Kültür yatırım ve girişimleri taşınmaz kullandırma işlemleri!
Kültür yatırım ve girişimlerinde taşınmaz kullandırılması yönetmeliğine göre Kültür ve Turizm Bakanlığına taşınmaz tahsis edilebiliyor. İşte Kültür yatırım ve girişimleri taşınmaz kullandırma işlemleri ile ilgili hükümler...
Kültür yatırım ve girişimleri taşınmaz kullandırma işlemleri!
Kültür yatırım ve girişimleri taşınmaz kullandırma işlemleri duyuru ile başlıyor: Bakanlığa tahsisli taşınmazlardan uygun görülenler kullanıma ilişkin şartlarla birlikte Bakanlığın internet sitesinde veya basın yolu ile yapılacak ilan ile duyuruluyor.
Yatırımcı ve girişimciler, Kültür yatırım ve girişimlerinde taşınmaz kullandırılması yönetmeliği uyarınca ilan edilen taşınmazların kültürel amaçlı kullanımı için müracaat süresi içerisinde;
Bakanlıkça hazırlanan kullandırma şartnamesinde istenilen tüm bilgi ve belgeler ile örneği şartnameye ekli beyanname ve eki formu, yatırımı gerçekleştirebilecek mali durumlarını gösteren yeminli mali müşavirce veya bağımsız denetim yetkisine sahip kurumlarca hazırlanacak mali değerlendirme raporunu; Kullandırmaya konu taşınmazın değerinin binde beşi ile yüzde üçü arasında şartnamede belirtilen oranda teminatın Bakanlık Merkez Saymanlık Müdürlüğüne teslim edildiğine ilişkin alındı belgesini; Bakanlığa vermekle ve tebligat adresini bildirmekle yükümlüdür.
Taşınmaz talebinde bulunan yatırımcı veya girişimciler, ilanda belirtilen belgelerle birlikte süresi içinde yazılı olarak Bakanlığa başvururlar.
Yatırım, girişim veya taşınmazın niteliği dolayısıyla ilana gerek görülmeyen hallerde istenilecek olan ve kullandırma şartnamesinde belirtilen bilgi ve belgeler ile teminat tutarı talep sahibine bildirilir.
Kullandırma yöntemleri
Kültür yatırımı veya girişimlerini teşvik amacıyla Bakanlığa tahsis edilen taşınmazlardan Bakanlıkça uygun görülenler bedeli karşılığında yatırımcı ve girişimcilere kiralama, irtifak hakkı tesisi veya kullanma izni verilmesi yoluyla kullandırılabilir.
Bu taşınmazlardan altyapı yapılması gerekli olanlar, altyapıyı gerçekleştirecek kamu kurumu veya kuruluşuna, bedelsiz olarak kiralama, irtifak hakkı tesis edilmesi veya kullanma izni verilmesi yoluyla kullandırılabilir.
İnceleme komisyonunun oluşumu ve görevleri
İnceleme Komisyonu, Bakanlık Müsteşarının başkanlığında, ilgili müsteşar yardımcısı, Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürü, Yatırım ve İşletmeler Genel Müdürü ile gerek görülmesi halinde bu genel müdürlüklerin ilgili genel müdür yardımcıları ve daire başkanlarından oluşur. İhtiyaç duyulması halinde ilgili genel müdürler komisyona üye olarak katılabilir. Müsteşarın bulunmadığı zamanlarda müsteşar yardımcısı Komisyona başkanlık eder. Komisyon gerekli gördüğü hallerde uzman çağırabilir.
Komisyonun kültür merkezleri ile ilgili sekretarya hizmetlerini Bakanlık Yatırım ve İşletmeler Genel Müdürlüğü, diğer tesis ve projelerle ilgili sekretarya hizmetlerini Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü yürütür.
Bu Komisyon; yatırımcı veya girişimcilere ön izin verilmesine, ön iznin kesin kullanıma dönüştürülmesine, bu izinlerin uzatılmasına, dondurulmasına, iptaline, yatırımcı veya girişimcinin kusuru olmaksızın mücbir veya kamudan kaynaklanan sebeplerle iptal edilen kullanım kararlarının ihyasına ilişkin kararları alır. Bu kararlar Bakanlık görüşü ile birlikte Maliye Bakanlığına gönderilir.
Komisyon, başkanın çağrısı üzerine üye tam sayısıyla toplanır. Kararlar, üye tam sayısının salt çoğunluğuyla alınır. Karşı oylar ayrıntılı gerekçelerle yazılır. Komisyon kararları Bakanlık onayı ile kesinleşir.
