Kütahya'daki siyanürlü barajı mühendis ve hekimler inceledi!
Kütahya da, setlerinden birinde çökme yaşanan siyanürlü su barajındaki çalışmalara ilişkin çeşitli odaların Bursa daki şubelerine bağlı mühendis ve hekimler tarafından inceleme yapıldı
şirket sorumluları, basın mensuplarına tesisi gezdirerek çalışmalara ilişkin bilgi verdi.
İnşaat Mühendisleri, Ziraat Mühendisleri, Jeoloji Mühendisleri Odalarının
Kütahya ve Bursa şubelerinin yanı sıra Türk Tabipler Birliği Bursa şubesi
temsilcilerinden oluşan heyet, Yıldızlar SSS Holding bünyesindeki Eti Gümüş A.ş.
yetkilileriyle görüşerek, çevrede incelemeler yaptı.
Heyete bilgi veren Eti Gümüş A.ş. Genel Müdürü Ergun Kılıç, AA muhabirine
yaptığı açıklamada, siyanür barajında sızma görüldüğü yönündeki iddiaların
asılsız olduğunu söyledi.
şu anda bir sızıntının söz konusu olmadığını belirten Kılıç, 'Ana
barajda herhangi bir çatlak veya dışarıya siyanürlü su sızması yoktur. Her gün
numune alıyoruz. Valilik kanalıyla her ay çevre ve Orman Bakanlığına düzenli
olarak raporlar gönderiliyor. Bu sonuçlar karşılaştırıldığında da böyle bir konu
olmadığını görülüyor' dedi.
5 'inci havuzun yapımına devam edildiğini anlatan Kılıç, havuzun inşasına
iddia edildiği gibi çökme olayından sonra değil, geçen yıl nisan ayında
başlandığını kaydetti.
Heyette yer alan Yüksek İnşaat Mühendisi Yavuz Özdemir ise tesiste 4
havuzun yer aldığı baraj bulunduğunu, ikinci ve üçüncü kademe arasındaki setin
kısmen çökerek malzemenin bir bölümünün ikinci havuza aktığını anlattı.
şu anda 4 havuzdan üçünün faal olduğunu belirten Özdemir, 'Barajın
etrafındaki ana setlerde herhangi bir yarılma, yırtılma, çökme, oturma gibi bir
problem yok. İkinci havuzdaki malzemeleri pompayla kuru hale getirmeye
çalışıyorlar ve kurumuş vaziyette. Bu tesisi ufak da olsa bir tehlike
hissedildiği için durdurmuşlar. Tesisin çalışmalar tamamlandıktan sonra
faaliyetine devam etmesinde hiçbir mahsur yok' diye konuştu.
Jeoloji Mühendisi Nedim Özhan ise barajdan çevreye sızdırmanın söz konusu
olmadığını söyleyerek, alınması gereken önlemlerinin hepsinin alındığını
belirlediklerini bildirdi.
-ÜRETİME BAşLAMAK İçİN 5 'İNCİ HAVUZUN TAMAMLANMASI BEKLENİYOR-
Basın mensuplarına üretim tesisi ve barajın çevresini gezdirerek yapılan
çalışmalar hakkında bilgi veren Eti Gümüş A.ş. Genel Müdür Yardımcısı Dr. Tarık
Doğru, atık barajının, 1982 yılında Kanada merkezli firma tarafından yapıldığını
ve 4 iç havuzdan oluştuğunu söyledi.
Barajın, madenin ömrü boyunca hizmet verebilecek kapasitede bulunduğunu
ifade eden Doğru, şöyle konuştu:
'Barajın, toplam 25 milyon ton atığı depolayabilecek bir hacmi var. Bu
güne kadar 20 milyon tonluk bir hacim kullanılmış olup, 5 milyon tonluk
kullanılabilecek hacim mevcuttur. Üretim planlaması göz önüne alınarak bu
havuzların yan tarafına 3 milyon 600 bin metreküp hacme sahip bir havuz inşa
edilmektedir. Bu barajın inşası 2009 'un son çeyreğinde planlanmış, 2010 'un ilk
yarısında inşaata başlanmıştır. 20 gün içinde tamamlanarak hizmete sunulacak
havuzların, ikinci ve üçüncü havuz arasındaki sette meydana gelen patlamadan
dolayı sıyrılan malzemenin ikinci havuzda oluşan yükünün hafifletilmesini
amaçlıyoruz. Yeniden üretim faaliyetine başlamak için 5 'inci havuzun bitirilip
hizmete alınmasını bekliyoruz. Bunun için de 20 günlük bir süreyi öngörüyoruz.
Buradaki atık işlenerek 45-50 gram gümüş, önümüzdeki yıllarda ekonomiye
kazandırılacak.'
-'MADDİ KAYIP 30 MİLYON LİRADAN FAZLA'-
Doğru, 1 ayda 30 ton gümüş ürettiklerini ve tesisin üretime kapalı
kalacağı süre 1 ay olarak değerlendirilirse, maddi kayıplarının 30 milyon liradan
fazla olacağını anlattı.
