Konut satışları neden geriledi? Seçim ve deprem piyasayı nasıl etkiledi? Sektör temsilcileri tek tek açıkladı!
Tüketicinin yatırımda ‘güvenli liman’ gördüğü konut sektöründe satışlar nNisan ayında sert geriledi. Sektör temsilcileri, düşüşün sebebini “Seçim sürecinde ‘bekle-gör’ dönemi, krediye erişimin neredeyse imkansızlaşması ve arz sıkıntısının fiyatlar üzerindeki baskısı” şeklinde işaret etti. Geçtiğimiz senenin Nisan ayında 133 bin 58 adet olan konut satışları, 2023 Nisan'da yüzde 35,6’lık düşüşle 85 bin 652 adet oldu
Türkiye’de konut satışları Nisan 2023'te 100 bin adetin altına düştü ve sert bir düşüş sergiledi. Geçtiğimiz senenin Nisan ayında 133 bin 58 adet olan konut satışları, 2023 Nisan'da yüzde 35,6’lık düşüşle 85 bin 652 adet oldu.
Bu sene Mart'ta da 105 bin adet konut satılmıştı. Bu doğrultuda, konut piyasasında satışlar hem aylık, hem de yıllık olarak geriledi.
Konut satışlarındaki gerilemede en büyük yarayı alan ipotekli satışlar oldu. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, kredili satışlarda yüzde 32 geriledi. Rakamlara göre, Nisan ayında 85 bin 652 adet konutun, 21 bin 769’u krediyle satılırken, toplam konut satışlarında ipoteklinin payı yüzde 25 oldu. 2023 yılının ilk beş ayındaki düşüş de yüzde 20 seviyesine yakınlaştı.
TÜİK verilerinden yapılan belirlemelere göre, Nisan 2022-Nisan 2023 döneminde, Türkiye’de toplam 85 bin 652 adet konut satışı yapılırken, satışların tüm şehirlerde gerilediği belirlendi.
Konut satışları neden geriledi? Seçim ve deprem piyasayı nasıl etkiledi? Sektör temsilcileri tek tek açıkladı!
Dünya Gazetesi'nden Hamide Hangül ve Birol Bozkurt'un haberine göre; konut satışlarında en çok düşüş yaşanan şehirler Hatay (yüzde 77), Adana (yüzde 48), İstanbul (yüzde 47), Karabük (yüzde 46,9), Antalya (yüzde 39), Şanlıurfa (yüzde 46), Osmaniye (yüzde 56), Yalova (yüzde 41), Siirt (yüzde 40,4) olarak belirlendi.
Sektör temsilcileri, konut sektöründe yaşanan bu gerilemenin sebebini seçim sürecinde ‘bekle gör’ dönemi, krediye erişim zorluğu, arz sıkıntısının fiyatlar üzerindeki baskısı şeklinde işaret etti.
Türkiye genelinde ipotekli konut satışları Nisan 2023'te, 2022'nin aynı ayına göre yüzde 32,0 azaldı ve 21 bin 769 olarak gerçekleşti. Toplam konut satışları içinde ipotekli satışların payı yüzde 25,4 oldu.
Ocak-Nisan döneminde gerçekleşen ipotekli konut satışları ise 2022'nin aynı dönemine göre yüzde 19,7 azalarak, 80 bin 591 olarak gerçekleşti. Nisan'daki ipotekli satışların 7 bin 388’i; Ocak-Nisan dönemindeki ipotekli satışların ise 25 bin 552’si ilk el satış şeklinde yapıldı.
BDDK tarafından açıklanan verilere göre Nisan'ın ilk iki haftasında 397 milyar lira düzeyinde olan konut kredileri mayısın ilk haftasında 415 milyar TL'ye yükseldi.
ÖZEL BANKALARDA FAİZ YÜZDE 3'E YÜKSELDİ
Nisan 2023'te 100 milyar TL'den fazla yükselen konut kredilerinin, 2023 yılının ilk üç ayında yalnızca 30 milyar TL yükseldiği görüldü.
Ocak ayının ilk haftasında 360 milyar Türk Lirası olan hacim Mart'ın son haftasında 391 milyar TL'ye kadar yükselmişti. Konuyla ilgili görüşlerini paylaşan bankacılar, kamu bankalarının konut kredilerini onaylamadığına, onaylanan kredilerin de 250 bin TL’yi geçmediğine dikkat çekti.
Bir diğer bankacı ise orta gelirliye yönelik Yeni Evim kampanyalarında Nisan'da yoğun bir dönem yaşanndığına ve bu kampanya dahilinde verilen kredilerde bir üst sınır olmadığına vurgu yaparak "Nisan ayında konut kredisi hacmindeki artışların önemli bir kısmı buradan kaynaklanıyor" şeklinde konuştu.
