Mihrimah Sultan Hamamı 4,5 milyon dolara satılacak

Dünyanın her yerinde Türk adıyla anılan hamamlar tarih sahnesinden çekiliyor

Ata yadigarı bu tarihî yapılar çoğu zaman son kuşak temsilcilerinin hamam kültürünü bilmemeleri nedeniyle ya da çok hissedarlı ortaklıklarda çıkan anlaşmazlıklardan ötürü elden çıkarılıyor. Kimi zaman da restorasyonu, bakımı ve işletmesinde çıkan güçlükler nedeniyle satılıyor. Sözün özü, filmlere, romanlara (ve fantezilere) konu olan İstanbul'un kültür mirası Türk hamamları, birer birer tarihe karışıyor...
Edirnekapı'da Mihrimah Sultan Camii'nin yanında bulunan Mihrimah Sultan Hamamı'nın 4,5 milyon dolara (yak. 6,8 milyon TL) satışa çıkarılmasının sebebi, diğer tarihî hamamlarla aynı: Üçüncü kuşağın hamam işletmeciliği yapmak istememesi. İstanbul Büyükşehir Belediyesi, Fatih Belediyesi ve TOKİ'nin ortaklaşa yürüttüğü Kentsel Yenileme Projesi kapsamında kalan tarihî hamam 1.143 metrekare taban oturumuna sahip...

Yeni yatırımcılar bekliyor
Tarihi kaynaklarda, Kanuni Sultan Süleyman'ın, kızı Mihrimah Sultan adına Mimar Sinan'a yaptırdığı eserlerden biri olarak geçen Mihrimah Sultan Hamamı 1562-1565 yıllarında çifte hamam biçiminde, klasik dönemde yaygın olan bir planla inşa edilmiş. Tarihî hamamın satışını üstlenen Mavi Gayrimenkul brokerlarından Ayla Erdim, tarihi yarımadada bulunan ve kullanım alanının büyüklüğüyle diğer yapılardan farklılığını koruyan Mihrimah Sultan Hamamı'nın, tarihî dokuya uygun projelendirme amacıyla yeni yatırımcılarını beklediğini söylüyor. Bu tür tarihî yapıların genellikle çok ortaklı olduğunu hatırlatan Erdim, uzun süreç gerektiren satışların amacının ortaklıkların giderilmesi olduğunu, ikinci uzun süreci ise Anıtlar Kurulu'nun oluşturduğunu söyledi. Bilindiği gibi Mihrimah Sultan Hamamı, Kentsel Yenileme projesi kapsamında Sulukule'nin ön tarafında yer alıyor. Hemen karşısında ise Kariye Müzesi ve biraz aşağıda Tekfur Sarayı bulunuyor. Coğrafî olarak çok önemli noktada bulunan yapıya ilişkin Anıtlar Kurulu'nda herhangi bir proje bulunmuyor.

Entellektüellerin hamam merakı
Erdim, kim aydın çevrelerden tarihî binanın korunmasını hedefleyen teklifler geldiğini, satış çalışmalarında hamamın değerini ve önemini anlayabilecek alıcılarla görüştüklerini söylüyor: "Tarihi bir misyonu üstlendiğimiz bilinci ve bu eserlerin korunmasının İstanbul'a nefes aldıracak olması inancı ile tarihî doku için elimizden geleni yapıyoruz".