Başvuruların değerlendirilmesi ve teminat
Yatırımcı ve girişimcilerin bu Yönetmelik hükümlerine göre Bakanlığa yapacakları başvuruları, başvuru tarihinden itibaren üç ay içinde Komisyonca değerlendirilir. Gerektiğinde bu süre Bakanlıkça üç ay daha uzatılabilir.
Yapılan değerlendirme sonucunda; başvurusu kabul edilenlerin teminatları ön izin ve kullandırma dönemlerinde alınması gereken teminat olarak kabul edilir, başvurusu kabul edilmeyenlerin teminatları ise iade edilir.
Ön izin
Kullandırmaya konu taşınmazla ilgili harita, plan, tescil, ifraz, tevhit, terkin ve benzeri işlemlerin yapılması veya yaptırılması, kültür yatırımı veya girişimi için proje hazırlanması, bunların tasdik işlemlerinin yapılması, yatırım veya girişimin Bakanlıkça belgelendirilmesi veya münhasıran Kanunun amacına uygun tüzel kişilik kurulması amacıyla, Komisyonca yatırımcı ve girişimcilere taşınmazın değerinin binde biri esas alınarak yıllık hesaplanacak bedel üzerinden altı aya kadar ön izin verilir. Ancak, ön izin bedeli, 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu kapsamındaki tescilli taşınmaz kültür varlıkları ile 29/1/2004 tarihli ve 5084 sayılı Yatırımların ve İstihdamın Teşviki ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun 2 nci maddesi kapsamında olan illerde yapılacak yatırımlar için yüzde elli indirimli olarak uygulanır.
Ön izin kararının uygulanabilmesi için kararın tebliğ tarihinden itibaren bir ay içinde;
a) Noterce tasdik edilmiş ön izin taahhütnamesinin,
b) Ön izin bedelinin ilgili muhasebe birimine yatırıldığına ilişkin alındı belgesinin,
c) Bakanlıkça istenilen ve şartnamede belirtilen diğer bilgi ve belgelerin,
Bakanlığa teslim edilmesi şarttır.
Ön izin süresi, gerekli görülen hallerde bedeli karşılığında altışar aylık dönemler halinde en fazla dört defa Komisyonca uzatılabilir. Mücbir veya kamudan kaynaklanan sebeplerle, yatırımcı veya girişimcinin verilen veya uzatılan ön izin süresi içinde yükümlülüklerini yerine getirememesi durumunda ve talep edilmesi halinde, ön izin süresi komisyonca karar tarihinden itibaren sebep ortadan kalkıncaya kadar dondurulur, dondurulan süre için ön izin bedeli alınmaz; ancak mücbir veya kamudan kaynaklı sebebin iki yıldan uzun süreli devamı halinde, ön izin süresinin dondurulmasına devam edilmesine veya ön iznin iptaline Komisyon yetkilidir. Ön iznin iptali halinde yatırımcı veya girişimciden alınan teminat iade edilir.
Mücbir veya kamudan kaynaklanan sebeplerle, ön izin süresi dondurulmasına rağmen veya ön izin süresi dondurulmasa dahi yatırımcı veya girişimcinin yükümlülüklerini yerine getirmesinin mümkün olmayacağının anlaşılması halinde; Komisyonca ön iznin iptaline karar verilir, bu durumda yatırımcı veya girişimciden alınan teminat iade edilir.
Mücbir veya kamudan kaynaklanan sebepler dışında yatırımcı veya girişimci, verilen veya uzatılan ön izin süresi içinde yükümlülüklerini yerine getirememesi halinde de ön izni iptal edilir ve bu durumda alınan teminat Hazineye irat kaydedilir.
Ön izin süresi içinde yapılması gereken işlemlerin verilen veya uzatılan ön izin süresinden önce gerçekleştirilmesi halinde, ön izin süresinin kalan kısmına ilişkin bedel ilk yıl kullandırma bedelinden mahsup edilir.
Kullandırma kararı
Verilen ön izin süresi içerisinde yükümlülüklerini yerine getirenlere Komisyonca kullandırma kararı verilir. Kullandırma, kiralama veya irtifak hakkı tesisi veya kullanma izni şeklinde gerçekleştirilebilir.
Kira süresi on yıla kadardır. Bu süre, tesis veya projenin türü, sınıfı, kapasitesi veya mahalli özellikleri de göz önünde bulundurularak Komisyonca tespit edilir. Gerek görülen hallerde kira sözleşmesi Komisyonca en fazla on yıllık dönemler halinde yenilenebilir.
