Müteahhitlerin yurtdışında üstlendiği proje sayısı azaldı!
Türkiye'nin dış politikasındaki iflas ve komşu ülkelerdeki gerilim müteahhitlerin işini de olumsuz etkiledi. 2008'de bir rekora imza atarak yurtdışında 657 ihale kazanan müteahhit fimalarının, bu yılın ilk 9 ayında üstlendiği proje sayısı 92'de kaldı.
Türkiye'nin dış politikasındaki iflas ve komşu ülkelerdeki gerilim müteahhitlerin işini de olumsuz etkiledi. 2008'de bir rekora imza atarak yurtdışında 657 ihale kazanan müteahhit fimalarının, bu yılın ilk 9 ayında üstlendiği proje sayısı 92'de kaldı. Bu rakam, Ocak-Eylül 2014'te firmaların proje sayısının da yüzde 50 aşağısında.
Türkiye'de doğup büyüyen müteahhitler 2008 yılında bir rekora imza atarak yurtdışında üstlendikleri proje sayısını 657'ye çıkarmıştı. Türk müteahhitler, bu başarılarıyla dünyanın da dikkatini çekmişti. Nitekim Türk müteahhitler hâlâ dünya liginde Çin'in ardından ikinci konumda. Ancak üstlenilen proje sayısında 2008'de kırılan rekorun ardından bu rakam geçen yıl 322'ye geriledi. Geçen yıl ilk 9 ayda üstlenilen proje sayısı ise 173 idi. Bu rakam bu yıl ilk 9 ayda 92. Geçen yıl ilk üç çeyreğe kıyasla bu yıl ocak-eylül arasında üstlenilen proje sayısındaki erime yüzde 50'ye yakın. 2008'den bu yana yurtdışı taahhüt işlerinde yaşanan erimede uzmanlara göre iki önemli etken var. İlki Türkiye'nin taahhüt işlerinin yüzde 35'ini oluşturan Libya, Irak ve Rusya'da yaşanan ekonomik ve politik değişimler. İkincisi ise Türkiye'nin dış politikasındaki değişim. Akfen, Doğuş, Limak, Makyol, Nuhoğlu, Nurol ve Soyak'ın da üyesi olduğu Türkiye Müteahhitler Birliği'nin önceki gün yayımladığı Kasım 2014 raporunda bu konuya değinilerek, “Libya-Irak-Rusya pazarlarından doğacak kaybı dengeleyebilecek yeni fırsatlar için, Sahra-altı Afrika ve Güney Amerika ülkelerindeki potansiyel yatırımlar takip edilmektedir.” ifadelerine yer verildi. Nitekim Türk müteahhitler 2015 yılı ilk 9 ayında başta Kongo, Gana, Mali ve Nijerya olmak üzere Sahra-altı Afrika ve Güney Amerika ülkelerinde 1,2 milyar dolarlık iş üstlendi. Türk müteahhitlerin umutlandığı bir diğer pazar ise İran. Ekonomik ambargoların kalkmasıyla yatırım ortamında gerçekleşecek olumlu seyrin Türk müteahhitleri için de fırsatlar oluşturabileceği dile getirilirken, bunu TMB yönetimi, “Bu konuda İran ve Türkiye arasındaki siyasi gelişmelerin belirleyici olacağı öngörülmektedir.” ifadeleriyle değerlendirdi. “Öte yandan Cezayir ve Suudi Arabistan gibi petrol ihracatçısı ülkelerde ise enerji fiyatlarındaki düşüşün etkisiyle planlanan yatırım kalemlerinde erteleme ve devam eden projelerde ödeme güçlükleri riskleri bulunmaktadır.”
IRAK, TAAHHÜT İŞİ ÖDEMELERİNİ EN ERKEN NİSAN 2016'DA YAPACAK
TMB yönetiminin yayımladığı raporda yoğun olarak çalışılan bir diğer pazar olan Irak'ta, güvenlik sorunlarının yanı sıra Irak devletinin enerji fiyatlarındaki düşüşe bağlı olarak mali kaynak sıkıntısı çektiği belirtilerek, “Türk müteahhitlik firmalarının hak edişlerinin ödenmemesi sorunu gündemdeki yerini korumaya devam etmektedir. Anılan sorunun, işveren idareleri bakanlıklar olan firmalarımız için ancak Nisan 2016'dan itibaren çözümlenebileceği Iraklı yetkililer tarafından dile getirilmektedir.” denildi.
Proje değerinde rekor yıl 2013
Türk müteahhitler tarafından 2002'de üstlenilen 208 projenin toplam bedeli 4,1 milyar dolardı. Bu rakam 2008'de 23,8 milyar dolara ulaştı. 2013'te ise üstlenilen 415 projenin değeri en yüksek seviye olan 29,9 milyar dolara ulaştı. Türk müteahhitler geçen yıl ise toplam bedeli 27 milyar dolar olan 322 proje üstlendi. Şirketler bu yıl ise ilk 9 ayda 15,2 milyar dolarlık 92 proje üstlendi.
Arif BAYRAKTAR/Zaman