Mütekabiliyet Yasa Tasarısı, TBMM Adalet Komisyonu'nda kabul edildi!

AK Parti  Ankara  Milletvekili Ahmet İyimaya başkanlığında toplanan komisyon, tasarıyı, alt komisyon raporu üzerinden görüştü. Tasarı, müzakerelerin ardından yapılan bazı değişikliklerle kabul edildi.

Ülke menfaatlerinin gerektirdiği hallerde, Bakanlar Kurulu'nca belirlenen ülkelerin vatandaşı olan yabancı kişiler Türkiye'de taşınmaz edinebilecek.    TBMM Adalet Komisyonu, yabancılara mülk satışına ilişkin, Tapu Kanunu ve Kadastro Kanununda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun Tasarısını alt komisyon raporu üzerinden görüştü ve bazı değişikliklerle kabul etti.    Tasarıya göre, ülke menfaatlerinin gerektirdiği hallerde, Bakanlar Kurulu'nca belirlenen ülkelerin vatandaşı olan yabancı uyruklu kişiler, Türkiye'de taşınmaz ve sınırlı ayni hak edinebilecek. Bakanlar Kurulu'nun Dışişleri Bakanlığı'ndan görüş alma şartı kaldırıldı.    Yabancı kişilerin edinebilecekleri taşınmazlar ve sınırlı ayni hakların toplam alanı, ilçe yüzölçümünün yüzde 10'unu, ülke genelinde ise kişi başına 30 hektarı geçemeyecek. Bakanlar Kurulu, 30 hektarı iki katına çıkarabilecek. Mevcut düzenlemede yabancıların ülke genelinde alabileceği taşınmazların toplam yüzölçümü, 2,5 hektarı geçemiyordu.    Yabancı ülkelerdeki ticaret şirketleri, ancak özel kanun hükümleri çerçevesinde taşınmaz ve sınırlı ayni hak elde edebilecek. Yabancılar ile yabancı ülkelerde kendi ülkelerinin kanunlarına göre kurulan ticaret şirketleri dışındakiler, Türkiye'de taşınmaz edinemeyecek ve lehlerine sınırlı ayni hak tesis edilemeyecek.    Bakanlar Kurulu, yabancılar ile kendi ülkelerindeki kanunlara göre kurulan yabancı ticaret şirketlerinin taşınmaz ve ayni hak edinebilecekleri yerleri; ülke, kişi, coğrafi bölge, süre, sayı, oran, tür, nitelik, yüzölçüm ve miktar olarak belirleyebilecek, sınırlandırabilecek, yasaklayabilecek.      Projeyi 2 yıl içinde sunacak       Yabancı kişiler ve ticaret şirketleri, satın aldıkları yapısız taşınmazda geliştireceği projeyi 2 yıl içerisinde ilgili bakanlığın onayına sunacak. Bakanlık, onaylanan projeyi taşınmazın bulunduğu tapu müdürlüğüne gönderecek ve projenin süresi içinde gerçekleşip gerçekleşmediğini takip edecek.    Askeri yasak bölgeler, askeri güvenlik bölgeleri ile stratejik bölgelere ait harita ve koordinat değerleri, kanunun yürürlük tarihinden itibaren en geç bir yıl içinde Milli Savunma Bakanlığı'nca; özel güvenlik bölgeleri ise İçişleri Bakanlığı'nca aynı sürede Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü'nün bağlı olduğu bakanlığa verilecek.    Bakanlar Kurulu, ülke menfaatlerinin gerektirdiği hallerde, yabancı uyruklu kişiler ile kendi ülkelerinin kanunlarına göre kurulan ticaret şirketlerinin taşınmaz ve sınırlı ayni hak edinimini, ülke, yer, zaman ve miktar bakımından kısmen veya tamamen durdurabilecek, sınırlandırabilecek ve yasaklayabilecek.    Yabancı uyruklu gerçek kişiler, tüzel kişiler ve uluslararası kuruluşların yüzde 50 veya daha fazla oranda hissesine sahip oldukları Türkiye'de kurulu şirketler, ana sözleşmelerinde belirtilen faaliyet konularını yürütmek üzere taşınmaz mülkiyeti veya sınırlı ayni hak edinebilecek ve kullanabilecek.    