Kule vinçte karaborsa dönemi bitti

Ekonomide yaşanan durgunluk inşaat sektörünü de olumsuz yönde etkiliyor.

Bu durum, kule vinç satışlarına da yansımış durumda. Artık büyük inşaat firmaları kule vinç satın alma yerine kiralamayı tercih eder hale geldiler. Geçtiğimiz yıla kadar kiralama konusunda en az 3 ile 10 ay sıra beklenirken, bu süre şimdilerde 1 ile 4 aya kadar inmiş durumda. 

İnşaat sektörü son 5 yılda hızlı bir büyüme gösterdi. Özellikle de konut sektörü. Rezidans tarzı yüksek katlı konut projeleri başta İstanbul olmak üzere Türkiye'nin diğer büyük illerinde mantar gibi çoğaldı.

Bunun nedeni ise eskiden yıllarca süren bu tür yapıların kısa sürede tamamlanması. Eski inşaat teknikleriyle bir ayda çıkılan katlar artık, 5-6 günde tamamlanabiliyor. Tabii inşaat sektörünün bu hıza ulaşmasının ardında ise kule vinçlerin olduğunu hatırlatmakta fayda var.

İnşaat sektöründeki bu hızlı büyüme, kule vinç talebini de arttırdı. Öyle ki 2004 yılı öncesine keder yılda sadece 50-60 adet kule vinç satılırken, Geçen yıl bu rakam 300 adet seviyesine ulaştı. Her biri 250-300 bin Euro'dan satılan kule vinç sektörünün yıllık cirosu yaklaşık 70 milyon Euro'ya ulaştı.

Şu anda Türkiye genelinde kule vinç satan firma sayısı 15. Diğer vinçlerle birlikte bu sektörde faaliyet gösteren firma sayısı, yaklaşık 90'ı buluyor. Şu anda Türkiye genelindeki kule vinç parkının yaklaşık 4 bin adet olduğu tahmin ediliyor.

Kiralama daha cazip 

Ekonomide yaşanan durgunluk inşaat sektörünü de olumsuz yönde etkiliyor. Bu durum, kule vinç satışlarına da yansımış durumda. Artık büyük inşaat firmaları kule vinç satın alma yerine kiralamayı tercih eder hale geldiler. Geçtiğimiz yıla kadar kiralama konusunda en az 3 ile 10 ay sıra beklenirken bu sürenin şimdilerde 1 ile 4 aya kadar düştüğü belirtiliyor.

Burada hemen belirtmekte fayda var. Kule vinçlerin aylık kira bedeli 5 bin Euro civarında. Türkiye'de kule vinç satış ve kiralaması yapan şirketlerin en büyüğü olduğunu iddia eden  Tekno İnşaat Makinaları'nın, bu sektördeki pazar payının yüzde 40 civarında olduğu belirtiliyor. Şirket olarak kule vinç sektöründeki pazar paylarının son 20 yılda yüzde 65-70 seviyesinde olduğunu ifade eden Tekno İnşaat Makinaları Yönetim Kurulu Başkanı Atalay Coşkunoğlu, son iki yılda her yıl satılan 300 adet kule vincin 125 adedini biz satıyoruz. Pazar payımız şu anda yüzde 40 civarında" şeklinde açıklamada bulunuyor.

Satışlar düştü

Atalay Coşkunoğlu, son dönemde inşaat sektörünün kule vinçleri, satın almak yerine daha çok kiralamayı tercih ettiklerini söylüyor. Bunun nedeni inşaat sektöründe yaşayan durgunluğa bağlayan Coşkunoğlu, sözlerini şöyle sürdürüyor:

" Sektörde bu yılın ikinci yarısından itibaren bir düşüş bekliyoruz. Ne zaman ekonomik kriz olsa kiralama sayısı artar. Kiralama yöntemi, finansman sıkıntısı çeken müteahhitler için iyi bir çıkış yoludur. Örneğin; 250 bin Euro'ya bu vinci satın alacağını 6 aylık bir iş için aylık 12 bin Euro kiralama bedeli karşılığı 72 bin Euro'ya bu işi bitirebilir. Yine de bu alanda büyük bir potansiyel olduğuna inanıyoruz. Bunu biz değil yabancılar da görüyor. Şu anda Türkiye'de faaliyet gösteren 15'e yakın yabancı marka da bunu gösteriyor"

Şu anda Türkiye genelindeki çeşitli inşaat projelerinde faaliyette olan 120-130 adet kiralık vincin yer aldığını da kaydeden Coşkunoğlu, bu konuda "Bir vincin kiralama süresi ortalama 8 aydır. Türkiye'de kule vinç kiralama pazarının yıllık cirosu yaklaşık 10 milyon dolar" şeklinde bilgi veriyor. 

Vinç imalatında düşüş 

Öte yandan, Türkiye'de mobil ve paletli grubunda yaklaşık 6 bin adet vinç bulunuyor. Bundan hareketle pazarın toplam ekipman değerinin 2 milyar Euro'yu bulduğu sektör yetkilileri tarafından dile getiriliyor.

Vinç imalatında ise sıkıntı yaşanıyor. Geçen yıl vinç sanayi imalatında başlayan düşüş, bu yıl da sürüyor. 2007 yılında vinç imalatı ortalama yüzde 4.5 oranında azaldı. İmalatta bu yılın ocak ayında yüzde 8, şubat ayında yüzde 3.7 ve mart ayında ise yüzde 3.9 oranında bir düşüş yaşandı. İmalattaki bu düşüşte, global kriz, inşaat sektöründe yaşanan durgunluk ve leasing'deki KDV oranın yüzde 1'den yüzde 18'e çıkmasının etkili olduğu vurgulanıyor.

Geçtiğimiz yıl yatırıma dönük yoğun bir yıl yaşadıklarının altını çizen sektör temsilcileri, özellikle toplu konut ve belediye projelerinin, yatırımını daha düşük kapasiteli vinçlere yönlendirdiğini belirtiyorlar. 

Kule vinç operatörünün maaşı 2 bin 500 YTL'den başlıyor

İnşaat sektörünün en büyük sorunlarından birisi de kule vinçleri kullanacak operatör eksikliği. Helen bir kule vinç operatörünün maaşı 2 bin 500 YTL'den başlıyor. Tabii, bulabilene. 5 bin YTL'ye kadar çıkabilen kule vinç operatörü maaşlarından bile söz ediliyor.

Bu durum sadece kule vinç için geçerli değil. Bütün inşaat ve iş makineleri sektöründe aynı sıkıntı yaşanıyor. Bu sıkıntıyı gören Türkiye İnşaat Makinaları Distribütörleri ve İmalatçıları Birliği(İMDER) ve İstif Makinaları Distribütörleri ve İmalatçıları Derneği(İSDER) harekete geçti. Her iki dernek ortak bir komite kurarak, hem teknik elman hem de operatör eğitimi vermeye başladılar. Bu iş için de 1 milyon YTL'lik bir bütçe oluşturuldu.  

Hürriyet Emlak dergisi Eylül sayısı