Milli emlak irtifak hakkı nasıl tesis edilir?
Devlet İhale Kanunu ve Hazine Taşınmazlarının İdaresi Hakkında Yönetmelik hükümleri uyarınca kıyılarda gerçekleştirilecek olan yatırımlar hariç diğer amaçlı yatırımlar için tesis edilecek irtifak hakkı işlemleri nelerdir?
Milli emlak irtifak hakkı nasıl tesis edilir?
Devlet İhale Kanunu ve Hazine Taşınmazlarının İdaresi Hakkında Yönetmelik hükümleri uyarınca kıyılarda gerçekleştirilecek olan yatırımlar hariç diğer amaçlı yatırımlar için tesis edilecek irtifak hakkı işlemleri Milli Emlak'ın resmi internet sayfasında yer alıyor.
Hazine taşınmazları üzerinde kıyılarda gerçekleştirilecek olan yatırımlar hariç, muhtelif amaçlı yatırımlar yapılmak amacıyla gerçek ve özel hukuk tüzel kişileri tarafından Bakanlığımıza iletilen irtifak hakkı tesis edilmesi talepleri üzerine öncelikle, Valiliklerden, talep konusu taşınmaz hakkında gerekli bilgi ve belgelerin gönderilmesi istenilmektedir.
Valiliklerden gelen bilgi ve belgelerden, taşınmazın hukuki ve fiili durumu açısından talep edilen amaçta değerlendirilmek üzere yatırımcılara üst hakkı tesis edilmesinde herhangi bir sakınca bulunmadığının anlaşılması üzerine, taşınmazın emlak vergisine esas asgari metrekare birim değerinin yüzde birinden az olmamak üzere tespit edilen rayiç bedel üzerinden Devlet İhale Kanununun 51 inci maddesinin (g) bendine göre pazarlık usulüyle irtifak hakkı ihalesi yapılması ve bu ihalenin (Bakanlığımızın 324 sıra sayılı Genel Tebliğinin "Genel Esaslar" başlıklı II. Bölümünün 8. maddesinin 2. bendinden belirtilen istisnalar hariç) aynı Kanunun 17 nci maddesine göre ilan edilmesi hususunda Bakanlığımız Makamının Olurları da alınarak, Valiliklerden (Defterdarlık) gerekli işlemlerin yapılması istenilmektedir.
Ancak, gerekli görülmesi halinde, öncelikle taşınmazın tescil, ifraz, tevhit, terk ve benzeri işlemlerin yapılması veya imar planının yaptırılması, değiştirilmesi ya da uygulama projelerinin hazırlanması ve onaylatılması, ilgili kurum ve kuruluşların da uygun görüşlerinin/izinlerinin alınması gibi işlemlerin yerine getirilebilmesi için üzerinde ihale kalan yatırımcıya yapılan irtifak hakkı ihalesinde kararlaştırılan bedelin % 20 si oranındaki bedel karşılığında her defasında 1 (bir) yıl olmak üzere ve toplamda en çok 4 yıla kadar ön izin verilebilmektedir.
Yapılan irtifak hakkı ihalesi sonucunda üzerinde ihale kalan yatırımcılara veya gerekli görülerek adlarına ön izin verilen yatırımcılar tarafından bu ön izin dönemi içerisinde yükümlülüklerin yerine getirilmiş olması halinde, Bakanlığımızca 4721 sayılı Türk Medeni Kanununun 826 vd. maddeleri uyarınca 49 yıl (organize hayvancılık için otuz yıla kadar) süreli müstakil ve daimi nitelikte üst hakkı dahil kullanma izni verilmekte veya irtifak hakkı tesis edilmektedir.
Bakanlığımızca verilen kullanma izinlerinde veya irtifak haklarında ilk yıl ihale bedeline, ikinci ve üçüncü yıllar için ise sözleşmesine göre tespit edilecek bedele yüzde yetmiş oranında indirim uygulanmak suretiyle hesaplanarak tahsil edilmektedir.
Ayrıca buna ilave olarak, bitkisel üretimle sınırlı olmak kaydıyla üzerinde tarım veya organize hayvancılık yapılmak üzere adına kullanma izni verilen veya irtifak hakkı tesis edilen yatırımcılardan, sonraki yıllar için ise sözleşmesine göre tespit edilecek bedele yüzde elli oranında indirim uygulanarak tahsil edilmektedir.
Kullanma izni verilen veya irtifak hakkı tesis edilen Hazine taşınmazı üzerinde yapılacak tesisin bizzat hak lehtarınca işletilmesi hâlinde, bu tesisin işletilmesinden elde edilen toplam yıllık hasılatın yüzde biri oranında pay alınmaktadır. Ancak, tarım ve hayvancılık ile sanayi ve tersane yatırımlarında bu oran binde bir olarak uygulanmaktadır.
Kamu yararına çalışan dernekler ve vergi muafiyeti tanınan vakıflara sağlık, eğitim ve spor tesisleri yapılmak amacıyla verilen kullanma izinleri ve tesis edilen irtifak hakları ile vakıflarca kurulan yükseköğretim kurumlarına ve 4046 sayılı Kanun hükümlerine göre gerçek ve tüzel kişilere verilen kullanma izinleri ile tesis edilen irtifak haklarından hâsılat payı alınmamaktadır.