Zeyrek Çinili Hamam'ın satışı durdu
Yine Mimar Sinan tarafından yapılan Zeyrek Çinili Hamamı, yeni kuşak sahiplerinin işletme güçlüğü çekmesiyle geçtiğimiz ay satışa çıkarılmıştı. Unkapanı Zeyrek Yokuşu'ndan çıkınca Kadınlar Pazarı'nın hemen yanıbaşındaki tarihî Zeyrek Çinili Hamam'ın son sahiplerinden Çetin Karatün'ün ölümünden sonra, hamam bir süre kiracılar tarafından işletilmiş ve yok olan hamam kültürüyle birlikte geçen yıl kapanmış. Üçüncü kuşak sahiplerinin hamamcılık işlerine yatkın olmamaları sebebiyle, ortak bir kararlar hamam satışa çıkarılmış. Ferzan Özpetek'in "Hamam" filminin çekimlerinin de yapıldığı Zeyrek Çinili Hamam'ın fiyatı konusunda ise aile herhangi bir rakam belirlememişlerdi. Fakat hissedarlar geçtiğimiz günlerde hamamı satmaktan vazgeçtiler.
Osmanlı döneminin ayakta kalmış en önemli yapılarından olan Çinili Hamam, Kaptanı Derya Barbaros Hayrettin Paşa tarafından 1540-1546 yıllarında, Beşiktaş'taki medrese ve türbeye akar olması amacıyla Mimar Sinan'a yaptırılmış. Bulunduğu semtten dolayı Zeyrek Çinili Hamamı olarak bilinen hamam, 1833 yangınından sonra satılarak, şahıs malı haline gelmiş. Osmanlı üslûbundaki hamamların en önemlilerinden olan yapı, kadınlar ve erkekler bölümü olarak çifte hamam şeklinde tasarlanmış. Dikdörtgen planlı soğukluğun ortasında mermerden fıskiyeli bir havuz bulunan hamamın son sahibi ise Çetin Karatün oldu.

Balat Çavuş Hamamı da satılık
İstanbul'un en eski hamamı olarak bilinen Balat Çavuş Hamamı geçen ay sahiplerinin işletme güçlükleri çekmeleri nedeniyle satışa çıkarıldı. Hissedarlarının maddî olanaksızlıklar ve restorasyonundaki zorluk nedeniyle 1.5 milyon dolar (yak. 2,3 milyon TL) bedelle satmak istedikleri hamamın Fatih Sultan Mehmet ya da 2. Beyazıt zamanında yapıldığı sanılıyor. Yüksek pencereli dikdörtgen yapısı, mermer döşeli içi, havuz şeklindeki kurnası ile dikkat çeken hamam, kadınlar ve erkekler kısmı olarak iki bölümden oluşuyor.

Nurgül Yeşilçay: Tamamen yalan!
Basında, hissedarları tarafından 1.5 milyon dolar bedelle satışa çıkarılan hamama Nurgül Yeşilçay'ın talip olduğu haberleri çıkmıştı. Ancak tarihî mekanlara olan merakıyla bilinen Nurgül Yeşilçay, Balat Çavuş Hamamı'nı alacağı yönündeki söylentileri yalanlıyor. Yeşilçay: "Böyle bir haber nasıl çıktı anlayamadım. Tamamen basının uydurması. Yoksa bir insan neden hamam almak istesin ki?" diyor.

Tarihi Cağaloğlu Hamamı'nın satışı durdu
300 yıllık Cağaloğlu Hamamı geçen sene mülk sahibi ile işletmeci arasında yaşanan sorunlar nedeniyle 16.5 milyon dolara (yak. 25 milyon TL) satışa çıkmıştı. Sultan 1. Mahmut tarafından 1741'de inşa ettirilen hamamın satışından sorumlu Remax Partner ofisinden Okan Aksudoğan, taraflar arasındaki sorunların çözüldüğünü ve satışın iptal edildiğini belirtti.

New York Times'ın "Ölmeden önce görülmesi gereken 1.000 yer" listesinde yer alan tarihî hamam, Yerebatan Sarnıcı'nın yakınında bulunuyor. 1741 yılında, dönemin padişahı 1. Mahmut tarafından Ayasofya Külliyesi'ndeki kütüphanesine ve AyaSofya Camii'ne gelir sağlamak için yaptırılmış. Hamamın planını Hassa Mimarı Süleyman Ağa çizmiş. Eserin mimarî yapısında Barok üslûbu ve klasik Osmanlı mimarisinde olmayan yenilikler göze çarpıyor. Aynı zamanda Osmanlı döneminde inşa ettirilen son büyük hamam olma özelliğini de taşıyor.

