Marmaray'da geoteknik mühendislerinin de emeği büyük!

İstanbul'un binlerce sene kavuşmayı bekleyen iki yakası, Marmaray ile buluştu. Prof. Dr. Kemal Önder Çetin projede geoteknik mühendislerinin büyük emeği olduğunu söyledi..

 7 bin yıl önce denizlerin kavuşması, İstanbul'un Asya ve Avrupa yakalarını birbirinden ayırdı.

Çağlar boyunca birbirinden ayrı kalan bu iki kıyının tam anlamıyla bir araya gelmesi ise, Cumhuriyet'in 90. yılında hayata geçirilen Marmaray Projesi ile mümkün oldu. 

ODTÜ İnşaat Mühendisliği Bölümü, Geoteknik Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Kemal Önder Çetin'in aktardığı bilgilere göre, Asya ve Avrupa'nın buluşma öyküsünde birçok proje masaya yatırıldı. İlk kez 1860 yılında Sultan Abdülmecid tarafından dile getirilen bu düşünce; 1891 yılında Sultan 2. Abdülhamit Han'ın Fransız Mühendis S. Preault'e çizdirdiği ve orjinali bugün Üsküdar Belediyesi'nde bulunan "Tünel-i Bahri" projeleri ile hayalin ötesine geçti. 

KÖPRÜ YETMEYİNCE... 

20 Şubat 1970 tarihinde Ortaköy ve Beylerbeyi'ni birleştirmek için temeli atılan Boğaziçi Köprüsü'nün, 3 Temmuz 1988'de açılan ikinci köprü takip etti. Ancak köprüler üzerinden geçişin, asırlardır düşlendiği gibi "göz açıp kapayana dek" gerçekleşmemesi; yetkilileri farklı arayışlara yöneltti. 

"Deniz altında inşa edilecek Marmaray Projesi'nin ilk gündeme gelişi, 1979 yılındadır" diyen Prof. Dr. Kemal Önder Çetin; 1987 yılında Avrupa Yakası dönemin başbakanı Turgut Özal'm ön fizibilite projelerini hazırlattığını, 1997 yılında ise finansman arayışına girildiğini hatırlattı. 2000 yılında gerçekleşen müşavirlik ihalesinin ardından sürecin ivme kazandığını ifade eden Çetin; anlatımını şu sözlerle sürdürdü: "İhaleyi Japon Taisei ve Türk Gama-Nurol yüklenici ortaklığının kazanmasıyla birlikte, yoğun mühendislik ve müteahhitlik faaliyetleri start aldı. Bu etkinlikler, 29 Ekim 2013 tarihinde yapılan görkemli açılışa dek sürdü. 

Proje kapsamında mühendislik yapılarının toprak ile uyumunu sağlamak ve toprakla temas eden yüzeylerin tasarımını oluşturmak adına pek çok inşaat - geoteknik mühendisi, gecesini gündüzüne kattı. Artık her gün 1 milyon kişi, iki yaka arasını dört dakikada geçebiliyor. 

Bu noktada, emeği geçen tüm yöneticilere, teknik personele, emekçilere ve özellikle de eserlerinin çoğu toprağın altında gizli kalan geoteknik mühendislerine ne kadar teşekkür etsek, ne kadar saygı duysak azdır." 

MARMARAY'DA NELER OLDU? 

-Yapıyla uyum için Marmaray Projesi güzergahı boyunca 6 bin 500 metreyi aşan zemin araştırması ve sondaj çalışması yapıldı. 

-Bu çalışmaların 49 farklı noktadaki toplam bin 750 metresi, deniz tabanında gerçekleştirildi.

-Deniz tabanında 12-14 metre derinliğinde çukurlar açıldı. 

-Hendeğin Asya yakasına deprem dayanımı için boyları 4-10 metre arasında değişen sıkılaştırma çimento enjeksiyon kolonları yerleştirildi. 

-Hazırlanan tüm tüp tünel elemanları GPS, sonar ve süpersonik ölçüm ekipmanları ile deniz dibindeki tam lokasyonlarına indirildi. 

-Proje için İstanbul Boğazı altında yaklaşık 1.4 kilometre uzunluğunda batırma bir tünel inşa edildi. 

-Batırma tünele her iki yakada bağlanmak üzere yaklaşık 11 kilometre delme tüneller eklendi. 

-Kilit dolgusu, geri dolgu, çapa koruma bandı ve tünel zırh tabakaları ile tüplerin üzeri kapatıldı. Böylece yapı, tüm etkilere dirençli bir hale getirildi. 

-İnşaat esnasında olası deprem senaryoları göz önüne alınarak tüplerin deplasman davranışı incelendi. 

-Her tünel elemanının bağlantı yerlerinde kullanılmak üzere su geçirimsizliği bozulmadan yer değiştirmeyi mümkün kılacak özel bağlantı parçaları tasarlandı. 

Sabah ek