Maltepe Gülsuyu Mahallesi sakinleri kentsel dönüşümü anlattı!

Gülsuyu Mahallesi sakinleri, 40 yıldır verdikleri “kentli olma” mücadelesinin sonuçlarını almak üzereler. Balçiçek İlter, Türkiye’ye adeta sivil toplum dersi veren mahalle sakinlerini dinledi.

Gülsuyu ve Gülensu, İstanbul’un Maltepe İlçesi’nin iki mahallesi... 1950’ler ve öncesinde Horozköy olarak anılan Gülsuyu, son yıllarda uyuşturucu çetelerinin hesaplaşmasıyla, çeteler ile DHKP-C örgütü arasındaki ‘savaş’la gündemde. Mahalle sakinleri, Gülsuyu’nun ‘bozulan’ ortamının, kentsel dönüşümle yeniden toparlanacağına inanıyor. 40 yıldır verdikleri “kentli olma” mücadelesinin sonuçlarını almak üzereler. Elbette büyük bir çabayla... Önce dernek kurdular, ardından adeta şehir planlamacısı gibi çalıştılar. Çalmadıkları kapı kalmadı. Maltepe Belediye Başkanı’nı “bu işin mahallelisiz olamayacağına” ikna ettiler. Herkesin mutabık kaldığı bir planı, İstanbul Büyükşehir Belediye Meclisi’nin gündemine aldırmayı başardılar. CHP’li Maltepe Belediye Başkanı Ali Kılıç’ın iyi niyeti ve çalışkanlığı, AK Partili belediye meclis üyelerinin sıkı desteğiyle...  Gülsuyu Mahallesi sakinleriyle buluştum. Anlattılar, dinledim.

İstanbul Maltepe’nin Gülsuyu Mahallesi’nde yaşam 1950’li yıllarda başlamış. O zamanlar Singer, Mutlu Akü, Eczacıbaşı ve Tekel fabrikaları faaliyet gösteriyormuş bu mahallede... İlk yerleşimler ise 1954 yılına denk düşüyor. 1956 yılında muhtarlık statüsü kazandığında, ne yol varmış, ne doğru dürüst bir çatı... 1966’da 30 yaşında Gülsuyu’na ayak basan mahalle sakinlerinden Seyfi Fidanoğlu, o gün bugündür Gülsuyulu... Bugün 80’inde... “O zamanlar burayı görseniz şaşırırdınız. Kuş uçmaz kervan geçmezdi. En yakın toplu taşıma aracı 1 saatlik yürüme mesafesindeydi. Fabrikada çalışıyordum o zamanlar, nasıl zor şartlarda yaşıyorduk. Evlerde elektrik, su yok; hiçbir hizmet yok. 1983 yılında ilk tapular verilmeye başlandı, o zamana kadar iskân da yoktu, bildiğiniz toprak, o kadar’’ diye anlatıyor o günleri. “Tapu verildi” denilen evler de sadece briketmiş.

"KAPI YOKTU AMA HIRSIZ DA YOKTU"

Nimet Akbulut, 70 yaşında. 5 çocuğu, onlarca torunu var. Yıllar önce Giresun’dan gelmiş Gülsuyu’na. “Orada karnımız doysaydı gelir miydik’’ diye söze başlıyor: “Geldiğimizde etrafta ne çatı var, ne bir şey. Öylece yaptık bir ev. İki taş koydum, ateş yaktım. Çakıllar üzerine panımı koydum. Omzumuzda tenekelerle akarsudan su taşırdık. Orada bile sıra vardı. 1 ekmeği 5 gün yediğimizi bilirim, çoluk çocuk... Yatağı yorganı nasıl yıkardım, hiç sorma... Bir oda bir okul yaptılar, ona bile sevindik. Ama bir şey söyleyeyim mi, mutluyduk be, çok huzurluyduk. Kapı yoktu belki ama hırsız da yoktu. Şimdi pek huzurumuz kalmadı.’’

"YAŞADIĞIMIZ YERE SAHİP ÇIKIYORUZ"

“Tam da bu yüzden önemli zaten kentsel dönüşüm’’ diye söze giriyor, 37 yıl önce Maltepe’ye gelin gelmiş olan Adile Çınar. Hem Gülsuyu mahalle komisyonu, hem de belediye meclisi üyesi. “Uyuşturucu çeteleri, sol örgütler cirit atmaya başladı. Kentsel dönüşüm bu yüzden de çok önemli. Bir düzen gelecek, karmaşa bitecek. Mahalleli olarak, yaşadığımız yere sahip çıkıyoruz, kolay kurulmadı buraları, az mücadele edilmedi” diyor. 1960 yılında ‘’barakada eğitim’’ dönemi başlayan bölgede, ilk yol kapatma eylemi de aynı tarihlere rastlıyor. Sebep ise E-5 karayolu üzerinde üstgeçit olmayışı ve yaşanan kazalar. Ardından, gecekondu yıkımları, yıkıma karşı direnenler... Evlerine dokunulmasın diye, kendilerine hamile süsü veren kadınlar... Kentsel dönüşüm çabaları, iptaller... 2016 yılında gelinen nokta ise, ‘yerinde dönüşüm’ felsefesi ve tamamen mahallelinin çabasıyla ortaya konulan yeni bir kentsel dönüşüm projesi. Maltepe Belediyesi Planlama Müdürü Aliye Şengül’ün sözleriyle bitirelim: “25 yıllık planlamacıyım, ilk defa bu kadar yüksek halk katılımlı ve kendi kurallarını kendi yazan bir süreç gerçekleşti.

Sosyal donatı alanları kamunun eline geçebilecek, mahalle genelinde imar planı uygulanacak, kötü olan yapı stoku yenilenecek. İşin teorisi ve en zor kısmı bitti, sıra pratikte.’’

"ŞEFFAF YÜRÜYÜNCE AK PARTİLİLER DE DESTEKLEDİ"

Maltepe Belediye Başkanı Ali Kılıç ile kentsel dönüşüm sürecini konuştuk.

- Kentsel dönüşüm sizin seçim vaadiniz miydi?

Vaat değil, aslında mecburiyet. Seçim öncesinde de, sonrasında da, “Başkan bu kentsel dönüşümü ne yapacağız?’’ diye soruyorlardı. Ama akıldaki soru başka tabii...

- Nedir o?

“Sen kime peşkeş çekeceksin bu bölgeyi?” Evet, inanın öyle düşünüyorlardı. Söz verdim. “Sizin onayınızın olmadığı hiçbir projenin altına imza atmayacağım” dedim. Önce Kentsel Tasarım Bilgilendirme Merkezi kurduk mahallenin ortasına. İnsanlar oradaki bilgisayarlara giriyor, kendi sokaklarında nasıl bir dönüşüm olacağını görüyor. Gelen sorulara çözüm bulmaya çalıştık.

- Yani gelen taleplere göre plan yaptınız...

Tamamen öyle. Hep şeffaf. Planları muhataplarına teslim ettik. “Alın inceleyin, dikkatimizden kaçan yer var mı bir bakın’’ dedik. Belediye Meclisi’nde AK Parti grubunu ayrıca bilgilendirdim “Gelin el ele verelim” dedim. Planlar onların desteğiyle meclisten geçti. Büyükşehir Belediyesi’nin desteğini de aldık. Plan Büyükşehir Meclisi’nin ocak gündemine alındı.

Habertürk