Cibali Ayakapı Hamamı'da 3 milyon dolara satılık
1582 yılında 3. Murat'ın annesi Nurbanu Sultan tarafından Mimar Sinan'a yaptırılan, Balat'taki Cibali Ayakapı Hamamı 6 ay önce 3 milyon dolara (yak. 4,5 milyon TL) satışa çıkarıldı. Mülkiyeti şahsa ait olan tarihî hamamın satış yetkilisi Remax Partner ofisinden Okan Aksudoğan fiyatlarda revizyon olabileceğini söylüyor. Talebin çok olduğunu kaydeden Aksudoğan, Anıtlar Kurulu'nun kararının beklendiğini ve tarihî hamamın restorasyonunun yapılmasının planlandığını söylüyor.
Çıfıt Hamamı, Valide Sultan Hamamı, Yenikapı Hamamı gibi isimler alan bu hamam 1582 yılında inşa edilmiş. Yenikapı'nın köşesinde bulunan Ayakapı Hamamı, Osmanlı mimarisi ve toplum hayatı açısından özel öneme sahip, çünkü bir adı da Havuzlu Hamam olan bu binaya Mimar Sinan, Museviler'in dinî vecibelerini yerine getirebilmeleri için havuz inşa etmiş. Tarihî hamam 1930'ların sonuna kadar hamam, 1947'den bu yana ise kereste deposu olarak kullanılmış.

240 yıllık Beylerbeyi Hamamı da satılıyor
1778 yılında Beylerbeyi Camii'ni yapacak işçilerin yıkanabilmesi için inşa edilen Beylerbeyi Hamamı, çevresindeki üç yapıyla birlikte satışa çıkarıldı. Bir dönüme yakın arazi üzerinde dört binadan oluşan hamam, tarihî eser statüsüne sahip olmasına rağmen - cadde üzerinde bulunun iki binanın da katkısıyla - gayrimenkul yatırımcılarının dikkatini çekeceği tahmin ediliyor. Bugünkü işletmenin kurucusu Nevzat Bal, İstanbul'a göçtükten sonra önce Aziziye Hamamı'nda çalışmış. Yani çekirdekten yetişme hamamcı. Bal, 1965'te Beylerbeyi Hamamı'nı satın aldıktan sonra mesleğini kendi işyerinde sürdürmüş ve ölümüyle de işletmecilik çocukları tarafından devam ettirilmiş.
Bayram, arife ve özel günlerin ortalaması alındığında günde 100 kadar müşteriye hizmet verdiğini söyleyen hamamın şimdiki işletmecisi Türkan Bal, Beylerbeyi Hamamı'nın bir özelliğinin de sanat ve iş dünyasından müşterilere hitap etmesi olduğunu söylüyor. Ülker, Topbaş, Koç ve Sabancı aileleri başta olmak üzere iş dünyasından birçok tanınmış insanın hamamın müdavimleri arasında olduğunu da söyleyen Bal, "Müzeyyen Senar da gelirdi" diyor.

Bal, kendisi için hamamın manevî değerinin büyük olduğunu ama maliyetleri karşılayacaz hale geldiklerini söylüyor: "Hamam, 8 ortak için gelir getiren bir işletme olmaktan çıktı. Bu yüzden artık bırakmak istiyorum".

Beylerbeyi Hamamı'nın satış yetkilisi Turyap Çengelköy Temsilcisi Ulvi Özcan'a göre de hamamın mülk değeri yüksek... Boğaziçi hattının SİT alanı olduğunu söyleyen Özcan, yapılaşmaya izin olmadığını, bu nedenle mevcut gayrimenkullerin çok değerlendiğini anlatıyor. "Bina hamam olarak kullanılmayabilir. Hamamın dışında cadde üzerindeki kagir ve ahşap evler de restore ediliyor. Bu mülkler, bankalara ve showroom'lara kiraya verilebilir" diyor.
Seda Tabak/Hürriyet Emlak