Yargıtay, mesai saatleri konusunda emsal bir karar verdi. Milyonlarca özel sektör çalışanını kapsayan bir karar alan Yargıtay, günlük 11 saati, gece ise 7,5 saati geçen çalışmaların haftalık fazla çalışma süresi (45 saat) doldurulmasa bile fazla mesai hükümlerine tabi olduğuna karar verdi. Bu kapsamda, haftalık mesai süresini aşmasa bile fazla mesai ücreti ödenecek

Çalışma saatleri azalıp azalmayacağı merak edilirken, Yargıtay’dan emsal nitelikte bir başka karar geldi. Bu kapsamda, haftalık mesai süresini aşmasa bile fazla mesai ücreti ödenecek.

Önceki günlerde Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin, "Biz de çalışma hayatımızı güncelleyerek çalışma sürelerinin daha insani koşullarda, emeğin verimliliğini birim verimliliğindeki artışı göz önüne alarak tekrar düzenlemek durumundayız" ifadelerini kullanmıştı.

GÜNLÜK 11 SAATTEN FAZLA ÇALIŞAN İŞÇİYE MÜJDE

İşten çıkarılan vatandaşlar Çalışma Bölge Müdürlüğü'ne başvurdu. Çalışma müfettişleri, iş yerindeki fazla mesai uygulamasına ilişkin bir rapor düzenledi. Söz konusu raporda günlük 11 saati geçen çalışmaların fazla mesai olarak kabul edilmesi gerektiği vurgulandı. Şirket avukatları, raporun iptali talebiyle mahkemeye müracaat etti. Davacı şirket avukatı; 6 haftalık çalışma süresi 259 saat çıkmasına karşın fazla çalışma ücreti tahakkuk ettirilmediği tespitinin doğru olmadığını iddia etti. Santral bölümü işçilerinin 12,5 saat çalıştırıldığın tespit edilmesinin hatalı olduğunu, iki saat ara dinlenmesi yanı sıra, 1,5 saat yemek molası ve yarım saat iki molanın göz önüne alınmadığını öne sürdü. Müfettişlerce hazırlanan teftiş raporunun iptaline karar verilmesini istedi. Davalı kurum avukatları ise raporların aksi fakat eşdeğer yazılı belgeyle beraber ispat edileceği için teftiş raporunun iptalinin mümkün olmadığını savunarak davanın reddini talep etti. Mahkeme raporun iptaline yönelik hüküm verdi ve daha sonra söz konusu karar Bölge Adliye Mahkemesi'ne taşındı. Ardından, Bölge İdare Mahkemesi, itirazların reddine hükmetti. Karar temyiz edilince devreye giren Yargıtay 9’ncu Hukuk Dairesi emsal nitelikte bir karar verdi.

İşte detaylar...

Emsal karar ile beraber, günlük 11 saati geçen çalışmada yer alan her işçi, haftalık saati geçmese bile fazla mesai ücreti alabilecek. Kararda; 4857 sayılı Yasa’nın 41'inci maddesi kapsamında, haftalık 45 saati geçen mesailer fazla çalışma sayıldığı anımsatıldı.

Yönetmeliğe göre, 4857 sayılı Yasa’nın 68'inci maddesi gereğince verilen ara dinlenmeleri, çalışma süresinden sayılmayacağının altı çizildi. Kararda şöyle denildi:

12 SAATLİK DİNLENME SÜRESİNE GÖRE DÜZENLENİYOR

"Ara dinlenmeleri; iklim, mevsim, bölgedeki gelenekler ve işin niteliği dikkate alınarak bir gün boyunca kesintisiz 12 saat dinlenme süresi göz önüne alınarak düzenlenir. Bu düzenlemenin çalışma süresi bakımından önemi, maddede işçinin 24 saat içinde kesintisiz 12 saat dinlenme süresi olduğundan bahsedilmesidir. Günlük çalışma süresinin 11 saati geçmeyeceği öngörülmüştür. Günlük 11 saati geçen mesai yapılması durumunda, uygulanacak yaptırımın ne olduğu da yine yönetmelikte düzenlenmiştir. Bu durumda 4857 sayılı Kanun'un 41, 42 ve 43'üncü maddeleri uygulanacaktır.

İşte detaylar...

Bu açıklamalar kapsamında, günlük çalışma süresiyle ilgili kanuni düzenlemelerin emredici nitelikte olduğu kabul edilmelidir. İşçinin haftalık çalışma süresi 45 saati geçmese bile günlük 11 saati geçmesi durumunda, bu çalışmalar için fazla mesai ücreti ödenmesi gerekir. Müşahhas olayda iptali talep edilen Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nın teftiş raporunda hastanede çalışan kişilerin fazla çalışmaları belirlenirken, çalışan kişilerin 01 Ocak 2015-01 Ekim 2016 tarihlerindeki dönemde mesai süreleri göz önüne alınmıştır. Hükme esas alınan bilirkişi raporunda, vardiyalı çalışan kişilerin ve santral görevlilerinin, mesai saatlerine göre gece ya da gündüz çalışmaları fark etmeden ve 4857 sayılı Yasa’nın 69'uncu maddesindeki değişikliğin yürürlüğe girdiği 04 Nisan 2015 tarihi göz önüne alınmaksızın hesaplandığı anlaşılmıştır.

HAFTADA 45 SAATİ AŞMASA BİLE MESAİ SAYILDI

Teftiş raporunda fazla çalışması belirlenen işçilerin, dosyadaki puantaj kayıtları ve denetim esnasında dinlenen işçilerin beyanları göz önüne alınarak mesai saatleri belirlenmeli ve gece çalışması gündüz çalışması ayrımı yapılarak 04 Nisan 2015’den önce söz konusu işçilerin haftalık fazla çalışma süresi 45 saati geçmese bile günlük 7,5 saati aşan gece mesailerin olup olmadığı araştırılmalıydı. Bu tarihten sonra ise haftalık fazla mesai süresi 45 saati geçmese bile günlük 11 saati geçecek biçimde çalışıp çalışmadıkları belirlenmeli ve sonucuna göre karar verilmelidir. Eksik incelemeyle karar verilmesi bozmayı gerektirmiştir."