Libya nın inşaat şirketlerine faturası 4 günde 1 milyar TL
17 şubat tan bu yana borsa yüzde 1.9 gerilerken bölgede iş yapan şirket hisseleri yüzde 6.7 düşüş yaşadı. 5 şirketin piyasa değeri 4 günde 981 milyon TL değer kaybetti
Ortadoğu gerginliği piyasalarda tansiyonu artırdı. Gelişmeler Türk ekonomisini etkileyecek mi Piyasaların seyri ne olacak sorularını çok daha fazla duymaya başladık. Son gelişmelere baktığımızda, kısa vadede sadece bölgeye yönelik iş yapan şirketlerin değil yabancıların ağırlıkta olduğu büyük şirketlerin de etkilendiğini görüyoruz. İMKB 'de ağırlığı yüksek olan bankalardan para çıkışı gözleniyor. Ancak asıl etki inşaat firmalarında.
Dolarda 1.60 seviyesi kritik
Bölgeyle bir şekilde bağlantısı bulunan, Akfen Holding, Tekfen Holding, Enka İnşaat, Anel Elektrik ve TAV Havalimanları 'nın piyasa değeri 17-22 şubat tarihleri arasında 981 milyon TL geriledi. 17 şubat 'ta 19.8 milyar TL olan 5 şirketin piyasa değeri 22 şubat 'ta 18.8 milyara düştü. Hisse senetlerinde yüzde 3 ile yüzde 9.8 arasında değer kayıpları oluştu.
Dolarda ise 1.60 seviyesi kritik. Bu seviyeye doğru ataklarda satış baskısı görülebilir. Ancak mevcut riskler dolar yatırımcısının bir süre bekleyip görmeyi tercih edeceğini gösteriyor. Kaos ortamında güvenli liman arayışı dolarda alımlara neden olabilir. Ancak bu alımlar sınırlı olacaktır. Daha çok trader 'ların para kazanacağı bir süreç yaşanabilir.
Türk ekonomisi etkilenmez
Konuya ilişkin değerlendirmede bulunan JP Morgan, Libya 'daki gelişmelerin Türkiye için değil, ancak Türk inşaat şirketleri için büyüyen bir risk oluşturduğunu belirtti. Libya 'ya yönelik büyüyen belirsizlik ortamında Türkiye-Libya ticari ilişkilerini değerlendiren JP Morgan, iki ülke arasındaki doğrudan ticaretin önemli seviyede olmadığını vurguladı.
Bununla birlikte Libya 'nın Türk şirketleri açısından Rusya 'dan sonra ikinci büyük piyasa olduğuna dikkat çeken JP Morgan, Dışişleri Bakanlığı 'nın yayınladığı son verilere göre Libya 'da 115 Türk şirketinin, 25 bin Türk personelle faaliyette olduğuna işaret etti. Türk şirketlerinin Libyalı otoritelerden aldıkları inşaat projelerinin 25 milyar dolara ulaştığını belirten JP Morgan, sadece 2010 yılında 2.6 milyar dolar tutarında yeni proje alındığını vurguladı.
Türkiye 'nin yıllık ortalama inşaat gelirinin 1 milyar dolar olduğu düşünüldüğünde Libya 'daki gerilimin kısa vadede Türkiye 'nin dış dengelerine bir etkisi olmasının beklenmediğini ifade eden JP Morgan, Türk inşaat şirketleri için risk olduğunu kaydetti.
Daha fazla turist Türkiye 'ye gelir
Okan Üniversitesi Finansal Riskleri Araştırma ve Uygulama Merkezi, Kuzey Afrika 'daki gerilimin Türkiye 'nin turizm gelirlerine olumlu yansıyabileceğini bildirdi. Yapılan değerlendirmede şöyle denildi:
Son açıklanan veriler enflasyon sorunun yerini cari açığa bıraktığını destekler nitelikte. Cari işlemler dengesinde önemli paya sahip olan turizm gelirleri bu nedenle takip edilmeli.Gündemin en önemli konusu Kuzey Afrika 'da özellikle Libya, Tunus ve Mısır 'daki gerilim sonrasında, Türkiye 'nin daha fazla sayıda turist çekmeyi başarması beklenebilir.
BÖLGEDE İş YAPAN şİRKET HİSSELERİ BU DURUMDAN NASIL ETKİLENİR
Akfen: Tav Havalimanları 'nın sermayesinin yüzde 26.12 'sini elinde bulunduruyor. Libya 'da doğrudan üstlenmiş olduğu proje bulunmuyor. Bu nedenle gelişmelerden kaynaklı bir riski söz konusu değil.
Anel Elektrik: şirket Libya 'da Tripoli Havalimanı 'nın 89.7 milyon Euro 'luk elektrik işlerini üstlenmiş durumda. şu an için olaylardan zarar görecek nitelikte karşılaşmış olduğu fiili durum bulunmuyor.
Enka İnşaat: şirketin Arabistan, Umman, Cibuti ve Libya 'da devam eden inşaat projeleri bulunuyor. Bölgeye yönelik yapılan yatırımlar şirketin toplam cirosu içerisinde düşük bir paya sahip. Bu nedenle gelişmeler şu aşamada Enka için ciddi bir risk oluşturmuyor.
TAV Havalimanları: Tunus 'un Monastir ve Enfidha Havalimanları 'nı işletiyor. Katar, Umman, Libya 'da Tripoli ve Sebha projelerini üstlenen Tav İnşaat 'ın sermayesinde Tav Havalimanları 'nın herhangi bir payı bulunmuyor. Bu nedenle şirketi olumsuz yönde etkileyecek ciddi bir durum söz konusu değil.
Tekfen Holding: şirketin bağlı ortaklığı Tekfen İnşaat, Libya 'da Büyük Nehir Projesi 'nde yer alıyor. Olaylar esnasında şantiyesindeki araç ve gereçler yağmalandı. şirket faaliyetini durdurdu. Tekfen 'in olayların yaşandığı diğer ülkelerde projesi bulunmuyor. Olaylardan en fazla etkilenen şirket oldu.
Milliyet/Zeynep Aktaş