Kyme İtalyan Arkeoloji Heyeti Kazı Evi Müzesi atıl vaziyette!
Aliağa Belediyesi ve İtalyan Catania Üniversitesi Öğretim Üyesi Sebastiana Lagona’nın girişimleriyle 1999'da tamamlanan Kyme İtalyan Arkeoloji Heyeti Kazı Evi Müzesi, karakol olmaktan kurtarılırken, serserilerin elinden kurtarılamadı.
İzmir Aliağa Belediyesi ile İtalya’nın Catania Üniversitesi, 1995'te bir araya gelip, ilçeye 12 Aiolis kentine başkentlik yapan Kyme Antik Kenti’ne ait tarihi eserleri ortaya çıkarmak ve sergilemek için hem kazı evi hem de müze olarak kullanılacak bir yapı yapmaya karar verdi.
İlk Ses Gazetesi'nden Sultan Gümüş'ün haberine göre; Maliye Bakanlığı tarafından, 1995 yılında tamamlanan projenin uygulanması için müzeye bir yer tahsis edilip, 1997 yılında müzenin temeli atıldı. Yaklaşık 2 yıl sonra tamamlanan müze binasına Aliağa Belediyesi tarafından aynı yıl müze olarak kullanılma belgesi verildi fakat 19 yıl önce tamamlanan müzenin halen açılmadığı ve çürümeye terk edildiği ortaya çıktı. Gazetemizin eski muhabirlerinden Yusuf Çağırtekin’in 2 yıl önce gündeme getirdiği bu konu halen sıcaklığını koruyor. Aynı zamanda iki sene önce müzenin karakol olması için Aliağa Belediyesi tarafından girişimlerde bulunulmuştu. Kamuoyunun yarattığı etki sayesinde Kültür Bakanlığı tarafından buna izin verilmedi. Müze karakol olmaktan kurtuldu ama metruk bir bina olmaktan da öteye gidemedi. Kapısına kilit vurulan ancak duvarları aşılarak bahçesine girilen müzenin kazı evinde halen daha faaliyetler sürdürülebilir. İlçe hatta kent için büyük bir değere sahip olan müzenin büyük bir tahribata uğraması önlenemezken ve bugünlerde bir dayanıklılık raporu oluşturulmaya çalışılarak müzenin yıkılmasının yasadışı yeni adımlarının atıldığı ileri sürülüyor. STK’lar ise 19 yıldır açılamayan müzenin artık ihya edilmesini istiyor.
YIKIM İÇİN ADIMLAR ATILMIŞTI
Tüm bölümleri ve çalışanlarıyla faaliyete geçirilmeyen ancak Aliağa’nın en önemli arkeoloji müzelerinden biri olan Aliağa Kyme Arkeoloji Müzesi ve Kazı Evi’nin, 23 Şubat 2015 tarihinde bir kez daha Aliağa Belediyesi tarafından yıkılmak ve yerine çıkar amaçlı bir bina yapılmak istendiğini iddia eden Doğal ve Kültürel Yaşam Girişimi Sözcüsü aynı zamanda TMMOB Şehir Plancıları Odası İzmir Şubesi kurucu üyelerinden Ahmet Tuncay Karaçorlu, şu açıklamalarda bulundu: “Kyme Antik Kenti kazılarında çıkan ve sonrasında müzede yer alan 3 binin üzerinde önemli eser, sürekli su baskınlarının yaşandığı, yasallığı olmayan bir yerlere taşındı ve müzenin böylece yıkım girişimlerinin ilk adımları atıldı.”
KAYNAKLAR YAĞMALANACAKTI
Müzenin 23 Şubat 2015 tarihinden sonraki günlerde yıkımı yapılan Aliağa Belediye Başkanlığı tarafından onaylandığını ve Aliağa Belediyesi Danışmanı Ömer İşlek aracılığıyla da ilan edildiğini sözlerine ekleyen Karaçorlu, “Bu bilim, hukuk ve toplumsal faydayı yok sayan, kamusal kaynakların yağmalanmak istendiği akıl almaz uygulama, gecikmeden duyarlı çevreler tarafından oluşturulan, Aliağa Kyme Arkeoloji Müzesi ve Kazı Evi’ni Koruma ve Yaşatma Hareketi’nin çok yönlü girişimleriyle ve etkinlikleriyle durduruldu. Artık sorumluların yargılanması, müzenin tamamlanması ve halka açılması aşamasında olan bu bilimsel, tarihsel ve toplumsal mücadele, Aliağa Kyme Arkeoloji Müzesi ve Kazı Evi halka açılana kadar kararlılıkla sürecek ve yerinde korunarak gelecek kuşaklara taşınacaktır” dedi.
KARAKOL BİNASI OLACAKTI
“Aliağa Kyme Arkeoloji Müzemiz hala onarılmamış, hala savunmasız, hala halka açılmamış durumda” diye konuşan serzenişte bulunan Karaçorlu, “Müze yıllardır uyarmamıza rağmen öğrencilerimize, ilgililere ve Aliağa halkına açılmamış halde. Böylesine önemli kültürel ve çeşitli ölçeklerde sektörel olanaklar sunabilecek olan müzemiz, bacasız bir sanayi özelliği taşıyabilecekken, yerel duyarsızlığa terk edilmiş durumda. Basit bir düzenlemeyle yerli ve yabancı konuklara açılabilecek olan bitmiş müzemiz, akıl almaz bir biçimde, belediye marifetiyle, ilçe karakol binasına dönüştürülmek de istenmişti. Müzemiz, Aliağa halkına kültürel alanda önemli bir kazanç alanı oluşturabilecek durumda. Ancak Aliağa halkının geleceğinden yıllarca çalındı” açıklamasında bulundu.
