Konut sitelerinde yaşayanlar şokta! Fahiş aidatlar bel büküyor!

Enflasyonda yaşanan yükseliş ve asgari ücret zammı konut sitelerindeki aidatlara da yansıdı. Konut sitelerindeki aidatlara yapılan fahiş zamlar gündemden düşmüyor. Kimi sitelerde aidat fiyatlarına yapılan zamlar yüzde 100ʻleri bulurken, İstanbul'da rekora koşuluyor...Asgari ücrette tarihinin en fazla oranıyla yüzde 50 oranında zam gelmesi de bütün dengelerin değişmesini sağladı

Enflasyonun her geçen gün arttığı günümüzde doğalgazdan elektriğe hemen hemen her şey zamlanıyor. Asgari ücrette tarihinin en fazla oranıyla yüzde 50 oranında zam gelmesi de bütün dengelerin değişmesini sağladı. Böyle bir süreçte apartmanlarda ve sitelerde aidatlara uygulanan zamlar da kira fiyatlarıyla yarışmaya başladı. Kimi sitelerde aidat fiyatlarına yapılan zamlar yüzde 100ʻleri buldu. 

Eva Gayrimenkul Değerleme tarafından konuyla ilgili yapılan analizde, megakent İstanbul'da 100 metrekare büyüklüğe sahip bir evin ortalama aidatı en yüksek 1.674 Türk Lirası ile Beşiktaş'ta kaydedilirken, bu rakam 2021 yılında 1.350 Türk Lirası olarak belirlenmişti. İkinci sıraya yerleşen bir diğer Şişli oldu. Şişli'de 2021 yılında 1.255 Türk Lirası olan aidatlar bu sene bin 255 Türk Lirası'na ulaştı. 2021 yılında aidatı 631 Türk Lirası olan üçüncü sıraya yerleşen Sarıyer'de ise bu tutar 900 Türk Lirası'na ulaştı. En düşük aidat tutarıysa 300 Türk Lirası ile Çatalca'da kaydedilirken, burada 2021 yılında aidat tutarı 275 TL olarak gerçekleşmişti. 

ASGARİ ÜCRET ARTIŞI YANSIYOR

Eva Gayrimenkul Değerleme Değerleme Koordinatörü Serkan Bal, bina genel kurul toplantılarının genelde Ocak ayının sonuna kadar gerçekleştirildiğini, aidat belirleme çalışmalarının bu süreçte tamamlanacağını belirtti. Giderlerin düşürülmesi amacıyla planlanan tedbirler olduğunun altını çizen Bal, "Güvenlik, temizlik ve bakım personeli genelde asgari ücretten çalışıyor. Asgari ücret artışı direkt aidatlara yansıyacak. Maliyetleri azaltmak için dışarıdan alınan temizlik hizmetlerinin azaltılması, ortak alandaki yüksek enerji tüketen aydınlatmaların değiştirilmesi gibi önlemler konuşuluyor" diye konuştu. 

Bal, ekonominin düzelmesiyle aidat tutarlarının düşürülmesi değil, birkaç dönem sabit kalması gibi bir alternatifin dikakte alınabileceğini dile getirdi. Maliyet kaleminde bulunan en büyük etkenin işçilik maliyeti olması sebebiyle, fiyatların hemen düşmesinin mümkün olmadığı belirtiliyor. Bu süreçte dışarıdan yönetim hizmeti alan sitelerin yönetimini içeriden kat maliklerinin alması ve bu maliklerden aidat alınmamasıyla daha ekonomik bina yönetim çözümlerinin üretilmesi tavsiye ediliyor.

Toplu yaşam alanlarında görev yapan yöneticiler, sakinler ve üye iş yerleri için geliştirilen yapay zeka tabanlı online platform olan Apti'nin kurucu ortağı Ali Emre Erişende konuyla ilgili konuştu. Erişen, 2022'yle beraber aidat zamlarında alt limitin yüzde 36 ile Bodrum ve Mersin'de gerçekleştiğini, bazı sitelerde ise yüzde 113'ü bulan oranlarda yükselişler kaydedildiğini belirtti. 