Yabancı kişiler, yabancı ülkelerin kanunlarına göre kurulmuş tüzel kişiler, yöneticilerinin çoğu yabancı olan Türkiye'de kurulu şirketler taşınmaz alabilecek.        Askeri bölgeler için izin şartı     Yabancı şirketlerin, Askeri Yasak Bölgeler ve Güvenlik Bölgeleri Kanunu hükümleri saklı kalmak kaydıyla; askeri yasak bölgeler ve güvenlik bölgelerinde taşınmaz mülkiyeti edinimleri Genelkurmay Başkanlığı'nın ya da yetkilendireceği komutanlıkların, özel güvenlik bölgelerindeki taşınmaz mülkiyeti edinimleri ise taşınmazın bulunduğu yerdeki valiliğin iznine tabi olacak.    Bankaların, kredi olarak sayılan işlemler nedeniyle veya alacaklarını tahsili amacıyla iktisap ettikleri mülkiyet edinimlerinde, özel kanunlarına göre belli sürede elden çıkarma zorunluluğunun devam etmesi kaydıyla bu düzenleme kapsamındaki hükümler uygulanmayacak. Valilikler, taşınmazların kullanımını tapu kayıtlarından belirli aralıklarla izleyecek.    Kayıt sahibinin 20 yıl önce gaipliğine hüküm verilmiş ya da tapu sicilinden malikin kim olduğu anlaşılamamış ise çekişmesiz ve aralıksız 20 yıl müddetle ve malik sıfatıyla zilyet bulunan kimse adına tespit olunacak.    Tapu müdürlüğü, kişinin ölümünden sonra 2 yıl içinde tapu siciline miras intikali gerçekleştirilmezse, mirasçılık belgesi düzenlenmesi için yargıya başvuracak. Müdürlük, belgeye göre tapu sicil kayıtlarını tescil ederek güncelleştirecek.    Yabancı uyruklu kişilerin taşınmaz edinmesi, tasarının yasalaşıp yayımlanmasından 6 ay sonra yürürlüğe girecek.     MECLİS'TE MÜTEKABİLİYET TARTIŞMASI   Çevre ve Şehircilik Bakanı Bayraktar:   ''Bu düzenleme mütekabiliyet şartını kaldırırken, aslında yabancılara mülk satışına sınırlama getiriyor''     Çevre ve Şehircilik Bakanı Erdoğan Bayraktar, yabancılara mülk satışına ilişkin tasarının mütekabiliyet şartını kaldırırken, aslında buna sınırlama getirildiğini belirterek, ''Dışişleri Bakanlığı'nın onay verdiği ülkelerin vatandaşlarına satış yapılacak, düzenlemenin amacının yüzde 60'ı yatırımları çekmek'' dedi.    TBMM Adalet Komisyonu, yabancılara mülk satışına ilişkin tasarıyı, alt komisyon raporu üzerinden görüştü.    Tasarını tümü üzerinde konuşan CHP Mersin Milletvekili Ali Rıza Öztürk, tasarıyı ilişkin eleştirilerini dile getirdi.    Tasarının Anayasa'ya aykırı olduğunu ve bu nedenle görüşülemeyeceğini iddia eden Öztürk, il ve ilçeler bazında yüzölçümü yüzde 10 sınırlamasının kaldırılmasıyla, ilçelerin ve illerin tamamının satılabileceğini savundu.    Öztürk, ''işyeri ve mesken olarak kullanılmak'' şartının kaldırılmasıyla da ülkedeki tarım arazilerinin satılabileceğini ileri sürerek, ''Ülkelerinde vatandaşlarımıza toprak edinme hakkı tanımayan körfez ülkeleri başta olmak üzere pek çok ülke vatandaşına toprak satışı yapılacağının açıkça ifade edilmesi, Türkiye'nin dünya milletleri ailesinin eşit haklara sahip şerefli üyesi olgusunu ve uluslararası saygınlığını ortadan kaldırmaktadır'' dedi. Öztürk, toprak satışı için mütekabiliyet esası da gerektiğini belirtti.    Belçika ve Hollanda'da toprak satışı olmadığını sadece kiralama olduğunu belirten Öztürk, ''Biz ise hovardaca satıyoruz'' dedi.    AK Parti Karaman Milletvekili Mevlüt Akgün, mütekabiliyet esasının Anayasa'da yer almadığını söyleyerek, Bakanlar Kurulu'na yabancılara satılacak miktarı artırma yetkisi verilmesiyle, yasama yetkisinin yürütmeye devredilmediğini kaydetti.        ''Mevcut düzenlemede de yabancılara satış var''     Çevre ve Şehircilik Bakanı Erdoğan Bayraktar, mevcut düzenlemede de yabancılara gayrimenkul satışı olduğunu ifade etti.    1 Temmuz'da yeni Türk Ticaret Kanunu'nun yürürlüğe gireceğini hatırlatan Bayraktar, ''Bu kanunla yabancı kişi gelip ülkede şirket kurabilecek. Coğrafi bilgi sistemi alabildiğine gelişiyor. 780 bin kilometrekarelik coğrafyadaki 60 milyon parselin tapu bilgi sistemleri, elektronik ortamda 2013 yılı sonuna kadar bitirilecek. Dünya öyle global hale geliyor ki biz dünyadan ayrı kalanların ne duruma düştüğünü görüyoruz'' dedi.    Bayraktar, ülke menfaatlerini kendilerinin de düşündüğünü belirterek, tasarının Anayasa'ya aykırı olmadığını bildirdi.    CHP İstanbul Milletvekili Mahmut Tanal, eski cumhurbaşkanlarından Turgut Özal döneminden beri bu konunun Anayasa Mahkemesi'nce iptal edildiğini ve bu düzenlemenin de iptal edileceğini söyledi.    CHP Uşak Milletvekili Dilek Akagün Yılmaz, yabancılara mülk satışında Almanya, Avusturya, Belçika, İngiltere, Yunanistan, İtalya gibi bazı ülkelerde karşılıklılık şartı olduğunu anımsattı.    ''Yüzde 10 sınırlamasını kaldırmamız bu ülkeye ihanet niteliğindedir'' diyen Yılmaz, '' Anayasa Mahkemesi Başkanı Haşim Kılıç 'siyasi kulvarda kullanılmayacağız' dedi. İşte bunun sınavını burada göreceğiz'' sözlerini kullandı.    Adalet Komisyonu Başkanı Ahmet İyimaya, ''düzenlemenin vatana ihanet olacağı'' açıklamasını, ağır ve amacını aşan beyan olarak kabul ettiğini söyledi.    Komisyonun gelen bütün tasarı ve teklifleri öncelikle Anayasa'ya aykırı olup olmadığı yönünden incelediğini belirten İyimaya, ''Anayasa'nın 4. maddesine aykırı teklif geldi diyelim, 'yönetim biçimi Cumhuriyet değil meşrutiyettir' denildi diyelim; gelir gelmez reddederim bu teklifi'' dedi.    İyimaya, tasarıda gizli bir mütekabiliyet esası olduğunu söyledi.      ''Anayasa'ya aykırı olmadığı siyaseten...''     İyimaya, konuşmaların ardından tasarının Anayasa'ya aykırı olup olmadığını oylamaya sundu. İyimaya, oylama sonucunu ''Anayasa'ya aykırı olmadığı siyaseten kararlaştırıldı'' diye duyurdu.    MHP İstanbul Milletvekili Celal Adan, TÜBİTAK'ın yabancılara mülk satışı ile ilgili bir proje hazırladığını belirterek, ''Üniversite ile konuştum. Bana dediler ki 'biz çalışıyoruz, bütün dünyayı geziyoruz. Aşağı yukarı 3 milyon 400 bin liraya yakın para harcandı. Tapu Kadastro Genel Müdürlüğü'ne soruldu, 'doğru' dedi. Bu konuda çalışmalar sürerken, bu kadar acele etmek neden- 3 trilyon 400 milyarın hesabını vermeden Erdoğan Bayraktar'ın bu masayı terk etmemesi lazım. Bu parayı niye harcadınız diye sormanız lazım- Şeytan detayda, bunu bize söylemeniz lazım'' dedi.    Bakan Bayraktar, tasarının ilgili kurum ve kuruluşlarla yapılan çalışmalar neticesinde oluşturulduğunu ifade ederek, Avrupa ülkelerinin hemen hemen tamamında yabancılara satışta kısıtlı durum olduğunu söyledi. Bayraktar, devletin yabancıların gayrimenkulüne el koyma hakkı olduğunu belirtti.    