Konutta arz sınırı çözülmezse hem satılık hem kiralık fiyatlar fırlar!
KONUTDER Başkanı Ramadan Kumova, konut piyasası ile ilgili önemli açıklamalarda bulundu ve sektörün beklentilerini sıraladı. İşte o açıklamalar...
Konut piyasasında yaşanan son dakika gelişmelerinin yanı sıra, gelecek dönemde fiyatların nasıl seyredeceği de sık sık merak konusu oluyor. Yeni ev alacaklar ve yatırımcılar, konut fiyatlarının düşüp düşmeyeceğini araştırıyor. Konuyla ilgili sektör temsilcilerinden peş peşe açıklamalar geliyor.
Ekonomimcom köşe yazarı Sadi Özdemir, bugünkü köşesinde konut piyasasındaki son durumu ve Konut Geliştiricileri ve Yatırımcıları Derneği (KONUTDER) Başkanı Ramadan Kumova'nın piyasa ile ilgili açıklamalarını kaleme aldı.
Türkiye ekonomisinin lokomotif sektörlerinden inşaatta ‘deprem bölgesi’ dışında yavaşlama devam ederken, Ocak-Şubat 2024 döneminde ilk el konut satışları, firmaların kendi imkanlarıyla 60’a kadar vadelendirme imkanıyla uzun bir süreden sonra hafif bir artış kaydetti. Sadi Özdemir, konuya ilişkin "Aynı dönemde ikinci el konut satışlarında ise gerileme yaşandı. İlk el konutlarda ipotekli satışlardaki sert düşüş ise aynı sertlikte sürdü. Ocak ayı verilerine göre inşaat maliyet endeksi aylık yüzde 15,7 ve senelik yüzde 67,9 artarken, işçilik endeksindeki tırmanışın yüzde 103,4 olması da dikkatleri çekti" açıklamasında bulundu.
Bu rakamlara bakıldığında inşaat sektörünün kendi çözümlerini aradığının fakat bunun geçici çözüm olabileceğinin görüldüğünü dile getiren Sadi Özdemir, "Özellikle konut kredilerindeki miktar düşüklüğü ve Merkez Bankası’nın son politika faizi artırımı ile konut kredilerinde faizlerin yeniden atak yapması gelecek dönemde konut arzının daha da düşmesine neden olacak. Son dönemde çok sayıda ‘ruhsatı alınmış projelerinin inşaatını ertelemek zorunda kalan’ markalı konut üreticilerinin kendi imkânlarıyla 60 aya kadar vadeli kampanyaları ilk etapta nakit girişi sunsa da uzun süre uygulanabilir görünmüyor. Çünkü, bir konut projesinin inşaatı ortalama 3 sene sürüyor ve finansman ile satış arasında kârlılığı korumak amacıyla hassas bir denge bulunuyor" ifadelerini kullandı.
2025'TE HEM KİRALIKTA HEM SATILIKTA FİYATLAR FIRLAR
Konut Geliştiricileri ve Yatırımcıları Derneği (KONUTDER) Başkanı Ramadan Kumova da konut piyasasındaki son durumla ilgili "Alınan ruhsatlara bakıldığında, 2013-2018 arasında 5 milyon, 2018-2023 arasında 3 milyon konut ruhsatı alındı, son 5 yılda satılan konuta baktığımızda ikinci el konut rakamının 700 binlerden 1,1 milyona çıktığını görüyoruz. Bu veri konutta yeni üretim yavaşlayınca ikinci el konutun ön planda olduğunu kanıtlıyor" dedi ve 2023 yılı verilerine göre ikinci el konut satışının da yıllık bazda 850 bine gerilediğini vurguladı.
Son dönemlerde 60 aya kadar düşük peşinat ve faizlerle kampanyalar yapıldığını dile getiren Ramadan Kumova, bunun günü kurtarmak olduğuna ve iki şeye neden olacağına dikkat çekti. Kumova, "Birincisi kısmi bir zarara neden olur ve bir sıkıntıdır, ikincisi ise firma için daha büyük sıkıntı getirebilir ki onu da şu şekilde izah edebiliriz. 6, 8,12 ay sonra bile piyasa hala düzelmediyse ki enflasyon ve faizlerin ancak 2026 yılında tek haneye ineceği tahmin edilebiliyor, bu kadar uzun dönemli vadelendirme yapmış firmalar bir süre sonra vatandaştan aldığı senetlerini bankaya götürmek ve kredi kullanmak durumunda kalabilir. Bu da firmanın ikinci bir maliyete katlanmasına neden olur" açıklamasında bulundu ve bu şekilde 2024'ün atlatılabileceğinin altını çizdi.
Kumova, buna rağmen, arz tarafındaki sıkıntı çözülmediği için 2025 yılında, üretimin ve satışların çok daha sert düşebileceğine, hem konutta hem de kirada fiyatların yükseleceğine, bu alandaki sıkıntının daha da büyüyebileceğine dikkat çekti.
YENİ KONUT KAMPANYASI SORUNU ÇÖZER Mİ?
KONUTDER Başkanı Ramadan Kumova, 2020 senesinde olduğu gibi düşük faiz oranlı bir kampanya ile sektörün satışlarına destek gelmezse sorununun çok büyüyeceğine vurgu yaptı.
Kumova, konuya ilişkin açıklamasında "Bu şekilde bir kampanya konut üretiminin hızlanmasına imkan sunar. Tersi durumda satışlar düştüğü halde fiyatların arttığını, kiraların da yüksek seyrettiğini görünce yine birileri sektörü suçlamaya başlar ve ‘neden eve sürekli zam yapılıyor’ diye sorar. Üretimin ne kadar azaldığını, maliyetlerin ne kadar arttığını kimse konuşmaz" ifadelerini kullandı.
İstanbul’da markalı konut üreticilerinin pazar payının yüzde 25, Ankara, İzmir gibi büyükşehirlerde yüzde 10, Türkiye ortalamasının da yüzde 5 olduğuna vurgu yapan Kumova, son dönemdeki uzun dönemli vadelendirmeyi markalı konut üreticilerinin yaptığının, bu sebeple de konut kredilerindeki olumsuz tabloda asıl golü yiyenin markalı konut üreticileri olduğunun altını çiziyor.
GAYRİMENKUL YATIRIMCILARI NEDEN YURT DIŞINA GİDİYOR?
KONUTDER Başkanı Kumova, ‘Türk vatandaşların yurt dışında gayrimenkul yatırımlarının hızla artması’ konusuna ilişkin de açıklamalarda bulundu.
Kumova, "Pek çok ülkede özellikle konut satışları için teşvikler var, bizde ise konut yatırımcısını caydıran uygulamalar hep gündemde. 2022’de 700 milyon dolarlar seviyesinde olan Türk vatandaşlarının yurt dışına gayrimenkul yatırımları, 2023’te 2,5 milyar dolara ulaşmış görünüyor. Türkiye’de kredi yok denecek kadar az, faiz ise çok yüksek. Kira gelirlerine sınır var. Uzatılır mı? Belirsiz. İkinci konutu olana vergiler geleceği sürekli konuşuluyor, kamuoyunda da bu konuda destek sağlanıyor. Yurt dışında ise uygun krediler var ve bizim gayrimenkul yatırımcısı yatırımını yurt dışına yapmaya başladı" dedi ve bu nedenle de ülkeden ciddi para çıkışı olduğuna vurgu yaptı.