındırılmış fiyat değişimlerini izlemek amacıyla hesaplanan KFE, Haziran’da bir önceki aya göre yüzde 0.74 artarak 111 oldu. Geçen yılın aynı ayma göre yüzde 1.72 artan KFE, bu dönemde reel olarak yüzde 12.10 azaldı. Üç büyük ilin konut fiyat endekslerindeki gelişmeler değerlendirildiğinde, Flaziran’da bir önceki aya göre İstanbul, Ankara ve İzmir’de sırasıyla yüzde 0.11, yüzde 0.84 ve yüzde 0.56 artış gözlemlendi. Üç ay aranın ardından Temmuz’da yeniden 100 bin bandını aşan konut satışlarının talebin halen canlı ve istekli olduğunu gösterdiğine dikkat çeken sektör temsilcileri, kamu bankalarının öncülüğünde başlayan faiz indiriminin bayram tatiline rağmen Ağustos’ta konut satışlarını hareketlendirdiği, satışa ise eylül sonrasında yansıyacağı görüşünde, inşaat sektörünün canlanması genel talep koşullarına da bağlı olduğuna dikkat çeken ekonomistler ise, konut sektörünün toparlanmasının sadece kredi faizlerinin düşürülmesiyle sağlanamayacağı görüşünde. İyileşmenin daha uzun vadede olacağına işaret eden ekonomistlere göre özellikle stokta biriken yapılar için inşaat firmalarının da aktör olarak yer alacağı ve riski paylaşacağı ödeme yöntemlerinin geliştirilmesi gerekli.
"RESESYON OLMAZ"
Kırıkkale Üniversitesi İİBF Ekonometri Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Harun Öztürkler, konut satışlarındaki azalmanın Türkiye’de konut stokundaki belli ölçüdeki doygunluk ve konut talebinde reel gelirdeki azalmadan kaynaklı gerileme ile açıklanabileceğini ifade etti. Bu sorunu aşmak üzere kamu bankaları öncülüğünde başlayan faiz indirimi ve vade uzatmalarının etkisinin, konut üreticilerinin maliyetlerindeki artışı konut fiyatlarına yansıtmaları sonucunda sınırlı kaldığım belirten Öztürkler, “Bu durum, temel iktisadi kabullerden olan, konut talebinin faiz duyarlılığının yüksek olması olgusunun geçerliliğini yitirmesine neden oluyor. Öte yandan, bu yılın ilk yarısında, konut satışlarındaki azalmayı, belli ölçüde yerel seçimlerin yarattığı belirsizlik etkisi ile de açıklamak olanaklıdır. Yılın üçüncü çeyreğinde, reel GSYH büyümesinin pozitif olması ile resesyon-dan çıkılmasının, konut talebinde yeniden canlanma getirmesi olası.”
YABANCIYA SATIŞ PATLADI
Yabancıya konut satışlarında ise artış sürdü. Temmuz’da yabancılara konut satışı yüzde 46.7 artışla 4 bin 192 olurken, Ocak-Temmuz döneminde yüzde 64.5 artışla 24 bin 144’e ulaştı. İstanbul, yabancıların konut alırken tercih ettiği iller arasında ilk sırasını korudu. Yabancıların İstanbul’dan konut alımı, Temmuz’da geçen yılın aynı ayma göre yüzde 99.1 artışla bin 903 olurken, yılın ilk yedi ayında yüzde 118 artışla 10 bin 806’ya ulaştı. Temmuz’da ülke uyruklarına göre en çok konut satışı Irak vatandaşlarına yapıldı. TÜlK verilerine göre, Temmuz’da Irak vatandaşları Türkiye’den 734 konut satın aldı. Irak’ı 464 konut ile Iran izledi. Yılın ilk yedi ayında ise Irak vatandaşlarına yapılan konut satışı yüzde 58.3 artışla 4 bin 71’e, Iran vatandaşlarına yapılan satış yüzde 110.8 artışla 2 bin 666’ya ulaştı. Toplam yabancıya satışlar içinde İraklıların payı yüzde 16.7, Iranlıların payı yüzde 10.9 oldu. Yabancı yatırımcıların uzun vadede sektöre can suyu olduğuna dikkat çeken sektör temsilcileri, satışlardaki hareketliliğin önümüzdeki aylarda da süreceği görüşünde. İstanbul inşaatçılar Derneği (INDER) Yönetim Kurulu Başkanı Nazmi Durbakayım, Türkiye’nin güvenilir ve istikrarlı ülkeler statüsünde olduğunu gören yabancı yatırımcının konut alimim sürdürdüğünü kaydetti. Durbakayım, artış trendinin yıl boyunca devam etmesini beklediklerini dile getirdi.
Yabancıya konut satışı yılın ilk yarısında 20 bine yaklaştı!