Taşınmazlar üzerinde kırk dokuz yıla kadar bağımsız ve sürekli nitelikli üst hakları dahil olmak üzere irtifak hakkı veya bunlardan alt yapı için gerekli olanlar üzerinde, alt yapıyı gerçekleştirecek kamu kurum veya kuruluşu lehine bedelsiz irtifak hakkı tesis edilebilir. Somut olmayan kültürel mirasın araştırılması, derlenmesi, belgelendirilmesi, arşivlenmesi, yayınlanması, eğitimi, öğretimi ve tanıtılması faaliyetleri kapsamında yatırım veya girişimlere kullandırılacak taşınmazlar hakkında sadece kiralama işlemi yapılabilir.
2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu kapsamındaki tescilli kültür varlıklarında kiralama veya irtifak hakkı ya da kullanma izni süresi kırk dokuz yıla kadar belirlenebilir.
Kiralama veya irtifak hakkı tesisi ya da kullanma izni işlemleri, Komisyonun belirleyeceği kişiler adına bedeli üzerinden, bu işlemler 8 inci maddenin ikinci fıkrası uyarınca kamu kurumu ya da kuruluşları adına yapılacak ise, bedelsiz olarak Bakanlığın talebi üzerine Maliye Bakanlığınca gerçekleştirilir. Kullandırma sözleşmelerine Komisyonca belirlenen özel şartlar ilave edilir.
Kullandırma kararının tebliğinden itibaren bir ay içerisinde kullandırma koşullarının kabul ve taahhüt edildiğine ilişkin tüzel kişilik yönetim kurulu kararının noter tasdikli örneğinin Bakanlığa teslim edilmesi halinde kullandırma kararı yürürlük kazanır.
Bu belgenin Bakanlığa teslim edilmesinden sonra bağımsız ve sürekli üst hakkı dahil olmak üzere irtifak hakkı tesis edilmesi veya kiralama yapılması ya da kullanma izni verilmesi Bakanlıkça Maliye Bakanlığından istenilir.
Kullandırma kararının tebliğinden itibaren en geç bir yıl içinde; kiralama yapılması veya kullanma izni verilmesi halinde, kira veya kullanma izni sözleşmesinin yapılarak notere tasdik ettirilmesi, irtifak hakkı tesis edilmesi halinde ise, irtifak hakkı sözleşmesinin tapuda resmi senet şeklinde düzenlenerek tapuya tescil edilmesi ve bunların bir örneğinin Bakanlığa teslim edilmesi şarttır.
Mücbir veya kamudan kaynaklanan sebepler dışında bu süre içerisinde sözleşmeyi yapmayanların kullandırma kararları iptal edilir ve teminatları Hazineye irat kaydedilir. Mücbir veya kamudan kaynaklanan sebeplerle sözleşmenin yapılamaması halinde sözleşmenin yapılması için verilen süre dondurulur.
Mücbir veya kamudan kaynaklanan ve Bakanlıkça kabul edilebilir idari ve hukuki uyuşmazlıklardan doğan sebeplerle yatırım veya girişime başlanılamaması ya da yatırımın veya girişimin gerçekleştirilememesi durumunda kullanım süresi dondurulur. Kullanım süresinin dondurulmasına ilişkin Komisyon karar tarihi ile dondurulan sürenin başlatılmasına ilişkin Komisyon karar tarihi arasında geçen süre kullanım süresine eklenir ve bu süre için kullandırma bedeli ödenmez.
Belediye ve il özel idarelerinin taşınmaz tahsisi
Belediye ve il özel idareleri kendi mülkiyetlerindeki taşınmazları Bakanlıktan belgeli yatırım veya girişimlere Kanun hükümlerine göre kullandırabilirler. Bu durumda ilgili idareler kullandırma sözleşmesinin imzalanmasından itibaren veya feshi halinde fesihten itibaren bir ay içinde Bakanlığa bilgi vermekle yükümlüdürler. Bakanlıkça verilen belgenin iptal edilmesi halinde kullandırma sözleşmesi feshedilir. Fesih halinde taşınmaz üzerindeki tesislerin ne olacağı ilgili idarece şartnamesinde belirtilir.
Bu maddede belirtilen hususlar ilgili idarelerce kullandırma sözleşmesine konulur.
Taşınmaz kullandırma bedeli
Madde 14 — Taşınmaz kullandırma bedeli, bu Yönetmelik hükümlerine göre Komisyonca belirlenir. Kullandırma ve tescil işlemlerine ait giderler yatırımcı veya girişimci tarafından ödenir.