'Kesinlikle bu setin çökmesinden evvelki çevrenin korunması hangi
hassasiyetteyse şimdi de aynı hassasiyette' diyen Doğru, burada çevre
kirliliğine yol açacak hiçbir faaliyette bulunulmadığını savundu.
Doğru, üçüncü havuza akan malzemenin ikinci barajı taşırması ve taşınan
malzemenin ikinci setin de patlaması durumunda birinci seti zorlaması ve bununla
birlikte çevre felaketi oluşturmasından endişe edilebileceğini bildirerek,
'İkinci setin, üçüncü setten gelen malzemeyi taşıyabilecek güçte olduğu tespit
edildi. şu andaki verilere göre bir tehdit, bir tehlike görünmüyor' ifadelerini
kullandı.
çevrede, yağmur sularının tehlike oluşturabileceği endişesi bulunduğuna
da değinen Doğru, ikinci havuzda biriken suların birinci havuza alındığını ve su
seviyesini dengelemek için birinci havuzdan dördüncü havuza aktarılarak yağmur
suyunun tehdit oluşturmasının engellendiğini sözlerine ekledi.
-'HAVA YOLUYLA CANLILARI ZEHİRLEMESİ MÜMKÜN DEÄİL'-
Yıldızlar SSS Holding çevre Etki Değerlendirme (çED) Grup Başkanı Sertaç
Nuri Gücüyener ise 5. havuzun yapımına setteki çökmeden sonra başlandığı ve
burasının çED rapor bulunmadığı iddiasının gerçekleri yansıtmadığını belirtti.
Gücüyener, '5. havuzun projelendirme çalışmaları 2007 'de başladı.
Projemizi çevre ve Orman Bakanlığına sunduk. Mevzuat gereği bizden istenen çED
kapsamında gerekli önlemleri aldığımız raporunu sunduktan sonra 2009 sonunda çED
olumlu belgemizi aldık. 5 'inci atık havuzumuzun inşasına geçen nisan ayında
başladık ve şimdi tabanın jeosentetik kil ve jeomembran malzemeyle kaplanmasına
devam ediliyor. Bu havuz, 15 hektar alanda 7 milyon ton atık su hacmine sahip'
dedi.
Gücüyener, tesiste yaklaşık 25 yıldır çalışan işçilerinin bulunduğunu ve
şimdiye kadar burada çalışıp siyanürden dolayı rahatsızlanan kimse olmadığını
belirterek, fabrika yönetiminin çevre sağlığı ve güvenlik önlemleriyle ilgili
hiçbir masraftan kaçınmadığını ifade etti.
Siyanürün buharlaşma yoluyla havaya karışarak canlıları zehirlemesi
iddialarının doğru olmadığını savunan Gücüyener, 'Zaten siyanür baraja atık
halde bırakıldığında zamanla büyük oranda bozuluyor. Kesinlikle hava yoluyla
canlılara zarar vermesi bilimsel olarak da mümkün değil' diye konuştu.
Siyanür barajına düştüğü iddia edilen Eti Gümüş A.ş. çalışanı Yusuf
Tolgan, barajdaki havuzda değil, buna 1,5 kilometre uzaklıktaki çalışma alanında
bulunan çukura düştüğünü, burada kesinlikle siyanür ya da su bulunmadığını ve
işine devam ettiğini söyledi.
-TÜRKİYE 'DEKİ TEK GÜMÜş İşLETMESİ-
Edinilen bilgiye göre, Türkiye 'nin tek gümüş madeni işletmesi olan Eti
Gümüş A.ş 'de 890 kişi çalışıyor. İşletmenin sahip olduğu 21,5 milyon ton rezerv,
3 bin 827 ton metal gümüş rezervine eşdeğer olarak görünüyor.
Türkiye 'de birincil kaynaklardan gümüş üretimine, Etibank aracılığıyla
1987 yılı sonlarında 100. Yıl Gümüş Madeni İşletmeleri Müessesesi Müdürlüğünün
Kütahya 'nın Gümüş köyü mevkisinde kurulan tesislerinin fiilen faaliyete
geçmesiyle başlandı.
Birçok proseste olduğu gibi gümüş üretimi sırasında da ortaya atıklar
çıkıyor. Atıkların çevreye ve insan sağlığına zarar vermeyecek biçimde
depolanmaları ve bozundurulmaları için ise iki temel yöntem bulunuyor. Bunlar
doğal bozundurma ve kimyasal bozundurma olarak ifade ediliyor.
Eti Gümüş A.ş. tesislerinde doğal bozundurma yöntemi seçildi. Bu
sistemde, sağlanan şartlar içerisinde siyanür, hidrojen siyanür haline gelerek
parçalanıyor ve hidrojen, karbon ve azot gazları haline dönüşerek zararsız bir
şekilde atmosfere karışıyor. Katı halde ve suda çözünmeyen siyanür bileşikleri
ise havuzda çökelerek depolanıyor.
AA