Boss4 Gayrimenkul Yönetim Kurulu Başkanı Abdülkadir Akkuş, konut satışları ile ilgili yaptığı açıklamasında "Seçim sürecine girdik ve bundan önce de büyük bir deprem yaşadık. Yerli ve yabancı alıcılar seçim sonrası için pozisyon aldı. Yatırımcı beklemede. 28 Mayıs’taki seçimlerden sonra konut sektöründe hareketlilik olacağını düşünüyorum" dedi ve Suudi Arabistan, Azerbaycan, Kuveyt, Bahreyn’den, Körfez ülkelerinden seçimden sonra hareketlenme beklediklerine dikkat çekti.
Akkuş, faizlerin çok artmamasının gerektiğini dile getirdi ve "Aksi halde insanlar döviz ve altına yönlenebilir" ifadelerini kullandı.
Master Türk Yönetim Kurulu Başkanı Gökhan Taş da Nisan ayı konut satış rakamlarını değerlendirdi. Değerlendirmesinde "Seçimden dolayı insanların erteleme beklentisi vardı. Bir de krediye ulaşım neredeyse imkansız hale geldi. Bankalardan kredi almak zorlaştı" diye konuştu ve döviz bozdurup gayrimenkul alacaklar için de makasın çok açıldığını vurguladı.
Gökhan Taş, söz konusu açıklamasında "Buradaki makas yüzde 15 açıldı. 19’a dolar satacaksın, 21 liraya alacaksın. Döviz bozdurup alacaklar bunu yapmamaya başladı" ifadelerine yer verdi ve Haziran'dan sonra bir yükseliş olacağını düşündüğünü söyledi.
Karmar A.Ş. İcra Kurulu Başkanı Emrullah Yedikardeş de "Seçim öncesinde piyasalarda oluşan belirsizlik ve bankaların kredi konusunda ‘bekle gör’ politikası izleyerek kredi vermeye çok istekli olmaması konut satışlarındaki gerilemenin ana nedenlerinden oldu" açıklamasında bulundu ve kredi imkanı olmayan ve ikinci el konutlarda satışların neredeyse durma noktasında olduğunu aktardı.
Yedikardeş, seçimle belirsizliğin sona ereceğini düşündüklerini belirtti ve piyasaların toparlanacağını dile getirdi.
MARS İcra Kurulu Başkanı Hakan Bucak da konuya ilişkin açıklamasında "Arz sıkıntısının fiyatlar üzerindeki negatif baskısı devam ediyor. Bu duruma kimi insanların geliştirdiği fırsatçılık da eklenince rakamlar alım gücünün çok üstüne çıkmış durumda" ifadelerine yer verdi ve hem onut üreticisini hem de alıcıyı etkileyen çok fazla negatif bileşenin olduğuna, bunlara bir de deprem gerilimi eklendiğine dikkat çekti.
Hakan Bucak, "Bu durumda geliştirici konut üretmek, hane halkı ise konut satın alma konusunda çok hevesli ve iştahlı olamıyor" diyerek açıklamasını tamamladı.
Konut satışları neden geriledi? Seçim ve deprem piyasayı nasıl etkiledi? Sektör temsilcileri tek tek açıkladı!
Konut satışlarındaki düşüş global sorun
Konut satışlarındaki düşüş sadece Türkiye’de değil, tüm dünyada tartışılan bir konu. Tüm dünyada konut fiyatları ve satışları COVID-19 pandemisi sonrası bir anda fırladı. Ancak Goldman Sachs’ın son raporunda da belirtildiği gibi, konut satışları dünyanın en büyük 10 ekonomisinde ciddi anlamında çakıldı.
ABD: Konut fiyatlarında 2021- 2022’de yaşanan ralli, Eylül 2022’de yerini düşüşe bıraktı. Yüksek kredi faizleri ve reseson endişesi fiyatları geriletse de satışlarda beklenen canlılık yaşanmadı. Ocak 2023’te konut satışları yüzde 0.7’lik düşüle aylık 4 milyona geriledi. Bu Ekim 2010’dan bu yana en düşük rakam.
İNGİLTERE: Gayrımenkul alanında çalışanların çatı kuruluşu RICS, nisan ayında İngiltere’de konut fiyatları ve satışlarının düşmeye devam edeceğini, durumun uzun vadede düzeleceğine dikkat çekti. İngiltere’de ortalama bir evin fiyat 287 bin 506 sterline çıktı.
AB: AB Komisyonu mart ayında, 2022’nin son çeyreğine 2021’in aynı çeyreğine oranla 14 AB ülkesinin 12’sinde ev satışlarının düştüğünü açıkladı. AB İstatistik Ofisi (Eurostat) de birliğin 27 ülkesinin 15’inde konut fiyatlarının bu yılın ilk çeyreğinde 2015’ten bu yanaki en büyük çeyrek düşüşü yaşadığını duyurdu. En büyük düşüşe yüzde 6.5’la Danimarka şahit oldu.
Konut satışları sert düştü! Son 23 ayın en düşük aylık performansı!