MHP'li Adan, yabancı Türkiye'den gayrimenkul satın aldığı zaman devletin, uluslararası anlaşmalara göre ona el koyamayacağını söyleyerek, ''Bu konu gündeme geldiğinde 'Müslüman ülkelerin paraları var, niye hassasiyet gösteriyorsunuz' dediler. Suriye ile ilişkilerin iyi olduğu zamanlarda, Esed'in karısı Ankara Milletvekili adayı olsaydı seçilirdi. O zamanlar sınırların kaldırılmasını tartışıyorduk ama şimdi 'bombalar ne zaman Türkiye'ye girecek-' endişesi taşıyoruz'' dedi.        ''İsrail'in oluşturulma biçimini biliyoruz''     CHP'li Yılmaz, ''İsrail'in oluşturulma biçimini biliyoruz. Bunun Türkiye'de, Doğu ve Güneydoğu Anadolu'da olmayacağının garantisi yok. Milletvekilleri siyasi olarak değil, vicdanlarıyla karar vermeli'' diye konuştu.    AK Parti'li Mevlüt Akgün, bu düzenlemenin ilk kez getirilmediğini söyledi.    ''1934'te Atatürk döneminde, soğuk savaş döneminde çıktı Tapu Kanunu. O zaman 30 hektara kadar yabancılara mülk satışını imkan vermişiz, şimdi 1934'teki kanuna geri dönüyoruz'' diyen Akgün, Bakanlar Kurulu'na yabancılara satışta sınırlama yetkisi verdiklerini belirtti.    CHP Aydın Milletvekili Bülent Tezcan, ''Bu düzenleme ile 'Araplara toprak satışı yapılacak' deniliyor ama ben sadece öyle olduğunu düşünmüyorum. Barzani'ye toprak satışı olacağı söyleniyor. Diyarbakır'da toplantı oluyor, bayrağı oluyor Barzani'nin. Kilis'te teknopark olan bir yerin, Barzani'nin gizli ortağı olduğu söylenen bir şirkete pazarlandığı söyleniyor. Düzenleme, Güneydoğu Anadolu Bölgesi'ndeki toprak satışını açmaya yönelik proje gibi görünüyor'' dedi.    MHP'li Oktay Öztürk, ''Bu tasarı, bizim eksikliğimiz olduğu için mi getiriliyor yoksa Bruni Sultanı ve onun gibilerinin ihtiyacını karşılamak için mi getiriliyor- Maalesef ihtiyacı karşılamak için getiriliyor gibi görünüyor. Toprağın üzerindeki herşeyi, köprüyü bile satabilirsiniz ama köprünün ayağının olduğu toprağı satamazsınız. Orada mirasçıların hakları var ve ben de o mirasçılardan biriyim. O toprak atalarımın kanı ile sulanmıştır. bu yüzden sizin gibi anlayışlı olamam'' diye konuştu.        Tartışma     Öztürk, kendisine laf atan AK Parti İstanbul Milletvekili Bülent Turan ile tartıştı. Öztürk, Turan'a, ''Bana bir şey öğretemezsin, yaşın yetmez. Kürsüde de yapıyorsunuz bunu. Benim bilip bilmediğini nereden biliyorsun- Vatandaşın endişesini söylüyorum. Bana ders vermek gibi bir hakkınız yok'' dedi.    Bunun üzerine Turan, konuşurken kimseyi kırmak istemediğini ancak muhalefet sözcülerinin de konuşurken rahatsız edici konuşmaması gerektiğini söyledi.    İyimaya, Osmanlı ile yaşıt Tapu Kanunu kadar manasız bir kanun olmadığını söyleyerek, ''İlk iş 1934'de modellenen bu yanlış kanunu kendi doğal sınırlarına aktarmak'' dedi.    Erdoğan Bayraktar, bu düzenlemeyle mütekabiliyet şartını kaldırırken aslında sınırlama getirdiklerini söyledi.    Dışişleri Bakanlığı'nın onay verdiği ülkelerin vatandaşlarına bu satışın yapılacağını ifade eden Bayraktar, düzenlemenin amacının yüzde 60'ının yatırımları çekmek olduğunu söyledi.    ''Bunun yanında yabancılar burada daire alsınlar, ülkeler arasındaki karşılıklı empati artsın'' diyen Bayraktar, İstanbul'dan göç eden yabancıların da gelip burada gayrimenkul almasını istediklerini kaydetti.    Bayraktar, TÜBİTAK'ın bu konuyla ilgili yaklaşık 3 milyon 400 bin lira harcadığı çalışmasının devam ettiğini ancak henüz sonuçlanmadığını söyledi.    Daha sonra tasarının maddelerine geçildi.    AA