Lüks ofisler 'Karaborsa'da
Şirketler, daha iyi şartlarda çalışmak için taşınınca A sınıfı ofislerde fiyatlar arttı.
Türkiye'de 2001 kriziyle boşalan ofisler, bu tarihten sonra eski günlerini aratırken, son yıllarda yaşanan talep artışı, inşaat projelerini de bu yöne kaydırdı. Şirketlerin özellikle lüks ofislere taşınma isteği, A sınıfı ofislerin boşluk oranlarını neredeyken sıfıra indirirken, en çok talep gören bölgeler, Altunizade, Etiler ve Levent oldu. Colliers International Türkiye tarafından hazırlanan "Ofis Piyasası" araştırmasına göre 2008'in ilk yarısında ofis doluluk oranlarında geçen yılın aynı dönemine oranla yüzde 10'a varan artışlar yaşandı, pek çok bölgede lüks ofisler bitti. Colliers International Türkiye'nin verilerine göre İstanbul'da 1 milyon 322 bin 336 metrekarelik A sınıfı ofis alanı bulunuyor. Kentte, en çok lüks ofis stoku, Maslak, Levent ve havaalanı bölgelerinde yer alıyor. Bu üç bölgedeki toplam ofis stoku, İstanbul genelinin yüzde 52'sini oluşturuyor.
Asya geçti
Son dönemde özellikle Ümraniye ve Kavacık bölgelerinin şirketler tarafından tercih edilir olmaya başlamasıyla canlanan Anadolu yakası lüks ofis piyasasında boşluk oranı, 2008 yılının ikinci çeyreğinde yüzde 4.6'ya düştü. Bu oran geçtiğimiz yılın ikinci çeyreğinde yüzde 16.7'ydi. Aynı döneme göre yüzde 12.1'lik düşüşle, Avrupa yakasını geride bırakan Anadolu yakasında özellikle Altunizade ve Kavacık'ta boşluk oranı 'yüzde sıfır' oldu. Bu oran 2007'nin ikinci çeyreğinde Altunizade için yüzde 9.9, Kavacık için ise yüzde 15.6 olarak gerçekleşmişti. Colliers International Türkiye'nin araştırmasına göre Avrupa yakasında zaten az olan boş lüks ofis alanları, son altı ayda daha da düştü. Özellikle Asya yakasında lüks ofisler büyük talep görüp buna karşın sınıfı ofislerdeki doluluk oranları azalırken, fiyatlardaki artış da devam ediyor. 2008 yılının ikinci yarısında Avrupa yakasındaki A sınıfı ofis binalarında ortalama aylık kira rayici, metrekare başına 30 dolar olurken Anadolu yakasında ise bu rakam 24 dolar olarak gerçekleşti.
Ümraniye'de fiyat artmadı
B sınıfı kira değerlerinde ise artış görülmeyen tek bölge Anadolu yakasında yer alan Ümraniye oldu. Bölgedeki A sınıfı ofislerin kiralarının uygunluğu nedeniyle şirketler bunlara yönelince, B sınıfı ofis alanlarında boşluklar meydana geldi. Böylece önceki dönemlerde aylık metrekare kira rayiçleri 10 dolarken, 2008 yılının ikinci çeyreğinde bu fiyat, 8 dolara indi. Colliers International Türkiye'nin araştırmasında Kozyatağı'ndaki ofis stokunun yetersiz kaldığına dikkat çekilerek, önümüzdeki dönemlerde bölgeye yapılacak yatırımların önem kazanacağı ifade edildi.
Ofis bölgeleri arasında en pahalısı aylık 54 dolarlık fiyatıyla Levent
Taksim'de de ofis kalmadı Colliers International Türkiye'nin araştırmasına göre, İstanbul'da 1.3 milyon metrekare civarında A sınıfı ofis alanı bulunuyor. Bunun 330 bin metrekaresi Anadolu, 991 bin metrekaresi ise Avrupa yakasında yer alıyor.
Ofis bölgeleri içinde 22 bin metrekare ile en küçük stokun Altunizade'de olduğuna değinilen araştırmada, önceki dönemlerde yüzde 8 olan boşluk oranının, 2008'in ilk yarısında eridiğine dikkat çekildi. Ümraniye'deki lüks ofislerin boşluk oranında ciddi düşüşler olduğuna ve bunun önümüzdeki dönemde de devam edeceği dile getirilirken bölgeyle ilgili şu noktalara dikkat çekildi: "Ümraniye, boşluk yüzdelerinde genelde dikkat çekici artış ve düşüşlerin yaşandığı bir bölge. Bunun en önemli nedenlerinden biri bölgedeki A sınıfı ofis stokunun yüzde 83'ünün tek kullanıcılı binalardan oluşması."
Ofis bölgeleri arasında en pahalısı aylık 54 dolarlık fiyatıyla Levent
Taksim'de de ofis kalmadı İstanbul genelinde ofis piyasasına bakıldığında, Levent'in en pahalı bölge olduğu görülüyor. 2008'in ikinci çeyreğinde, aylık metrekare kira fiyatları ilk çeyreğe göre neredeyse 1.5 kat artarak 54 dolar olan Levent'i 39.9 dolar ile Taksim-Beşiktaş hattı takip ediyor. Aylık metrekare kirası 35 dolar olan Etiler üçüncü sırada yer alırken Anadolu yakasının en pahalı ofisleri, 30 dolarla Altunizade oldu. B sınıfı ofislerde ise Etiler, metrekare başına aylık 25 dolarlık kirasıyla en pahalı bölge oldu. Etiler'i 23 dolarla Kozyatağı, 19.6 dolarla Kozyatağı, 15 dolarla Maslak takip ediyor.
Lüks ofis stokunun kısıtlı olduğu Taksim'de, boş ofis kalmazken yeni stokların talep sıkıntısını kısa süreli olarak rahatlatacağı dile getiriliyor. Yine Levent'te son altı çeyrektir boşluk oranı 0-0.5 aralığında seyrediyor.
Ebru ERDOĞAN / Sabah
