Konut satışlarındaki durgunluğa çözüm arayışında şu günlerde devamlı olarak “yabancılara konut satışının teşvikinden söz ediliyor.”
“Yabancılar gelecek, bizim satılamayan, elde kalan konutlarımızı satın alacak. Konut satışları böylece canlanacak!..”
İyi de (1) Kim bu yabancılar? (2) Hangi şehirlerdeki hangi projelerden ev alacaklar? (3) Açık konuşalım: Yerlilerle yabancılar aynı binada, aynı sokakta komşu mu olacaklar?
Bunları işin başında doğru dürüst düşünmekte ve tartışmakta yarar var... Sonra tatsız durumlar ortaya çıkabilir.
Önce bir konuya açıklık getirelim: Bizim halkımız her ne kadar din, dil, ırk ayrılığı gütmez görünür ise de, bu konularda hassastır. Yabancı dediğinizin kimi Alman, İngiliz, kimi Arap... Kimi Hıristiyan, kimi dinsiz, kimi Müslüman. Kimi yaşam tarzı gereği sabah akşam içki içer, mini etek giyer. Kimi inancı gereği çarşafa bürünür, namazında niyazındadır.
Günümüzde büyük şehirlerde insanlar on katlı, yirmi-otuz katlı binalarda yaşıyor. Her katta burun buruna 6-10 daire var. Sokak kapıları yan yana. Yan dairede konuşulanlar neredeyse duyulur halde.. Kapıdan çıkan komşusu ile burun buruna geliyor.
Bizde “komşu” önemli
Yabancılara konut satışının yolu açıldığında, konut alacak yabancıya “sen şu daireyi alabilirsin, bunu alamazsın” diyerek sınırlama getirme imkânı olmadığına göre, ömür boyu bir konut sahibi olma hayali ile yaşayan, birikimlerine, kredi ekleyerek bir daire satın alabilen kişi bir de bakacak ki sağındaki solundaki daireler yabancılar tarafından satın alınmış. Balkona çıkıyor sağında bir başka yabancı, solunda bir başka yabancı. Söyleyiniz bakalım bu kişi ne yapsın? “Üzülme kardeşim... Yapacak bir şey yok. Kaderin bu imiş. Ölünceye kadar bu şartları kabul edeceksin” mi denilecek?
(Bir ara açıklama: Lütfen konuyu “yabancı düşmanlığı” penceresinden ele almayınız. Burada tartışılan halkımızın komşuluk alışkanlıklarında radikal değişime yol açabilecek bir uygulamadır.)
Eskiden sık sık tekrarlanan bir deyim vardı. “Ev alma, komşu al” denilirdi. Kirada oturan ve bu nedenle sık sık ev değiştirmek zorunda kalanlar bir yana, bizim ülkede insanlar genelde hayatlarında bir defa ev sahibi olabilirler. Gelir ve birikim imkânlarının sınırlılığı nedeniyle halkımız yaşamları boyunca evlerini birkaç defa değiştirme şansına sahip olamıyor.
Satın alırken dikkat ediniz
İşte o nedenle ev satın alırken çok dikkatli olmak gerekiyor. Dikkatli olmak gerekiyor ama, günümüzün koşullarında neye dikkat edilecek? Nasıl dikkat edilecek? İnsanın komşusunu seçmesi mümkün mü? Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın açıklamasına göre bugüne kadar 130 bin yabancıya gayrimenkul satılmış. Yabancılara konut satışını kolaylaştıran düzenlemeden sonra satışların artması bekleniyor. Bu tabloda, yabancı ile aynı binada yaşamak istemeyenler için neler yapılabilir?
Konut yapımcıları satışa sundukları konutlardan yabancılara satış yapılıp yapılmayacağını açıklarlar. Böylece projeden konut satın alan yan dairesinin yabancıya satılıp satılmayacağını bilir.
Aynı binadaki konutların ileride yabancılara satılması konusunda, binadaki tüm iştirakçilerin oy birliği ile karar alınması şartı getirilir. Böylece insanlar yanlarındaki dairenin bir gün yabancıya satılabileceği endişesini duymaz.
Bu yazıda toplu konutlarda yabancılara daire satışı konusu üzerinde duruldu. Yazlıkların ve bahçeli evlerin yabancılara satışı daha az sorun yaratıyor. Bu uygulama kör topal kıyı bölgelerinde sürüp gidiyor.
Güngör Uras / Milliyet