MÜZEDE MADDE KULLANIYORLAR
Müzenin hangi sebepten açılamadığı tam olarak açıklanmazken, sonraki yıllarda atıl durumda bulunan binayı kimliği belirsiz kişiler kendilerine mesken tuttu. Kişilerin binayı tahrip ettiği seçilirken, kırık alkol şişelerinden dolayı binanın içine girmek zorunda. Çevredeki vatandaşların da bu durumdan şikayetçi olduğu tespit edilirken, gençlerin ara ara müze binasına gelerek madde kullandıkları da ifade edildi. Şu anda içler acısı halde bulunan ve bir bölümü kazı evi olarak da kullanılan Aliağa Kyme İtalyan Arkeoloji Heyeti Kazı Evi Müzesi’nde, inceleme aşamasında binlerce eser bulunduğu iddia edilirken, müzenin halka açılması durumunda bu incelenmesi gereken eserlerin kayıtları ve işlemleri yapılıp, uygun olanlarının müzede sergilenebileceği belirtiliyor. Müzede sergilenmek üzere kazı çalışmaları sonucu ortaya çıkarılan önemli tarihi eserlerin bir kısmının İzmir Arkeoloji Müzesi’ne, bir kısmının ise İstanbul Arkeoloji Müzesi’ne gönderildiği söylenirken, Kyme İtalyan Arkeoloji Heyeti Kazı Evi Müzesi’nin artık açılıp, tarihi eserlerin ait olduğu yere geri dönmesi isteniyor.
TAHSİSE AYKIRI ÇALIŞMALAR YAPILDI
Mart 2004 yılında yapılan yerel seçimler sonrası meydana gelen yeni Aliağa Belediye Başkanlığı tarafından (Tansu Kaya) müzeye ilişkin tüm çalışmaların durdurulduğunu söyleyen Karaçorlu, “Müzenin yıkılarak, tahsise aykırı, belediye hizmet binası olarak yapılmasının ilk girişimleri 2005 yılında başlamıştır. Aliağa Belediye Başkanlığınca hukuk dışı, bilim dışı ve rant amaçlı Maliye Bakanlığına yapılan bu başvuru, tahsisi müze amaçlı olduğu için reddedilmiştir. Yine bu dönemde Aliağa Belediye Başkanlığınca İzmir Müzesi’ne amacına aykırı bir girişimde bulunularak yapının deniz müzesine dönüştürülmesi istenmiş, ısrarla müze yıkılmak istenmiştir. Oysa aynı dönemde, 2005 yılında hazırlanan hesap raporunda ve inşaat raporunda müzenin tamamlanmasına ilişkin kaynaklara ve yapılacak işlere ilişkin hiçbir sorumluluk yerine getirilmemiştir. Bu dönem belediye başkanlığınca müzeye ilişkin hiçbir girişimde bulunulmamış, 2004 yılında Catania Üniversitesi adına kazıları yürüten Profesör Sebastiana Lagona’dan kazı başkanlığını devralan, Calabria Üniversitesi adına kazı başkanlığını üstlenen Profesör Antonio La Marca ile müzeye ilişkin hiçbir protokol yenilenmesi yapılmamış, müze bu kez de çürümeye terk edilerek yok edilmek istenmiştir” diye konuştu.
İNŞAAT RANTINI AMAÇLIYORLARDI
2009 yılında yapılan yerel seçimler sonrası meydana gelen yeni dönem belediye başkanlığı tarafından ise (Turgut Oğuz) müzeye ilişkin bazı girişimlerde bulunulduğunu söyleyen Karaçorlu, “İlk olarak 2011 yılında müzenin adı ‘T.C. Aliağa Belediyesi, Sosyal, Kültürel ve İdari İşler Müdürlüğü, Sebastiana Lagona Kültür Merkezi ve Müzesi’ olarak karar altına alınmıştı. Ardından Calabria Üniversitesi adına kazı başkanlığını üstlenen Profesör Antonio La Marca ile müzeye ilişkin protokol yenilemesi yapılmıştı. Yine bu dönemde bir arkeolog pasif olarak görevlendirilmiş ancak müzenin kamu hizmetine açılması anlamında hiçbir girişimde bulunulmamıştı. 2014 yılında yapılan yerel seçimler sonucunda oluşan son dönem belediye başkanlığınca (Serkan Acar) müzenin yıkılması ve yerine Belediye Hizmet Binası adı altında inşaat rantını amaçlayan bir yapı yapılması girişimleri yeniden başlamış, ilk olarak pasif görevde olan arkeologun görevine son verilmiştir. Ardından müzeye özgün bahçe duvarı yıkılarak, 10 metre daraltılıp, alçaltılıp, özgün bahçe kapıları da sökülerek ve hiçbir güvenlik görevlisi bulundurulmayarak müzeye tahrip amaçlı girişi kolaylaştıracak hale getirilmiştir” açıklamasında bulundu.