Erişen, aidatlarda yaşanan yükselişlerin nedenlerine ilişkin ise şu açıklamalarda bulundu: 

"Sitelerin bütçelerinin yüzde 60-65 oranını personel giderleri oluşturuyor. Sitelerde personelin büyük çoğunluğu asgari ücretle çalışıyor. Bu nedenle asgari ücrete gelen artış fiyat artışında önemli bir etken oldu. Ayrıca 2021'de doğalgaz, elektrik ve su kullanımlarına yapılan zamlarda göz önüne alındığında bu faktörlerin hepsi 2022 yılı bütçelerinde ciddi artışlara yol açtı."

TOPLANTILARA KATILIN

Aidatların fahiş fiyatlara yükselmesini engellemek ve denetlemek amacıyla senede bir defa yapılan kat malikleri genel kuruluna katılınması ve mümkünse yönetimde görev alınması tavsiyeleri veriliyor. Kat malikleri kurulu toplantılarında ilk genel kurulda çoğunluk aransa da ikinci genel kurulda kaç kişi katılırsa katılsın genel kurul kararları alınıyor ve yasal geçerliliğe ulaşıyor. Yeniden olağanüstü genel kurul gerçekleştirmek içinse yasal koşulların sağlanmasının oldukça zor olduğu ifade ediliyor. Maliklere toplantıdan önce gönderilen, gelir-gider kalemlerinin inceleyerek, buna göre yapılan sunumları anlayarak ve oy haklarını da bu duruma göre kullanmaları tavsiye ediliyor. Tersi halde yasal koşullara göre gerçekleştirilen toplantıların sonuçlarına yani alınan karara
uyulması şart. 

Kakıcı - Şimşek Hukuk Bürosu Kurucularından Avukat Elvan Kakıcı Şimşek, aidatların aşırı artırılmasınımn engellenmesinin ve denetlenmesinin en kolay yönteminin şikayet etmek yerine senede bir defa yapılan kat malikleri genel kuruluna katılmak olduğuna dikkat çekiyor.

Markalı sitelerdeki yaşamın apartman yaşamına göre daha maliyetli olduğuna vurgu yapan Şimşek, "Site aidatı daha fazla ortak alan kullanimi olduğundan bağımsız apartman aidatlarına göre çok daha yüksektir. Açık veya kapalı havuz, bahçe kullanımı, spor alanları, güvenlik, temizlik, ortak çeşitli yaşam alanları gibi giderler site aidatının yüksek olmasına neden olur" dedi. 

KAT MÜLKİYETİ KANUNU DÜZENLİYOR

Ekonomist Dergisi'nden Levent Gökmen Demirciler'in haberine göre; bina ve sitelerde kimlerin hangi giderlerden sorumlu tutulduğu Kat Mülkiyeti Kanunu'nca belirleniyor. Markalı konut projeleri kapsamında ve site kapsamındaki aidatlar, ortak kullanım alanlarına, bu alanların giderlerine göre Kat Malikleri genel kurulu yapıldığında tespit ediliyor. Kat Malikleri Kurulu'nun salgın süreci için olağanüstü toplanarak, belli aidat kalemlerinin mesela havuz, sosyal tesislerin kullanılamamasından sebebiyle düşürülmesini ya da hiç alınmamasını isteyebilir. Bunun gibi olağanüstü ya da zamanı gelmiş bir olağan genel kurulda aidatların düşürülmesi ya da hiç ödenmemesine karar verilmişse kat malikleri bu aidatların ödenmesinden muaf tutulamaz ve itiraz etme hakkına da sahip olamaz.

634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanunu'nun 20.maddesi kapsamında, kat maliki; temizlik, kaloriferci, bahçıvan, bekçi/güvenlik giderlerinden herkesin eşit olarak sotumlu tutulduğu belirtilir. Bu nedenle kat malikleri kendi konutlarının daha küçük olduğuna dikkat çekerek, bu giderlere daha az katılmasının gerekli olduğu gibi bir savunmaz yapamaz. Kat malikleri ortak yerlerin bakımı, korunması, güçlendirilmesi, onarılması amacıyla gerçekleştirilen harcamalarla , ana gayrimenkulün sigorta harcamaları ve yönetici aylığıyla ilgili giderlere arsa payları oranında katılmakla yükümlü tutulur.

Ev sahipleri şokta! Fahiş zamlar hız kesmiyor!

Konut sitelerinde fahiş aidat krizi!