Konutta tüm göstergeler umut verici!

Faiz indirimi ertelenen talebi canlandırdı. Eylül’de 146 bin 903 adet konut satışıyla tüm zamanların aylık satış rekoru kırıldı. 57 bin 811 adetle ipotekli, 95 bin 510 adetle ikinci el konut satışlarında tarihi rekorlara imza atıldı...

Kamu bankalarının önderliğinde başlayan konut kredisi faiz indirimlerinin etkisiyle, konut sektöründe ertelenen talep canlandı. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre Eylül’de Türkiye genelinde konut satışları yıllık bazda yüzde 15.4, aylık bazda 32.9 artışla 146 bin 903 adete ulaştı. Para Dergisi'nden Hülya Genç'in haberine göre; konut satışları bu düzeyi ile tüm zamanların aylık satış rekorunu kırdı. Eylül’de yıllık bazda yüzde 410.2 artışla 57 bin 811 adete ulaşan ipotekli konut satışları, aylık bazda satışta tarihi rekor seviyeyi gördü. Eylül’de toplam konut satışları içinde ipotekli satışların payı yüzde 39.4 olarak gerçekleşti. Bir diğer tarihi rekor da ikinci el konut satışlarında yaşandı. Türkiye genelinde ikinci el konut satışları Eylül’de geçen yılın aynı ayına göre yüzde 42.3 artış göstererek 95 bin 510 oldu.

SEKTÖR TEMSİLCİLERİ UMUTLU

Türkiye genelinde ilk defa satılan konut sayısı yıllık bazda yüzde 14.7 azalarak 51 bin 393 düzeyinde gerçekleşti. Toplam konut satışları içinde ilk satışın payı yüzde 35 olarak belirlendi. Sektör temsilcileri yükselen konut talebinde alıcıları birinci el konut alımına yönlendirecek teşvik mekanizmalarının hızla devreye alınması gerektiği görüşünde.

Geçen hafta konut fiyat endeksi verileri de açıklandı. TCMB verilerine göre konut fiyat endeksi Ağustos’ta bir önceki aya kıyasla yüzde 0.59 artarak 113.07 oldu. Konut fiyat endeksi Ağustos’ta yıllık bazda nominal yüzde 4 artarken, reel olarak yüzde 9.57 azaldı. Bu dönemde yeni konutlar fiyat endeksi ise yüzde 6.01 artışla 115.26 oldu.

Konut satışlarında artış trendinin sürmesini bekleyen sektör temsilcileri yılın ilk yarısında yaşanan düşüşün ikinci yarıda telafi edileceği görüşünde. Yıl-sonunda 1 milyon adet konut satışının yakalanabileceğine işaret eden sektör temsilcileri, özel bankalara konut kredisi faiz oranlarını kamu bankaları seviyesine çekme çağrısını tekrarladı.

Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Murat Çetinkaya, faiz düşüşü ve firmaların uygulamış olduğu kampanyalarla Eylül'de konut satışlarının yıllık bazda yüzde 15.4 arttığım vurgulayarak, geçen ay ipotekli ve ikinci el satışlarda da artış yaşandığına dikkat çekti. Çetinkaya, “Bu rakamlar konut sektöründe bir hareketlenmenin öncü göstergesi. Aslında dolarizasyon sorunu konut talebini sürekli öteliyor. TL güvenle, dolarizasyonda çözülme konut talebinde önemi artışlar ortaya çıkaracak. Yabancılara ve Türkiye’de yerleşik olmayan Türk vatandaşlarına konut ve işyeri tesliminde KDV istisnası uygulamasına ilişkin bedelin döviz olarak Türkiye’ye getirilmesinin teşvik kapsamına alınması, hem konut talebini artırır, hem de yurtdışında yaşayanların kaynaklarının Türkiye’ye çekilmesini sağlar” diye konuştu.

Prof. Dr. Orhan ÇELİK / Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dekanı

"Konut satışlarında sürpriz''

Konut satışları Eylül dahil son üç aydır aylık bazda artış gösteriyor. Geçtiğimiz ay ipotekli konut satışlarındaki artış toplam konut satışlarındaki artıştan daha fazla oldu. Konut kredi faizlerindeki düşme, ikinci el konut satışlarındaki artışın önemli bir nedeni. Yatırım amaçlı olarak bitmiş projeleri elinde tutan yatırımcıların bu konutları daha kolay elden çıkarmalarını sağladı. Buna ek olarak, konut piyasasında ikinci el fiyatlar birincil piyasadaki konut fiyatlarından daha uygun olması da bu sonucu doğurdu.

Buna ek olarak verdikleri kredilerin karşılığında bankaların eline geçen konutların satışı da ikinci el konut satışlarındaki artış üzerinde olumlu etki yaptı. Gelecek aylarda, ikinci el piyasadaki fiyat avantajının yavaş yavaş ortadan kalkacağı konut satışlarında bir dengelenmenin olacağını bekleyebiliriz. Çünkü yeni konut üretimi maliyet artışından dolayı yavaşlamış durumda.

BÜTÇE ÖNEMLİ

Merkez yönetim bütçesi Eylül’de 17.7 milyar TL, Ocak-Eylül döneminde 85.8 milyar TL açık verdi. Bütçede Eylül’de 5.6 milyar TL, dokuz aylık dönemde 4.3 milyar TL faiz dışı açık gerçekleşti. Hazine ve Maliye Bakanlığı verilerine göre Eylül’de bütçe gelirleri geçen yılın aynı ayma kıyasla yüzde 3.3 artarak 63.1 milyar TL olurken, bütçe giderleri ise yüzde 20.5 artarak 80.8 milyar TL’ye yükseldi. Eylül’de vergi gelirleri geçen yılın aynı ayına göre yüzde 6.8 artarak 52.6 milyar TL’ye ulaştı.

Merkez Bankası’nm Temmuz’dan bu yana gerçekleştirdiği 750 baz puanlık indirimin ardından taşıt kredi faizlerinde yaşanan gerileme ve üç kamu bankasının otomotivde yerli üretime özel taşıt kredisi kampanyası, özel tüketim vergisi (ÖTV) gelirlerine de yansıdı. Vergi türleri itibarıyla Eylül’de özel tüketim vergisi yüzde 43.8 artış gösterirken, motorlu taşıt araçlarına ilişkin ÖTV yüzde 38.1 artışla 23.9 milyar TL oldu.

Eylül’de dayanıklı tüketim ve diğer mallara ilişkin ÖTV gelirleri yüzde 86.5 artışla 9.3 milyar TL’ye yükseldi.

Faiz indirimi sonrası gözler konut kredisinde!