Koronavirüs ofislere hangi değişiklikleri getirdi?
JLL Türkiye tarafından Türkiye Ticari Gayrimenkul Pazarı Görünümü Araştırma Raporu yayınlandı. Anadolu Ajansı'nda yer alan habere göre; Türkiye Ticari Gayrimenkul Pazarı Görünümü Araştırma Raporu'na göre, sektörlerin yeniden talep görmesi için salgın önlemlerinin sona ermesi öngörülüyor.
JLL Türkiye tarafından Türkiye Ticari Gayrimenkul Pazarı Görünümü Araştırma Raporu yayınlandı. Anadolu Ajansı'nda yer alan habere göre; Türkiye Ticari Gayrimenkul Pazarı Görünümü Araştırma Raporu'na göre, sektörlerin yeniden talep görmesi için salgın önlemlerinin sona ermesi öngörülüyor.
Türkiye'deki toplam AVM sayısı 447 olarak görünürken, toplam kiralanabilir alan 13,6 milyon metrekare civarında oldu. AVM arzında önemli bir paya sahip olan İstanbul, toplam kiralanabilir alanın yüzde 37'sine sahip konumda.
İstanbul'daki A sınıfı ofis arzı 5,6 milyon metrekareye yükselirken, inşaat halindeki yeni projelerin büyük kısmına, İstanbul Finans Merkezi'nin de etkisiyle, Anadolu yakası ev sahipliği yapıyor. Yılın son çeyreğindeki kiralama işlemlerinde, merkezi iş alanı 13 bin metrekareyle öne çıkan alt pazar olarak görünürken, bu alandaki A sınıfı boşluk oranı yüzde 17,4 seviyesine düştü. E-ticaretin ivme kazandırdığı lojistik sektöründeki kiralama işlem hacmi 2020 sonu itibarıyla 300 bin metrekare seviyesini aştı ve önceki yılın 3 katına ulaştı.
Salgın önlemlerinin sona ermesiyle tek ve uzun süreli kiracı barındıran mülklerin yeniden ciddi bir talep göreceği belirtiliyor. Salgında hızla büyüyen e-ticaret sektörünün etkisiyle, lojistik depoların dayanıklı varlık sınıfı olarak öne çıktığı ve uzun vadeli yatırımlar için yatırımcı ilgisini çektiği ortaya çıktı.
Bu yıl e-ticarette büyümenin devam etmesi beklenirken, bu durumun depolama ve lojistik merkezi ihtiyacına olan talebi artıracağı ve geliştiricilerin bu alana yoğunlaşacağı tahmin ediliyor. Perakende sektöründe gözlenen daralmaya rağmen, AVM'ler yatırıma elverişli en önemli gayrimenkul varlık sınıflarından biri olarak ön plana çıkıyor.
Harcamalar 2 katına çıktı
Rapora göre, AVM'lerde harcama ve ziyaret tutumlarında ciddi bir değişim meydana geldi. Tüketicilerin sadece doğrudan alışveriş amacıyla ve ihtiyacı karşılamak üzere alışveriş merkezlerine gittiği belirlenirken, 2020'nin ikinci yarısında kişi başına düşen harcama önceki yılın aynı dönemine göre neredeyse iki katına ulaştı.
Perakendeciler, salgın sebebiyle ciddi oranda gerileyen ciro düzeylerini 2021 sonuna kadar, salgın öncesi döneme çıkarmaya odaklandı. Özellikle yüksek ciro beklenen 2020'nin son döneminde, kısıtlamaların yeniden uygulanmaya başlanması 2021 beklentilerinin kayda değer bir şekilde revize edilmesine sebep oldu.
Salgınla beraber ofis sektöründeki belirsizlik 2020'nin ikinci yarısında da sürdü. Evden ve uzaktan çalışmanın salgın sonrası yeni çalışma modelleri haline geleceği düşünülürken, çok sayıda şirket merkez ofislerini küçültmeye odaklandı. Ofis taleplerinde fiziksel açıdan önemli değişiklikler meydana geliyor.
2021'in ofis trendi: UYDU OFİS
Salgının yanı sıra yıl içerisinde yaşanan depremler sonrasında açılabilir pencereli, modern havalandırma sistemleri olan ve teras, bahçe gibi açık hava bileşenleri mevcut yeni yapılan A sınıfı ofis binaları, yoğun talep görmeye başladı. Uzaktan çalışmanın yeni normal haline gelmesiyle, "uydu ofis" konseptinin bu yıl, özellikle hazır ofislerde hayata geçirilmesi öngörülüyor.
Uzaktan çalışmanın yeni normal haline gelmesiyle, “uydu ofis” konseptinin 2021 yılının ilk aylarında, özellikle hazır ofislerinde hayata geçirilmesi öngörülüyor. 2022'de açılması planlanan İstanbul Uluslararası Finans Merkezi'nin de ofis gündemin ilk sıralarında olacağı öngörülüyor. Piyasaya eklenecek 1 milyon metrekarenin üzerinde yeni arz ve artması muhtemel boşluk oranı göz önüne alındığında, yeni ofis geliştirme projelerinin hayata geçirilmesi öngörülmüyor.