İlk yıl kullanım bedelleri taşınmaz değerinin en az binde beşidir. Emlak vergi değeri tespit edilmemiş yerlerde kira bedelini belirlemeye Komisyon yetkilidir.
Tespit edilen kullanım bedeli yıllık ve peşin olarak ilgili saymanlığa ödenir ve ödemeye ilişkin makbuzun bir örneği Bakanlığa teslim edilir. Kullanım süresi, kullandırma kararının yatırımcı veya girişimciye tebliğ tarihinde başlar ve kullanım bedelleri bu tarihten başlamak üzere yıllık olarak hesaplanıp peşin olarak ilgili muhasebe birimine yatırılır.
Müteakip yıllar kullanım bedelleri Türkiye İstatistik Kurumunca ilan edilen Üretici Fiyatları Endeksinde (ÜFE-Bir önceki yılın aynı ayına göre % değişim oranı) meydana gelen artış oranının bir önceki yıl kullanım bedeli ile çarpımı suretiyle bulunacak miktarın, önceki yıl kullanım bedellerine ilavesi suretiyle arttırılarak tahsil edilecektir.
Kullandırmaya konu taşınmazın üzerinde gerçekleştirilen tesisin yatırımdan işletmeye geçmesinden itibaren işletilmesinden elde edilecek toplam yıllık işletme hasılatı üzerinden Hazinece yüzde bir oranında pay alınır. Hasılata; tahsis olunan arazi üzerinde kurulan işletmelere ait tahakkuk eden her türlü mal ve hizmet satış bedelleri, faizler ile yapılan kiralamalar dahil edilir ve yıllık hasılatı gösteren beyanname 1/6/1989 tarihli ve 3568 sayılı Serbest Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanununa göre yetkili kılınan Yeminli Mali Müşavirlere tasdik ettirilerek ilgili defterdarlığa veya mal müdürlüğüne verilir. Bu taşınmazların üzerinde kurulan tesislerin tamamının veya bir kısmının işletmeciliğinin üçüncü kişi ve kuruluşlara kiraya verilmesi halinde, yatırımcı veya girişimcilerin yapacakları kiraya verme işlemleri de dahil olmak üzere, kiraya verenlerin kira bedeli üzerinden, son yatırımcı veya girişimci işletici ise işletme hasılatı üzerinden yüzde bir payı ilgili saymanlığa yatırmayı taahhüt ederler. Taahhüt, kira sözleşmesinin tanzim edildiği tarihten itibaren bir ay içinde yapılır, yatırımcı veya girişimcilerin taahhütte bulunmamalarından dolayı bunlardan alınamayan hasılat payları kiraya verenlerden alınır ve yatırımcı veya girişimcilerin yıllık hasılatını beyan etmesi ile hasılat payını yatırmasında yatırımcı için öngörülen esaslar uygulanır.
Ancak, kullanım bedelleri ve hasılattan alınacak paylar, 2863 sayılı Kanun kapsamındaki tescilli taşınmaz kültür varlıkları ile 29/1/2004 tarihli ve 5084 sayılı Yatırımların ve İstihdamın Teşviki ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun 2 nci maddesi kapsamında olan illerde yapılacak yatırımlar için yüzde elli indirimli olarak uygulanır. Bu fıkra kapsamındaki taşınmazlar üzerinde bulunan tesislerin işletilmesinden Hazinece alınacak hasılat payları ise, tesislerin işletmeye geçmesinden itibaren beş takvim yılı sonra tahsil edilmeye başlanır.
Denetim
Bu Yönetmelik hükümlerine dayanılarak kiraya verilen veya irtifak hakkı tesis edilen ya da kullanma izni verilen yerlerin denetimi, Maliye Bakanlığının ilgili mevzuattan doğan yetkileri saklı kalmak kaydıyla Bakanlık tarafından yapılır. Yapılan kontroller sonucunda tespit edilen hususlar bir rapor halinde Bakanlığa sunulur. Bu raporlar Komisyonca değerlendirilerek, yatırımcı ve işletmecilerin kullandırma sözleşmesine aykırılıklarının bulunması halinde, bu aykırılıkların giderilmesi için altı aya kadar süre verilebilir. Mücbir veya kamudan kaynaklanan sebepler dışında, verilen bu süre içerisinde, bu aykırılıkların giderilmemesi halinde, Yönetmeliğin 16 ncı maddesine göre işlem yapılır.